Marxisme en directe actie / Marxism and direct action

De recente reeks van antikapitalistische betogingen brachten verschillende groepen te samen, protesterend tegen de vernietiging van het leefmilieu, racisme, de uitbuiting van de derde wereld, maar ook vele jongeren die hun onvrede uitten tegen de huidige algemene toestand. Samen slaagden ze er in de mythe te doorbreken dat iedereen tevreden is en het kapitalisme heeft aanvaard als enige mogelijke maatschappijvorm.

Overal om ons heen zijn we de ellende die dit systeem veroorzaakt. Hongersnood, oorlog, werkloosheid, dakloosheid en wanhoop, dit zijn de gewelddaden die het systeem dagelijks op miljoenen pleegt. De aanschouwing en ervaring van deze vernietiging en wanorde drijft jongeren overal tot protest.

Desondanks is het idee om betrokken te raken in een politieke organisatie voor velen, die begrijpelijkerwijze iets willen ondernemen en wel nu, iets afstotend. In werkelijkheid is de poging om organisatie, discussie en debat opzij te schuiven voor “directe actie” puur sofisme. De ideeën van het marxisme zijn niet een onderwerp voor academische studie, ze zijn er juist als leidraad voor activisme. We zijn allen voorstander van actie, maar dit moet doordacht gebeuren en met duidelijk omschreven doelstellingen wil het lukken. Anders eindigen we met een stuurloos activisme. Verder, wie beslist er zonder politieke organisatie over welke acties waar en wanner ondernomen worden?

Er kan geen grotere directe actie zijn dan het zich meester maken van onze eigen levens door de overgrote meerderheid van de maatschappij. In deze daad ligt de essentie van revolutie. Niet zomaar een richtingloze “directe actie”, maar een massale, democratische en bewuste actie. De strijd niet enkel tegen kapitalisme, maar voor een nieuwe maatschappijvorm, socialisme.

De meest recente betoging, op 1 mei in Londen, werd door de spreekbuizen van het patronaat in de pers gebruikt om hun gewoonlijke hysterische troep nog wat meer op te kloppen. Ze maakten groot spel van de graffiti op het praalgraf en de besmeuring van Churchill’s standbeeld. Desondanks werd hun feestje wat verstoord door het nieuws dat de boosdoener niet zomaar gespuis was, maar een ex-marinier, nu studerend aan de Anglia University in Cambridge.Verschijnend voor magistraten hield deze een toespraak waarin hij imperialisme en Churchill’s antisemitisme veroordeelde. Het had een impact op de magistraat, die geconfronteerd met zijn eigen klassenpositie de spot dreef met deze jonge ex-soldaat vanwege zijn afhankelijkheid van een studentenuitkering. “Zo zie je maar”, zei hij, “je kan niet eens zonder kapitalisme overleven”.

Het bleek trouwens ook dat een Etonscholier had deelgenomen aan het inslaan van een MacDonaldsraam. Dit is geen toeval. Het is het symptoom van de impasse waarin onze maatschappij verkeert dat niet enkel de arbeiders-en middenklassenjeugd maar zelfs de geprivilegieerde lagen rebelleren.

Zo, wat nog meer? De organisatoren van de demonstratie vertellen ons dat dit geen protest was om veranderingen te bekomen. Hervormingen zijn blijkbaar een verspilling van tijd. Nee, door simpelweg mee te doen in wat zij “het carnaval” noemen worden we betere mensen en uiteindelijk zullen meer en meer mensen deelnemen, tot dit een kritieke massa bereikt en we allen kapitalisme negeren, stoppen met rekeningen te betalen, tot het vanzelf weg gaat. Wat een infantiel droombeeld! De oprechte intenties van de protesterenden wordt hier niet in vraag gesteld. Doch, was het niet de weg naar de hel die geplaveid was met goede intenties? Moeten we echt geloven dat wanneer we ons allen “buiten kapitalisme plaatsen” het patronaat niets zal doen om zijn systeem te verdedigen? Deze struisvogelpolitiek van het hoofd in het zand begraven tot de problemen weggaan is niet serieus te nemen. Evenmin is het activisme. In werkelijkheid is het onverantwoord, indirect, inactivisme.
“zelforganisatie”

Anarchistische organisaties hebben zich altijd verstopt achter een façade van “zelforganisatie”. Ze beweren geen leiders, geen politici, enz…. te hebben. Doch, wie beslist er? Mochten er geen leiding en politici zijn, dan kon er ook geen enkele vorm van actie zijn. De recente betogingen waren sterk georganiseerd en op internationale schaal gecoördineerd. Goed, zo hoort het ook. Nochtans, zonder organisatie en democratie heeft niemand behalve een kliek aan de top enige inspraak over het waarom, waar en wanneer. Zulk een beweging zal het internationaal kapitalisme nooit bibberend op de knieën krijgen.

