arch/ive/ief (2000 - 2005)

Een kwart van de Britten is arm, tegenover zes tot zeven procent van de Belgen.
In het Verenigd Koninkrijk steeg het aantal armen de voorbije tien jaar aanzienlijk, van 21 naar 24 procent. In België bleef het aantal armen ongeveer gelijk.

De voornaamste reden voor dat markante verschil ligt volgens Bea Cantillon van het Centrum voor Sociaal Beleid aan de Antwerpse universiteit Ufsia in de minder ontwikkelde welvaartsstaat. Alle internationale vergelijkingen tonen aan dat er een hoog niveau van sociale uitgaven vereist is om de armoede laag te houden. België geeft 30 procent van zijn bruto binnenlands product uit aan de sociale zekerheid; de Britten slechts een kwart.

De cijfers van de Joseph Rowntree Foundation bewijzen volgens Cantillon de mislukking van het neo-liberale beleid dat de Britse Conservatieven twintig jaar lang voerden: de sociale uitgaven zijn niet echt gedaald, wat ex-premier Margaret Thatcher ook moge beweren; en het probleem van de werkloosheid is geenszins opgelost.

De Britse Conservatieven hielden hun flexibele arbeidsmarkt graag als model aan de rest van Europa voor. Maar deze studie houdt een scherpe waarschuwing in. De Conservatieven schaften de minimumlonen af. Dat zou banen scheppen, beweerden ze. Maar het aantal gezinnen zonder enig inkomen uit arbeid blijft zeer hoog. Een ander gevolg is dat mensen twee, drie baantjes moeten doen en nog de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen.

De huidige Labour-regering heeft het minimumloon weer ingevoerd, maar, onder druk van de werkgevers, op een erg laag niveau.

De cijfers die de vakbondskoepel Trades Union Congress dit weekeinde op haar jaarlijks congres bekendmaakte, zijn dan ook goed nieuws: het aantal gesyndiceerden stijgt weer, al zijn de vakbonden zeker nog niet hersteld van de slagen die Thatcher hen toebracht. Het kan de syndicale onderhandelingsmacht ten voordele van de zwaksten op de arbeidsmarkt enkel versterken.

De regering van Tony Blair is niet ongevoelig voor het probleem van armoede en sociale uitsluiting. Maar haar maatregelen zijn te jong om er al een oordeel te vellen.

Er zullen minstens tien jaar nodig zijn om de gevolgen van het neo-liberale beleid uit te wissen, schat Cantillon. De problemen zitten structureel zeer diep ingebakken. Veel heeft te maken met het Britse geloof in selectieve in plaats van universele uitkeringen waarvan iedereen, ongeacht het inkomen, kan genieten. Zoals de Belgsiche kinderbijslag.

De armoede in het Verenigd Koninkrijk kende een zeer sterke stijging in een periode dat de welvaart van het merendeel van de Britten toenam. Gisteren geraakte nog een ander markant cijfer bekend: de best betaalde managers van de grootste Britse ondernemingen verdienen vandaag twintig keer meer dan de gemiddelde werknemer in hun bedrijf. Zes jaar geleden was dat nog maar 16 keer meer.