Vier getuigen van extreem weer getuigen in Den Haag

Er is nooit met wetenschappelijke zekerheid te zeggen dat de rampen die deze mensen hebben meegemaakt veroorzaakt werden door klimaatverandering. Wel staat vast dat het door mensen versterkte broeikaseffect het evenwicht in het weer verstoort. Afgelopen week nog maakten wetenschappers van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) bekend dat door klimaatverandering het noorden van Europa vaker te maken krijgt met hevige regenval, terwijl Zuid-Europa last krijgt van extreme droogtes..

Subodh Pattanaik, een 36-jarige man uit Orissa, India, richtte in 1985 de theatergroep Natya Chetana op. Deze theatergroep bezoekt arme, afgelegen dorpjes om sociale vraagstukken aan de orde te stellen. Als ze in september 1999 een stuk over de gevolgen van een storm spelen, raast er een 'supercycloon' langs de kust van Orissa, die aan 20.000 mensen het leven kost, 250.000 stuks vee doodt en duizenden bomen vernietigt.
De theatergroep overleefde de storm en hielp meteen mee met noodhulp. Ze mobiliseerden vrijwilligers, verspreidden materialen en bouwden tenten in opvangkampen. Daar zetten ze hun kennis in om de vluchtelingen te helpen. Door middel van poppenspel, discussies en theater proberen ze weer hoop en vertrouwen bij de mensen te kweken.

Sheila Forsyth (44) komt uit Ottawa, Canada, waar in januari 1998 vijf dagen lang een ijsstorm woedde. Alles werd bedekt onder een laag ijs van soms wel 5 cm dik. Door het enorme gewicht van het ijs vielen elektriciteitspalen om en zat een groot deel van Oost-Canada een maand zonder stroom. Mensen zaten in het donker, met buiten een temperatuur van 2O graden onder nul. "Het leek wel een overlevingskamp. Er was geen elektriciteit en stromend water meer. Sommige dennen hingen over huizen en kabels en moesten worden gekapt. Mensen hadden het hout ook hard nodig om een vuur te maken dat constant moest blijven branden om de huizen nog een beetje bewoonbaar te houden. Een aantal mensen verhuisde tijdelijk naar destad, maar de meeste bleven en leefden als de oude pioniers. Toch hebben sommige mensen nu nog psychologische hulp nodig om de schok te verwerken. Ook de natuur heeft veel tijd nodig om zich weer te herstellen."
Forsyth is landbouwkundige en heeft onder meer onderzoek gedaan naar de invloed van klimaatverandering op de landbouw.

Carlos Perez is een 27-jarige student voedseltechnologie uit Comayagua, Honduras. In oktober 1998 begon het langdurig te regenen en stak er een sterke wind op. Orkaan Mitch kwam eraan. Door de niet aflatende regenval traden rivieren buiten hun oevers. Huizen liepen onder water, werden vernietigd en soms meegesleept met de stromen water.
Het hele land zat dagenlang zonder communicatiemiddelen. Carlos hielp ten tijde van de orkaan zoveel hij kon. Hij werkte onder andere mee bij de bouw van een nieuwe school. Achteraf zegt hij over deze ervaring dat het mensen sterker heeft gemaakt. "Met slechte herinneringen, maar sterker."
Hij vindt het erg belangrijker om nu als ooggetuige van deze ramp naar Nederland te komen. "Veel mensen leven nog, maar zijn nu heel arm. Dit is een goede gelegenheid om voor hen te spreken: zij spreken en schreeuwen en huilen nog altijd, maar niemand hoort ze. Daarom wil ik jullie hier graag over vertellen; ik wil dat de mensen hier, liefst iedereen, hoort en weet wat zij voelden tijdens de orkaan Mich en hoe zij zich vandaag de dag voelen."

Walter Trefs, een gepensioneerde bosbouwer, woont in het Zwarte Woud in Duitsland. Toen Europa eind 1999 werd geteisterd door stormen bevond hij zich in zijn huis in het Woud. De storm Lothar trok met vernietigende kracht over Zuid-Duitsland. Duizenden mensen moesten zonder stroom de Kerst en de viering van het nieuwe Millenium doorbrengen.
Doordat zijn huis erg beschut ligt, merkte hij in eerste instantie de kracht van de storm niet. "Ik ging zelfs nog het dak op om een dakpan vast te zetten." Daar zag hij hoe ernstig de situatie was. "Het hele bos leek in te storten."
Hij ging er met zijn kettingzaag op uit om mensen die door omvallende bomen in de problemen waren gekomen te helpen. Een auto, waar gelukkig niemand in zat, was verpletterd en een bejaard paar dat vast had gezeten, was in shock.
"Dit was geen gewone storm," zegt hij "er stond geen boom meer overeind. Ik ken het bos goed, dit was een signaal van de natuur. We moeten voorkomen dat dit soort rampen zich herhalen. Het probleem is dat mensen het na een tijdje weer vergeten en overgaan tot de orde van de dag."

arch/ive/ief (2000 - 2005)