Een van de bekendste Britse anarchistische groeperingen, Reclaim the Streets, verraad zichzelf in hun parodische 1 meipublicatie, “Maybe”. Overigens, wie schreef deze artikels, wie besliste wat er in kwam en wat niet, wie deed de eindbewerking en waar kwam het geld vandaan? Onze intentie hier is niet om hen van onbetrouwbare financiering te beschuldigen, maar simpelweg om aan te tonen dat dit “geen leiders”gedoe een zelfgeorganiseerde mythe is.

Op pagina 20 verkondigen ze: “Reclaim the Streets is niet hiërarchisch, spontaan en zelforganiserend. We hebben geen leiders, geen comités, geen raad van beheer, geen woordvoerders. Er is geen gecentraliseerde eenheid voor het maken van beslissingen, het uitwerken van strategieën en het voortbrengen van een ideologie. Er is geen lidmaatschap en geen eenvormige betrokkenheid. Er is geen algemeen plan en geen vooropgestelde agenda.”

Er zijn hier twee problemen. Ten eerste, wie zijn “we”, wie schreef deze bovengenoemde uitspraak en wie besliste erover? Ten tweede, zelfs al is het echt zo, dan nog is het niets om fier op te zijn. Of je het nu leuk vindt of niet, er bestaat geen kans dat het kapitalisme ooit door zulke wilde en onverzorgde methodes kan worden omvergeworpen. Er is geen theorie, geen coherente maatschappij analyse, geen alternatief programma. Te pochen met een gebrek aan directie, vastberadenheid en coherentie tegenover zulk een sterk georganiseerde en brutale vijand is zonder twijfel het hoogtepunt van onverantwoordelijkheid.

In werkelijkheid zijn de leiders van deze bewegingen niet verstoken van ideologie, het zijn anarchisten. Anarchisme is niet enkel een scheldwoord, het komt van het Griekse woord ‘anarchos’, betekenend zonder regering. Voor anarchisten zijn staat, regeringsapparaat, leger, politie, rechtbank, enz…. de oorzaak van al wat foutloopt inde wereld. Het moet vernietigd worden en niet vervangen door een nieuwe staatsvorm, maar door de onmiddellijke invoering van de staatloze maatschappij.

Deze vorm van verzet tegen staat en autoriteit leidt tot een verwerpen van elke vorm van parlementaire activiteit, deelname in een politieke partij of streven naar hervormingen, welke politieke veranderingen door middel van de staat zijn.

Natuurlijk is marxisme ook tegen de brutale overheersing van de kapitalistische staat. Marx zag de toekomstige maatschappij als zonder staat maar in de plaats als “een vereniging waarin de vrije ontwikkeling van elk van ons de voorwaarde is voor de vrije ontwikkeling van ons allen. Dat is een zichzelf regerend volk. De vraag is hoe we dit kunnen bekomen.

Daar anarchisme de staat ziet als bron van alle kwaad, gelooft het ook dat dit kan worden opgelost door de vernietiging ervan. Marxisme ziet hier tegenover de staat als de verdeling van de maatschappij in klassen: een minderheid die de productiemiddelen bezit om weelde te schapen en de meerderheid van ons van wie de arbeid de bron is van deze weelde. In dit ligt de oorzaak van deze problematiek. Het is uit deze klassenverdeling van de maatschappij dat de staat voortkomt, omdat de minderheid de nood heeft aan een speciaal machtsapparaat om haar overheersing over de meerderheid te behouden. Dit apparaat heeft zich over duizenden jaren ontwikkeld in de gecompliceerde structuren die we vandaag kennen.

DE afschaffing van de staat

De moderne kapitalistische staat kent vele verschijningsvormen: monarchie, republiek, dictatuur, maar uiteindelijk blijft hun doel hetzelfde, de overheersing van de kapitalistische minderheid verzekeren. Het doel van het marxisme is daarom niet enkel de staat af te schaffen, maar een eind te maken aan de klassenmaatschappij.

De staat werd geboren uit de opsplitsing van de maatschappij in klassen ter verdediging van het privé-bezit. Zolang er klassen zijn zal er een staat zijn. Dus, hoe kan de klassenmaatschappij beëindigd worden?

