arch/ive/ief (2000 - 2005)

Sven 't Jolle stelt nog tot 24 juni tentoon In Antwerpen met een
tentoonstelling die als thema het Toyotisme heeft. Het is een kleine
tentoonstelling, maar fascinerend. Een grote Egyptische slavenboot vult de eerste ruimte, het is haast een exacte uitvergroting van beeldjes die we allemaal kennen uit de geschiedenis boekjes. Het werk heet teamwork.Tegelijk wordt je aandacht getrokken door een grote lichtreclame in Fluo- Rose; het bekende koppeltje uit Liefde is?ligt hier onder de slogan: Toyotisme is, ... ontdekken dat hij weer is ingedommeld.

Ik trapte bij Sven een open deur in en vroeg hem maar meteen waarom de
mensen nu naar zijn tentoonstelling zouden moeten komen.

Sven 't Jolle :
Van hedendaagse kunst denken mensen vaak dat het alleen iets voor specialisten is. Zowiezo te moeilijk om te begrijpen.Vele
kunstenaars maken het graag ook extra moeilijk,en als je dan niet gewend
bent om kunst te bekijken wordt het inderdaad een hele opgave.Maar dat hoeft niet perse zo te zijn.Met die boot heb ik een sterk beeld proberen maken dat vele mensen kan aanspreken.Ik denk dat het een mooi object is om rond te wandelen en van verschillende kanten te bekijken.En door het in verband te brengen met Toyota,het staat in dezelfde ruimte als de lichtbak,en door er de titel teamwork Craftmanship is mastership (vakmanschap is meesterschap) op te plakken,geeft het ook te denken.Wat heeft Toyota te maken met de 'werksituatie' op een slavenboot? En wie gaat er lopen met het vakmanschap?
((of :en wat gebeurt er met et vakmanschap van een arbeider?))
Natuurlijk ben ik ook benieuwd wat mensen ervan vinden die zelf met
teamwork te maken hebben.Ik heb deze tentoonstelling gemaakt met de ideeën en kennis die ik ervan had.Maar het is eigenlijk ook een beginpunt,anderen kunnen er op inpikken.

han:
Waarom maakt een kunstenaar nu een tentoonstelling over Toyotisme?

Sven:
Sommige kunstminnaars denken dat ik die term zelf bedacht heb. In de kunst zijn er immers zoveel 'ismes'. Maar ik bedoelde wel degelijk de
productiemethodes die men in de automobielsector heeft obntwikkeld om het werk in de fabriek zo efficient mogelijk te organiseren. Efficient voor de baas wel te verstaan. Met het teamwork,bijvoorbeeld,waar het werk over ploegen wordt verdeeld,mag geen seconde onbenut blijven.


Auto's intreseren mij eigenlijk niet. Laat staan dat ik ooit gedacht zou hebben om 'inspiratie' te vinden in de automiobielsector. Maar de sluiting van Renault Vilvoorde leverde een hoop feitenmateriaal op,dat je niet kan laten liggen als je wil wijzen op het absurde van 'ons' economische systeem.


Denk alleen nog maar aan al die andere autoconstructeurs,die net zo als Renault, zo 'superefficient' georganiseerd zijn dat ze veel meer auto's kunnen maken dan ze ooit verkocht krijgen.


Ik nam het toyotisme als concreet voorbeeld om te tonen hoe dwingend de markteconomie ingrijpt in het dagelijkse leven van de meeste mensen. Niet alleen de impact op het leven van de arbeiders zelf,maar ook de invloed op de maatschappij in het algemeen.Toyotistische begrippen als flexibiliteit,participatief management en teamwork kom je tegenwoordig haast overal tegen.Volgens de scheurkalender van Liefde is, is ook liefde gebaseerd op teamwork.


Uiteraard stelt men het voor als positieve vernieuwingen. Een collega van mij dacht dat stress management bedoeld was om stress te voorkomen en genezen.. Het wil natuurlijk precies het omgekeerde zeggen, de stress is juist een middel om de mensen harder te laten werken

han:
vandaar die Egyptische slavenboot ??

Sven :
Ja,soms noemen arbeiders zich zelf al spottend loonslaven,of noemen ze de ploegbaas de slavendrijver.Dan zie ik voor mij de zweep over blinkende
ruggen knallen,zo kwam ok op het idee van de slavenboot en ben ik in musea gaan kijken naar de beeldjes en taferelen waarmee de Egyptenaren het dagelijkse leven uitbeelden.Met het teamwork moeten de arbeiders elkaar de zweep geven want als iemand het tempo niet kan volgen benadeeld hij de hele ploeg.
Door het toyotisme in verband te brengen met het oude Egypte,wou ik de
hedendaagse productiemethoden in een historisch perspectief plaatsen, en ook de vraag stellen wat die enorme technologische vooruitgang op
maatschappelijk vlak heeft opgeleverd? Is de wereld vandaag zoveel
efficienter georganiseerd dan ten tijde van de farao's? De Egyptische boer
ploetert nog altijd met z'n houten ploeg van zoveel duizend jaar geleden,en hier sluit men fabrieken omdat er teveel staal zou zijn.

han:
Is het als kunstenaar vanzelfsprekend om dergelijke onderwerpen aan te snijden?

Sven 't Jolle:
In de kunst kan alles,tenminste in principe toch. Zeker als het gaat om de
verschijningsvorm. En het idee dat kunst een kritische functie heeft is toch
wijd verspreid. Kunst stelt in vraag,zegt men. Maar als je bijvoorbeeld het
kapitalisme fundamenteel in vraag stelt, en benaderd vanuit het standpunt
van de arbeiders,is dat inderdaad al veel minder evident.Je vind dit
uitgangspunt dan jammer genoeg ook niet zo veel terug in de hedendaagse kunst.


Er is een enorme afstand tussen wat er in het kunstwereldje gebeurt en wat de meeste mensen beroert.Maar,omgekeerd,voor vele kunstenaars is ook de wereld van de arbeid onbekend terrein. Sommige kunstenaars gaan het ver zoeken,of zijn bezig met kleine deelaspecten van de realiteit,die ook best boeiend kunnen zijn,maar ik denk dat het juist een uitdaging is en een verijking voor de kunst,als ze terug aansluiting zoekt.Met de uitgebreide toepassingsmogelijkheden van de kunst van vandaag,kan dat ook. Er zijn wel kunstebnaars die bewust hun creativiteit,en hun status als kunstenaar,den dienste stellen van de grote bedrijven,waarom dan niet ten dienste van de mensen die er werken?

Toyotisme,
een tentoonstelling van Sven Tjolle,
loopt nog tot 24 juni

Galerij Stella Lohaus
Vlaamse kaai 47
2000 Antwerpen

Open van Woensdag tot zaterdag
van 14u tot 18u