arch/ive/ief (2000 - 2005)

GENEVE (ap) - Activisten hebben maandag op de openingszitting van de landen die het verdrag op het verbod van landmijnen hebben ondertekend, grote druk uitgeoefend op de weigeraars, en met name de Verenigde Staten, om zich zo snel mogelijk bij de overeenkomst aan te sluiten.

De vijfdaagse conferentie in Genève werd geopend door ex-Beatle Sir Paul McCartney, die pleitte voor meer druk op de regeringen om een totaalverbod af te kondigen. Jody Williams, woordvoerder van de Internationale Campagne voor een Verbod op Landmijnen (ICBL) die in 1997 werd onderscheiden met de Nobelprijs voor de Vrede, riep de landen die wel ondertekend hebben op ,,een beetje gespierdere taal'' te gebruiken om de weigeraars te schande te zetten, alsmede de ondertekenaars die ondanks hun belofte nog mijnen gebruiken.

Het akkoord, dat in 1997 in het Canadese Ottawa werd gesloten, bepaalt dat de aangesloten landen binnen vier jaar al hun landmijnen vernietigd moeten hebben; daarnaast dienen zij binnen tien jaar al hun landmijnen van hun grondgebied te hebben geruimd.

Het verdrag is op 1 maart 1997 van kracht geworden. Het is nu ondertekend door 138 regeringen en geratificeerd door 101. De Verenigde Staten, China en Rusland zijn onder de landen die nog niet getekend hebben.

McCartney's vriendin Heather Mills, die een organisatie leidt die oorlogsslachtoffers aan kunstledematen helpt, noemde de VS ,,een enorm obstakel tussen alle andere landen''. Zij drong er bij de Amerikaanse kiezers op aan de presidentskandidaten Al Gore en George W. Bush te schrijven dat zij niet op hen zullen stemmen ,,tenzij zij de landmijn verbieden''.

De VS wonen de conferentie bij als waarnemer. Zij zeggen dat zij landmijnen nodig hebben op het Koreaanse schiereiland. President Bill Clinton heeft voorgesteld het verdrag tegen 2006 te ondertekenen, maar alleen als het Pentagon in staat is met een alternatief te komen.

Volgens ICBL zijn in de anderhalf jaar die sinds de ondertekening van het verdrag verstreken is, aanzienlijke vorderingen geboekt, maar blijven er 'zwarte plekken', zoals Tsjetsjenië en Kosovo. Ook Angola blijft het wapen gebruiken, hoewel de regering het verdrag heeft ondertekend. Burundi en Sudan gebruiken ,,waarschijnlijk'' landmijnen, zo wordt gezegd in Landmine Monitor 2000, het jaarlijkse verslag van de ICBL. Sudan en Burundi ontkennen beide.

Volgens de ICBL zijn er nog zeker 250 miljoen landmijnen opgeslagen in 105 landen. China staat bovenaan de lijst, met 110 miljoen, gevolgd door Rusland met 60 tot 70 miljoen, Wit-Rusland met 10 tot 15 miljoen, de VS met 11 miljoen. Oekraïne, Pakistan en India hebben ieder naar schatting ruim 4 miljoen mijnen en van die landen heeft alleen Oekraïne getekend.