Niet door z’n ontkenning, maar enkel door de overwinning van een van de strijdende klassen. Overwinning van het kapitalisme betekent de ondergang voor miljoenen. Zoals Marx ooit uitlegde bestaat de keuze niet uit socialisme of de status-quo, maar socialisme of barbarij. Het constante streven naar winst door de kapitalist zal steeds meer miljoenen de armoede en honger indrijven. Hun streven naar controle over de markt en grondstoffen zal tot eindeloze oorlogen en vernietiging leiden.

In zijn meesterwerk Staat en Revolutie argumenteerde Lenin: “Het proletariaat heeft de staat enkel tijdelijk nodig. We verschillen niet helemaal met de anarchisten rond de vraag over de afschaffing van de staat als einddoel. We houden vol dat om dit doel te bereiken we tijdelijk gebruik moeten maken van de instrumenten, hulpmiddelen en methodes van de staatsmacht tegen de onderdrukkers.”

Overeenkomstig legt Trotski in Stalinisme en Bolsjewisme uit: “Marxisten komen met de anarchisten volledig overeen met betrekking van het einddoel: de uitschakeling van de staat. Marxisten zijn staatsgezind enkel in die mate dat men de afschaffing van de staat niet kan bekomen door ze simpelweg te negeren.”

Vanaf zijn allervroegste begin zou dit zoals geen enkel eerder staatsapparaat zijn. Al vanaf de eerste dag zou het in feite een semi-staat zijn. De taak van alle vroegere revoluties was het veroveren van de staatsmacht. Uit de ervaring van de Parijse Commune van 1871 concludeerden Marx en Engels dat het voor de arbeiders gewoonweg onmogelijk zou zijn om het oude staatsapparaat te gebruiken. In de plaats daarvan zouden ze het moeten vervangen door een volkomen nieuwe, om de belangen te behartigen van de meerderheid en de basis te leggen van een socialistische maatschappij.

Om te verzekeren dat de arbeiders de controle over deze staat zouden behouden argumenteerde Lenin voor de verkiezing van alle ambtenaren, die aansprakelijk te stellen en vervangbaar zouden zijn en niet meer betaald dan het loon van een geschoolde arbeider. Er zou een afwisseling moeten zijn van alle bureaucratische taken. Er zou geen speciale gewapende eenheid los van het volk mogen bestaan en we voegen hier nog aan toe dat alle politieke partijen uitgezonderd fascisten het recht hebben zich te organiseren.

De taak van de staat zou er in bestaan de economie te ontwikkelen om eind aan te korten te stellen. Minder behoefte betekent minder behoefte om de maatschappij te regeren, minder behoefte voor een staat. Klassenmaatschappij en staat zullen beginnen weg te kwijnen wanneer de regering over mensen, de overheersing van een klasse over een andere, wordt vervangen door het beheer van zaken, het gepland gebruik van middelen om aan de maatschappelijke haar behoeften te voldoen.

De anarchistische utopie roept op om van de ene dag op de andere de staat af te schaffen zonder enig begrip te hebben van wat de staat is, noch in het bezit van een actieprogramma nodig voor het door hen vooropgestelde einddoel.

Als moderne filosofie ontwikkelde het anarchisme zich in de 19de eeuw, gelijk met de explosieve groei van het kapitalisme en haar staatsapparaat. Het vertegenwoordigde het verzet van een laag van de kleinburgerij die haar maatschappelijke positie zag verloren gaan en met haar rug tegen de muur werd gedreven door de groei van monopolies.

Hun zaak werd verdedigt door Mikhail Bakunin en zijn aanhangers in de 1ste internationale. Op een anarchistisch congres in 1872 argumenteerden ze dat: “Het streven van het proletariaat geen enkel ander doel kan hebben dan de creatie van een volkomen vrije economische organisatie en federatie, steunend op werk, gelijkheid en de volledige onafhankelijkheid van elke politieke regering. Zulks een organisatie zou alleen maar te bewerkstelligen zijn door spontane actie van het proletariaat zelf… Geen enkele politieke organisatie kan meer zijn dan de georganiseerde belangenbehartiging van een klasse ten nadele van de massa… Het proletariaat, mocht het de macht veroveren, zou zelf een heersende, uitbuitende klasse worden…”

Verovering van macht

Alhoewel dit radicaal genoeg klinkt staat dit nochtans gelijk aan een recept voor inactie en rampspoed. Zoals Trotski uitlegde: “Afstand doen van de verovering van de macht is deze vrijwillig in de handen laten van zij die ze uitoefenen, de uitbuiters. De essentie van elke revolutie bestond en bestaat er nog steeds in een nieuwe klasse aan de macht te brengen, zich zo de mogelijkheid gevend een eigen programma in het leven te roepen. Het is onmogelijk oorlog te voeren en de overwinning te verwerpen. Het is onmogelijk de massa naar de opstand te leiden zonder voorbereid te zijn op de overname van de macht.”

