arch/ive/ief (2000 - 2005)

"Luxekajuit voor enkelen, het vieze ruim voor de anderen"

Globalisering wil zeggen dat alle bewoners van deze planeet in hetzelfde schuitje zitten. Maar de passagiers reizen in erg verschillende omstandigheden. Een zeer kleine minderheid reist in luxekajuiten, voorzien van Internet en gsm's. Ze genieten van voedzame, overvloedige en evenwichtige maaltijden en van zuiver water. Ze hebben toegang tot gesofistikeerde medische zorgen en tot cultuur.

Maar de grote meerderheid reist in omstandigheden die lijken op de afgrijselijke slavenhandel tussen Afrika en Amerika destijds. 85% van de passagiers zit hongerig, ziek en hulpeloos opeengepakt in het vieze ruim van het schip. De schuit heeft teveel onrecht aan boord om vlot te blijven. Met zijn irrationele en zinloze koers kan het nooit een veilige haven bereiken. Het lijkt voorbestemd om tegen een ijsberg te varen. En dan gaan we allemaal ten onder. We moeten dringend het roer omgooien en ervoor zorgen dat alle passagiers kunnen reizen in solidariteit, gelijkheid en rechtvaardigheid.

Het IMF moet verdwijnen

Fidel Castro. De globalisering wordt uitgevoerd volgens neoliberaal concept. Daarmee groeit de wereldeconomie niet sneller dan voorheen, maar is er wel meer instabiliteit, speculatie, buitenlandse schuld en ongelijke ruil. En een grotere tendens tot financiële crisissen. In een sfeer van ongebreidelde speculatie maken de kortetermijnkapitaalstromen het Zuiden erg kwetsbaar. De derdewereldlanden zijn gedwongen grote financiële reserves op te bouwen, in de hoop daarmee de aanvallen van speculanten te kunnen afslaan.

Een financieel systeem dat enorme rijkdommen onbenut laat omdat ze nodig zijn om zich te beschermen tegen instabiliteit - een instabiliteit die veroorzaakt is door datzelfde systeem - moet verdwijnen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) staat symbool voor het heersende monetaire systeem en de Verenigde Staten hebben er een feitelijk vetorecht. Het is van het hoogste belang voor de Derde Wereld dat dit sinister instituut wordt afgeschaft.

Het moet vervangen worden door een internationaal regulerend orgaan dat democratisch werkt en waarin niemand een veto heeft. Een instelling die niet de rijke kredietverleners verdedigt en voorwaarden oplegt aan de Derde Wereld, maar die de financiële markten reguleert en de ongebreidelde speculatie tegengaat. Een manier om dit te doen kan een belasting zijn op speculatieve financiële transacties, niet van 0,1% zoals mijnheer Tobin voorstelde, maar eerder van 1%. Daarmee kan een fonds van meer dan duizend miljard dollar per jaar gecreëerd worden, dat kan gebruikt worden voor een echte, duurzame ontwikkeling van de Derde Wereld.

Ongelijke liberalisering

Fidel Castro. Het neoliberalisme legt de liberalisering van de handel op als de beste en enige formule voor efficiëntie en ontwikkeling. Maar de liberalisering van de handel bestaat in essentie uit het eenzijdig verwijderen van elke bescherming van de economieën in het Zuiden, terwijl de industrielanden nalaten hetzelfde te doen en meer derdewereldproducten op hun markten toe te laten. De rijke landen zijn voor de liberalisering van de sectoren waarin zij enorme voordelen hebben, zoals diensten, informatietechnologie, biotechnologie en telecommunicatie. Maar voor landbouw en textiel, erg belangrijke sectoren voor de Derde Wereld, is de overeengekomen afbouw van de handelsbeperkingen nog niet uitgevoerd, omdat dit de belangen van de rijke landen schaadt.

Onze strijdlust hervinden

Fidel Castro. Het mislukken van de Wereldhandelsconferentie in Seattle is een teken van groeiend verzet tegen de neoliberale politiek, in steeds bredere kringen, in Zuid en Noord. Voor de derdewereldlanden moet het gedaan zijn met bedelen van de ontwikkelde landen, gedaan met de onderwerping, het defaitisme en de onderlinge verdeeldheid. We moeten onze strijdlust hervinden, en onze eenheid om gezamenlijk op te komen voor onze belangen.

Vijftig jaar gelden beloofden ze ons dat de kloof tussen ontwikkelde en onderontwikkelde landen gedicht zou worden. Ze beloofden ons brood en gerechtigheid. Vandaag hebben we minder brood en meer onrecht. De beelden van moeders en kinderen onder de gesel van droogte en andere rampen doen me denken aan de concentratiekampen in nazi-Duitsland, met de stapels lichamen van stervende mannen, vrouwen en kinderen.

Er is een nieuw Nurnberg nodig om te oordelen over de economische ordening die ons wordt opgedrongen. Een ordening die op drie jaar meer mensen doodt door honger en ziekte dan dat er gedood zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog, die zes jaar heeft geduurd. De wereld kan verder globaliseren onder het juk van het neoliberalisme, maar het is onmogelijk om te heersen over miljarden mensen die hongeren naar brood en gerechtigheid. In Cuba zeggen we dikwijls: "Het vaderland of de dood!" De derdewereldlanden moeten zeggen: "Eenheid en samenwerking, of de dood!"

jaja