‘Controles hollen Schengen-verdrag uit'

"Wanneer de controles systematisch verlopen en wanneer er ook effectief op de grens zelf gecontroleerd wordt, druist de hele operatie in tegen de geest van het verdrag dat het vrij verkeer van goederen en personen wil verzekeren."
Het verdrag van Schengen is duidelijk: controles op de grenzen tussen de Schengen – lidstaten worden afgeschaft.
Grenscontroles in de strikte betekenis van het woord kunnen alleen nog onder welbepaalde omstandigheden. "Wanneer er overleg is met de buurlanden of bij hoogdringendheid kunnen er voor een beperkte periode grenscontroles worden uitgevoerd", zegt professor Gert Vermeulen. "Daarbij moet de openbare orde of de nationale veiligheid in gevaar zijn. De grenscontroles op hooligans tijdens het Euro 2OOO-tornooi vormen een mooi voorbeeld van de uitzondering waarin Schengen voorziet."
De huidige grenscontroles, die wellicht zullen doorlopen tot het einde van dit jaar en volgens woordvoerder van Binnenlandse Zaken Laurent Panneels deels op de grens zelf zullen plaatsvinden, vallen volgens professor Vermeulen niet binnen deze uitzondering. "Juridisch balanceren we op het randje van wat kan. Indien er effectief systematisch en langdurig op de grens zelf wordt gecontroleerd is er een juridisch probleem. De huidige situatie kan moeilijk als een bedreiging van de nationale orde worden afgedaan.
Wanneer we systematisch en uitgebreid op enkele kilometers van de grens controleren stelt zich geen juridisch probleem maar zijn we wel bezig de geest van het verdrag van Schengen uit te hollen."
Een en ander wil niet zeggen dat de overheid niet het recht heeft binnen de landsgrenzen controles te doen. "Het verdrag stipuleert uitdrukkelijk dat de afschaffing van de grenscontroles geen afbreuk doet aan het recht om binnen de eigen landsgrenzen controles te houden. Alleen is het duidelijk dat in dit geval vooral de grenzen worden geviseerd.

arch/ive/ief (2000 - 2005)