Anarchisme ziet in de degeneratie van de Sovjet Unie in een totalitaire dictatuur het bewijs van Bakunun’s gelijk. In werkelijkheid waren enkel Leon Trotski en het marxisme in staat om de oorzaken van deze degeneratie uit te leggen, niet door de wortels ervan inde hoofden van mensen of in hun persoonlijkheden te zoeken, maar in de werkelike omstandigheden van burgeroorlog, buitenlandse militaire interventies en de nederlaag van de revolutie in Europa.De houding van het anarchisme dient enkel om de bourgeois laster te onderschrijven dat stalinisme eigen was aan bolsjewisme.

In zijn begindagen vond dit modern anarchisme een zekere steun onder de arbeiders. Alhoewel deze door het verloop van de strijd de noodzaak leerden om zich te organiseren in vakbonden, alsook om zich politiek te organiseren, welk leidde tot de oprichting van de massa arbeiderspartijen. Bakunin en de zijnen wezen parlementaire deelname en de strijd voor hervormingen af als verraad aan de revolutie. Zij verwierpen elke politieke actie die niet de overwinning van de arbeiders op het kapitalisme en de daaruit voortkomende afschaffing van de staat als onmiddellijke en directe doelstelling had.

Marxisme vecht voor de verovering van de politieke macht door de arbeidersklasse en de opbouw van een socialistische maatschappij, onder welke de staat zal wegkwijnen. Moeten de arbeiders zich tot dan van politieke activiteit onthouden? Moeten ze elke hervorming die hun bestaan kan verbeteren verwerpen? Niets zou de leiding van de sociaal-democratie en het patronaat meer plezieren. Natuurlijk niet, we moeten de strijd voor elke verworvenheid, hoe klein ook, bepleiten en elk terrein dat voor ons open ligt benutten. Enkel een dilettant kan een betere ziektezorg of loon verwerpen. Juist door deze strijd en die om de hervorming van de arbeidersorganisaties, vakbonden en partijen leren we, worden we sterkeren en brengt het ons dichter naar de dag dat het mogelijk zal zijn om de maatschappij ten goede ten veranderen.

Hervormingen onder het kapitalisme

Marxisten vechten voor elke hervorming, terwijl ze tezelfdertijd uitleggen dat zolang het kapitalisme voortduurt geen van deze verworvenheden veilig zijn. Enkel socialisme kan de maatschappelijke problemen echt oplossen.

Onze hedendaagse anarchisten, Reclaim the Streets en anderen, hebben in Groot-Brittannië geen aanhang onder de georganiseerde arbeiders. Sommige geradicaliseerde jongeren voelen zich echter wel aangetrokken tot hun directe actie-imago. Er is een vacuüm achter gelaten door het gebrek aan massa arbeidersjeugdorganisaties, welke vechtend voor een socialistisch programma vele jonge arbeiders en studenten zouden kunnen aantrekken. Door gebrek aan leiding van de vakbondsleiding en met sociaal-democraten in een regering die jongeren aanvalt, kan dit vacuüm tijdelijk en gedeeltelijk worden opgevuld door groepen als Reclaim the Streets.

Wat voor actie stellen zij dan voor? In hun persverklaring (2/5/00) leggen ze uit: “We waren niet aan het protesteren. In de schaduw van een irrelevant parlement waren we het zaad aan het planten van een maatschappij waarin gewone mensen in controle zijn over hun land, hulpbronnen, voedsel en de besluitvorming. De tuin symboliseert de noodzaak om eerder zelfvoorzienend te moeten zijn dan afhankelijk van het kapitalisme.”

Het feit dat het parlement machteloos blijkt te zijn om het verlies van jobs en de vernietiging van het leefmilieu te verijdelen, toont enkel aan dat het de belangen van het kapitalisme dient. Desondanks is het mogelijk om onder druk van de basis hervormingen langs parlementaire weg in te voeren, die in het belang zijn van de gewone man. Het heeft geen zin te verklaren dat het parlement irrelevant is en het de rug toe te keren wanneer de meerderheid niet akkoord gaat en nog steeds naar de regering kijkt om haar leven beter te maken. Dit is het spiegelbeeld van de houding van de sekten ten opzichte van de sociaal-democratie. Elke weg die kan worden gebruikt ter verbetering van onze levens moet worden gebruikt.

“zelfvoorziening”

In elk geval is deze “zelfvoorziening” geen alternatief. Zelfvoorziening zal geen elektriciteit in je huis brengen, je kinderen onderwijzen of je verzorgen wanneer je ziek bent. We hebben de middelen om elke maatschappelijke behoefte te vervullen, het enige probleem is dat we die middelen niet bezitten. Individualisme (zelfvoorziening) kan geen alternatief zijn voor socialisme, waarin alle middelen van de maatschappij ter ieders beschikking staan, net zoals we elk bijdragen wat we kunnen aan de maatschappij.

Guerrillatuinieren en aanverwante verschijnsels die op verschillend plaatsen uit de grond schoten zijn niets meer dan een uitloper van het oude utopische idee dat de maatschappij kan worden veranderd door het stellen van voorbeelden. De wortels van dit stelsel liggen in de idealistische filosofie. Filosofisch idealisme verwijst naar het idee dat daden van mensen het gevolg zijn van hun gedachten, dat ideeën en niet onze levensomstandigheden bepalend zijn voor onze vooruitzichten. Wanner we, na een lang proces van accumulatie, er in slagen mensen hun gedachten te veranderen, zullen ze ook anders leven en zal kapitalisme gewoonweg overbodig zijn. De kapitalistische klasse zal gewoon aan de kant toekijken hoe haar systeem in elkaar stort.

Terwijl gelovend in een revolutionaire strijd ter omverwerping van het kapitalisme, argumenteren de anarchisten dat dit moet worden vervangen door… niets. Nochtans, zonder centraal apparaat of organisatie, hoe zouden treinen op tijd rijden, hoe zouden orgaantransplantaties kunnen georganiseerd worden, hoe zouden ’s werelds hulpbronnen kunnen gekanaliseerd worden om voorgoed hongersnood te overwinnen?

In hun blad Maybe vertelt Reclaim the Streets ons: “De radicale sociale bewegingen die in toenemende mate naar elkaar toe groeien willen niet de macht veroveren, maar ze ontbinden. Ze bedenken vele autonome vormen van maatschappijorganisatie, vormen die direct verbonden zijn met de noden van hun locatie. Wat een alternatief voor het kapitalisme kan zijn voor zij die momenteel in een West-Europees sociaalwoonproject leven is totaal verschillend van wat geschikt zou zijn voor de bewoners van de sloppenwijken van Nieuw-Delhi.”

Het kan voor ons van geen belang zijn welke vorm de nieuwe maatschappij zal aannemen in verschillende landen en zelfs onder verschillende regimes. De economische macht die we gedurende eeuwen gecreëerd hebben kan en moet gebruikt worden op een geplande, rationele manier om honger, ziekte en ongeletterdheid uit te roeien. Het moet gebruikt worden in het belang van de gehele maatschappij. Dit kan alleen bewerkstelligd worden de democratische planning van de maatschappij, waardoor de macht die in ons bereik ligt kan gebruikt worden met respect voor de toekomst van de planeet, het behoud van z’n hulpbronnen, onze eigen arbeidsomstandigheden en levensstandaard. Of we het nu leuk vinden of niet, enkele wortels op een stukje braakland planten zal hongersnood en voedseltekort niet uit de wereld helpen.

We hebben hier de macht toe, maar enkel als we de nieuwe technologieën, industrieën en de talenten en actieve deelname van miljoenen combineren.

De economische macht die dat we geschapen hebben kan worden vergeleken met de vernietigingskracht van bliksem, ongetemd en anarchistisch onder de markteconomie. Doch, geordend in kabels en bedrading verandert elektriciteit onze levens. Industrie noch machines zijn onze vijand. De staat wel, maar die is enkel een symptoom niet de ziekte zelf. Het is kapitalisme met zijn bezit over de economie en zijn verknechten van de maatschappij die we moeten vervangen.

De taak die ons vandaag wordt voorgelegd is om internationaal de sterkte en ervaring van de arbeidersklasse te combineren met de kracht en energie van de jeugd, gebaseerd op een duidelijk begrip van wat kapitalisme en staat zijn en met een programma ter verandering van de maatschappij. Dit vraagt het combineren van theorie met actie. In deze combinatie ligt de sterkte van het marxisme.

Als je het kapitalisme wilt bekampen doe dit dan volledig bewapend met socialistische doelstellingen en programma. Sluit je bij ons aan in onze strijd voor de socialistische transformatie van de planeet.

Marxism and direct action

The recent anti-capitalist demonstrations have brought together many different groups protesting against the destruction of the environment, racism, the exploitation of the third world, and also many ordinary young people protesting at the state of things in general. They have certainly shattered the myth that everyone is happy and that the capitalist system is accepted as the only possible form of society.

All around us we see the misery this system causes. Famine, war, unemployment, homelessness and despair, these are the violent acts that the system perpetrates against millions every day. Witnessing and experiencing this destruction and chaos, young people everywhere are driven to protest.

However, the idea of getting involved in a political organisation is a turn off for many, who understandably want to do something, and do something now. In reality, the attempt to juxtapose organisation, discussion, and debate with 'direct action' is pure sophistry. The ideas of Marxism are not the subject of academic study, they are precisely a guide to action. We are all in favour of action, but it must be clearly thought out, with definite aims and objectives if it is to succeed. Otherwise we end up with directionless action. Furthermore without political organisation who decides what action is to be taken, when and where?

There can be no greater direct action than the seizing of control over our own lives by the vast majority of society. In that act lies the essence of revolution. Not just an aimless 'direct action' but mass, democratic and conscious action, the struggle not just against capitalism, but for a new form of society, socialism.

The most recent demonstration, on May day, was used by the bosses mouthpieces in the press to whip up their usual hysterical garbage. They made great play of the graffiti on the cenotaph and the daubing of Churchill's statue. However, their party was somewhat spoilt by the news that the culprit was not some 'yob', but a former Royal Marine, now studying at Anglia University in Cambridge. Appearing before magistrates he made a speech condemning imperialism and Churchill's anti-semitism. It had an impact on the magistrate, who demonstrated his own class position by mocking the young ex-soldier because of his dependence on a student loan, "you see, you can't survive without capitalism" he said.

It also appears that an Eton schoolboy participated in the smashing of a MacDonalds window. This is not an accident. It is a symptom of the impasse of society that not only working class and middle class youth but even these privileged layers rebel.

So, what comes next? The organisers of the demo tell us this was not a protest in order to secure changes, reforms apparently are a waste of time. No, simply by participating in what they call the 'carnival' we become better people, and eventually more and more people will participate, until a critical mass is reached and we all ignore capitalism, don't pay our bills, until they go away. What an infantile flight of fancy! The genuine intentions of those protesting is not open to question. However, the way to hell is paved with many such good intentions. Are we really to believe that whilst we all 'place ourselves outside of capitalism', the bosses will do nothing to defend their system? This ostrich like tactic of burying our heads in the sand until they go away is not serious. Nor is it action. In reality, it is irresponsible, indirect inaction

"Self-organisations"

Anarchist organisations have always hidden behind a facade of 'self-organisation'. They claim to have no leaders, no policy etc. Yet who decides? If there was no leadership and no policy then there could be no action of any kind. The recent demonstrations have been highly organised and coordinated on an international scale. Good, so it should be. However, without organisation and democracy no-one, except a clique at the top, has any say in why, where and when. Such a movement will never bring international capital trembling to its knees.

One of the best known anarchist groups in Britain, Reclaim the Streets, save the game away in their spoof Mayday publication, 'Maybe'. Incidentally, who wrote these articles, who decided what went in and what didn't, who edited it, where did the money come from? Our intention here is not to accuse them of dodgy financing - simply to point out that this "no leaders" stuff is a self-organised myth.

On page 20 they announce "Reclaim the streets is non-hierarchical, spontaneous and self organised. We have no leaders, no committee, no board of directors, no spokes people. There is no centralised unit for decision making, strategic planning and production of ideology. There is no membership and no formalised commitment. There is no master plan and no pre defined agenda."

There are two problems here. Firstly who is "we", who made the above statement, and who decided it. Secondly, if it were true, it would not be something of which to be proud. Whether you like it or not, there is no way the capitalist system will ever be overthrown by such a haphazard and slipshod method. There is no theory, no coherent analysis of society, no alternative programme. To brag of a lack of direction, a lack of purpose and a lack of coherence, in the face of such a highly organised and brutal enemy as international capital, is surely the height of irresponsibility.

In reality the leaders of these movements are not devoid of ideology, they are anarchists. Anarchism is not simply a term of abuse, it comes from the Greek word 'anarchos' meaning 'without government'. To anarchists the state - the institutions of government, the army, police, courts etc. - is the root cause of all that is wrong in the world. It must be destroyed and replaced not with any new form of government, but the immediate introduction of a stateless society.

This opposition to the state and authority leads to a rejection of participation in any form of parliamentary activity, belonging to a political party or fighting for any reforms, that is political change through the state.

Of course, Marxism is opposed to the brutal domination of the capitalist state too. Marx saw a future society without a state but instead "an association in which the free development of each is the condition for the free development of all." That is a self-governing people. The question however is how can this be achieved?

Since anarchism sees in the state the root of all problems, it therefore believes these problems will be resolved by the destruction of the state. Marxism, meanwhile, sees the division of society into classes, a minority who own the means of producing wealth, and the majority of us whose labour is the source of that wealth, as the crux of the matter. It is this class division of society which gives rise to the state - because the minority need a special force to maintain their rule over the majority - which has evolved over thousands of years into the complicated structures we see today.

Abolishion of the state

The modern capitalist state can wear many guises, monarchy, republic, dictatorship, but in the end its purpose remains the same, to maintain the minority rule of the capitalist class. Marxism's goal therefore is not simply to abolish the state, but to put an end to class society.

The state was born with the split of society into classes to defend private property. So long as there are classes there will be a state. So, how can class society be ended?

Not by its denial, but only by the victory of one of the contending classes. Triumph for capitalism spells ruin for millions. As Marx once explained the choice before us is not socialism or the status quo, but socialism or barbarism. The capitalists constant striving for profits will drive ever more millions into poverty and hunger. Their striving to control markets and raw materials will lead to endless war and destruction.

The victory of the working class can only mean the destruction of the capitalist state. Will the capitalists take defeat like sporting ladies and gentlemen, retiring quietly to the pavilion? No, all history suggests that they would not. The workers would need to create a new state, for the first time to defend the rule of the majority over the minority.

Lenin in his masterpiece The State and Revolution argues, "The proletariat needs the state only temporarily. We do not at all disagree with the anarchists on the question of the abolition of the state as the aim. We maintain that, to achieve this aim, we must temporarily make use of the instruments resources and methods of state power against the exploiters."

Similarly Trotsky in Stalinism and Bolshevism explains, "Marxists are wholly in agreement with the anarchists in regard to the final goal: the liquidation of the state. Marxists are statist only to the extent that one cannot achieve the liquidation of the state simply by ignoring it."

From the very beginning this would be like no previous state machine. From day one it would be in effect a semi-state. The task of all previous revolutions was to seize state power. From the experience of the Paris Commune of 1871 Marx and Engels concluded that it would not be possible for the workers to simply use the old state apparatus, they would instead have to replace it with an entirely new one, to serve the interests of the majority and lay the basis for a socialist society.

To ensure that the workers maintain control over this state, Lenin argued for the election of all officials who should be held accountable and subject to recall, and paid no more than the wage of a skilled worker. All bureaucratic tasks should be rotated. There should be no special armed force standing apart from the people, and we would add, all political parties except fascists should be allowed to organise.

The task of this state would be to develop the economy to eradicate want. Less need, means less need to govern society, less need for a state. Class society and the state will begin to wither away as the government of people, the rule of one class over another, is replaced by the administration of things, the planned use of resources to meet society's needs

Anarchism's utopian calls to abolish the state overnight demonstrates neither the understanding of what the state is, nor the programme of action necessary to achieve the goal it sets itself.

As a modern philosophy anarchism developed in the 19th century alongside the explosive growth of capitalism and its state machine. It represented a rebellion by a section of the petty bourgeoisie at the loss of their position in society, driven to the wall by the growth of monopoly.

Their case was argued by Mikhail Bakunin and his supporters in the First International. At an anarchist conference in 1872 they argued "The aspirations of the proletariat can have no other aim than the creation of an absolutely free economic organisation and federation based on work and equality and wholly independent of any political government, and such an organisation can only come into being through the spontaneous action of the proletariat itself...no political organisation can be anything but the organisation of rule in the interests of a class and to the detriment of the masses...the proletariat, should it seize power, would become a ruling, and exploiting, class..."

Although this sounds radical enough it nonetheless amounts to a recipe for inaction and disaster. As Trotsky explained, "To renounce the conquest of power is voluntarily to leave the power with those who wield it, the exploiters. The essence of every revolution consisted and consists in putting a new class in power, thus enabling it to realise its own programme in life. It is impossible to wage war and to reject victory. It is impossible to lead the masses towards insurrection without preparing for the conquest of power."

Anarchists see in the degeneration of the Soviet Union into a totalitarian dictatorship proof that Bakunin was right. In reality, only Leon Trotsky and Marxism have been able to explain the causes of that degeneration, finding its roots not in men's heads or personalities, but in the real life conditions of civil war, armies of foreign intervention, and the defeat of revolution in Europe. The position of anarchism only serves to endorse the bourgeois slander that Stalinism was inherent in Bolshevism.

In its early days, this modern anarchism found a certain support amongst the workers. However, through the course of struggle workers learned the need for organisation in the shape of the trade unions, and also for political organisation which led to the building of the mass workers parties. Bakunin and co. denounced participation in parliament, or the fight for reforms as a betrayal of the revolution, they "rejected all political action not having as its immediate and direct objective the triumph of the workers over capitalism, and as a consequence, the abolition of the state."

Marxism fights for the conquest of political power by the working class and the building of a socialist society, under which the state will wither away. Until then should workers refrain from political activity? Should they reject all reforms that might improve their existence? Nothing would please Blair or the bosses more. Of course not, we must advocate the struggle for every gain no matter how minor, and use any and every field open to us. Only the dilettante can reject better wages or a health care system. Precisely through these struggles, and the struggles to transform the workers organisations the unions and the parties, we learn and become more powerful and bring closer the day when it will be possible to transform society for good.

Reforms under capitalism

Marxists fight for every reform, whilst at the same time explaining that while capitalism continues none of these advances are safe. Only socialism can really solve the problems of society.

Our modern day anarchists, Reclaim the Streets and others, have no support in Britain amongst the organised workers. Some radicalised youth however are attracted to their 'direct action' stance. There is a vacuum left by the absence of a mass Labour youth organisation which, fighting for a socialist programme, could attract these young workers and students. With no lead being given by the tops of the unions, and Labour in government attacking young people, that vacuum can be temporarily and partly filled by groups like Reclaim the Streets.

What action do they propose though? In their press statement (2/5/00) they explain, "We were not protesting. Under the shadow of an irrelevant parliament we were planting the seeds of a society where ordinary people are in control of their land, their resources, their food and their decision making. The garden symbolised an urge to be self-reliant rather than dependent on capitalism."

The fact that parliament appears powerless to prevent job losses or the destruction of the environment, only demonstrates that it serves the interests of capitalism. However, under pressure from below it is possible to introduce reforms through parliament that are in the interests of ordinary people. It is no use declaring parliament to be irrelevant, and turning your back on it when the majority do not agree, and still look to government to make their lives better. This is the mirror image of the sects attitude to the Labour Party. Any and every avenue which can be used to improve our lives must be used.

In any case this 'self-reliance' is no alternative. Self-reliance won't get electricity into your house, educate your children or treat you when you are ill. We have the resources to cater for all of society's needs, the only problem is that we do not own them. Individualism (self-reliance) cannot be an alternative to socialism, where all the resources of society are at all of our disposal, and equally we all contribute what we can to society.

Guerrilla gardening and its related varieties that have sprung up in various places, is nothing more than an offshoot of the old utopian idea of changing society by example. The roots of this scheme lie in idealist philosophy. Philosophical idealism refers to the notion that people's actions are a consequence of their thoughts, that ideas and not our conditions of life determine our outlook. When, through a long process of accumulation, we change people's minds, then they will live differently, capitalism will simply be redundant. The capitalist class themselves will presumably sit idly by and watch their system fall apart.

Whilst believing in a revolutionary struggle to overthrow capitalism, anarchists argue that it must be replaced by...nothing. Yet with no central apparatus, no organisation, how would the trains run on time, how could organ transplants be organised, how could the world's resources be channelled into permanently overcoming famine.

In their paper, 'Maybe', Reclaim the Streets tell us "The radical social movements that are increasingly coming together don't want to seize power but to dissolve it. They are dreaming up many autonomous alternative forms of social organisation, forms that are directly linked to the specific needs of locality. What might be an alternative to capitalism for people living currently in a housing estate in Croydon is completely different to what might be suitable for the inhabitants of the slums of Delhi."

It cannot be of no concern to us what form a new society will take in different countries or even different regions. The economic power we have created over centuries can and must be used in a planned, rational way to eradicate hunger, disease and illiteracy. It must be used in the interests of the whole of society. That can only be achieved by the democratic planning of society where the power at our fingertips could be used with due respect for the future of the planet, the conservation of it's resources, our own working conditions, and living standards. Whether we like it or not, growing a few carrots on empty plots of land will not eradicate hunger and famine.

We have the power to do just that, but only if we combine new technology, industry and the talents and active participation of millions.

The economic power we have created can be compared to the destructive force of lightning, untamed and anarchic under the market, yet organised into cables and wires electricity transforms our lives. Industry is not the enemy, nor are machines. The state is, but it is a symptom not the disease. It is capitalism and its ownership of the economy, its stewardship of society that we have to replace.

The task of our time is to combine the strength and experience of the working class and its mighty organisations with the power and energy of the youth internationally, on the basis of a clear understanding of what capitalism is, what the state is, and a programme for changing society. That requires a combination of theory and action. In that combination lies the strength of Marxism.

If you want to fight against capitalism, do so fully armed with a socialist programme and perspective. Join with us in the struggle for the socialist transformation of the planet.

arch/ive/ief (2000 - 2005)