"Ya Basta ! - Globalisering van onderop"

"Ya Basta!' is volgens de achterflap het eerste oorspronkelijk Nederlandstalig werk over de 'anders-globalisten', geschreven door basisactivisten uit die beweging zelf. Het is duidelijk dat de auteurs de diversiteit van wat zij de anders-globalisten noemen ook in hun werk naar voren proberen te schuiven. Naast een aantal inhoudelijke hoofdstukken die elk een ander thema behandelen zijn in deze bijzonder mooi verzorgde uitgave ook een hele reeks citaten, interviews, gedichten, cartoons en foto's opgenomen die elk hun bijdrage leveren aan het caleidoscopische beeld. Toch blijft het geheel een persoonlijke benadering, iets wat de auteurs ook zelf herhaaldelijk benadrukken, met een sterke nadruk op de antikapitalistische strijd.
	
Los van de diverse bijdragen van derden valt het boek ruwweg op te splitsen in drie delen. In de eerste drie hoofdstukken, 'de opkomst van het neoliberalisme', 'de mythes van de markt' en 'tussen Scylla en Charybdis' wordt het ruime kader geschetst waarbinnen en waartegen de anders-globalisten actievoeren. 
Voor aardewerkers is misschien vooral het derde hoofdstuk interessant omdat daarin de link tussen de anders-globaliseringsbeweging en ecologische bekommernissen wordt gelegd. Als intro is er een fragment uit de Odysseus van Homeros opgenomen waarin Circe aan Odysseus een beschrijving geeft van de klip met daarop het zeskoppige monsters Scylla en de klip met daaronder de alles verslindende draaikolk Charybdis, de onmogelijke keuze die Odysseus moet maken wil hij zijn weg verderzetten. De Scylla en Charybdis -impasse is een veel gebruikte metafoor voor de onmogelijkheid om binnen het huidige bestel zowel de sociaal-economische Noord-Zuidkloof (Scylla) als de milieucrisis (Charybdis) te vermijden. In tegenstelling tot meer gematigdere anders-globalisten zoals Noreena Hertz die eerder voor een veralgemening van de welvaart pleit, volgt er hier, na een rationele analyse, de conclusie dat een grondige herziening van de westerse consumptieniveaus vereist zal zijn. Voor milieu-activisten blijft de analyse hier wel een beetje steken omdat er, buiten de opmerking dat we moeten streven naar een duurzame steady-state economie, nergens dieper wordt ingegaan op de vraag hoe we deze herziening op een breed maatschappelijk niveau kunnen doorvoeren. (Odysseus koos er voor om zijn weg wel verder te zetten. Om niet iedereen te verliezen offerde hij zes van zijn mannen op aan Scylla, maar dit geheel terzijde.)

Een tweede deel van het boek beschrijft de opkomst van de anders-globaseringsbeweging en is opgebouwd rond de gebeurtenissen in Seattle. 
'Sporen naar Seattle' handelt over de intergalactische conferentie van de Zappatisten, de Europese marsen van 1997, het ontstaan van ATTAC in Frankrijk, de keldering van het MAI-verdrag en de participatieve democratie in Porto Allegre. Volgens de auteurs allemaal gebeurtenissen die aantonen dat de protestbeweging die een gezicht kreeg in Seattle, gedragen wordt door basisbewegingen overal ter wereld.
In het volgende hoofdstuk 'het spook van Seattle' worden verschillende aspecten van de eigenlijke gebeurtenissen in Seattle toegelicht zoals de WTO-conferentie als aanleiding, de onverwachte bondgenootschappen tussen actievoerders met zeer uiteenlopende achtergronden en de directe actiemethodes. Ook het gebruik van materieel geweld door sommige sub-groepen wordt besproken. De auteurs keuren dit geweld zelf af maar ze proberen het wel te kaderen en ze hekelen de overroepen media-aandacht voor dit aspect van de beweging. 
'Echo's van Seattle', geeft een overzicht van de gebeurtenissen na Seattle. De inmiddels bekende reeks Davos, Götenborg, Genua, Washington,... en een aantal minder bekende gebeurtenissen passeren in een sneltempo de revue. Persoonlijk vond ik het intermezzo "De slag om Genua - A true story..." het meest beklijvend. Door persoonlijke ervaringen te combineren met citaten en getuigenissen van derden is dit een aangrijpende en geloofwaardig beschrijving van de zeer bedenkelijke rol van de politie en de media. 

Het laatste deel van het boek tenslotte gaat grotendeels over de beweging zelf, haar toekomst en de problemen waar ze voor staat. 
	In 'Oude wijn in nieuwe zakken?' gaat men op zoek naar wat nu het eigene van de beweging uit maakt maar zoals er in de inleiding van het hoofdstuk al wordt gesuggereerd, worden hierbij vooral meer nieuwe vragen geformuleerd: hoe nieuw is de manier van actievoeren?, kan de beweging zonder leiders?, hoe moet men de hedendaagse 'klassenstrijd' interpreteren?, wat is de impact van de beweging op de publieke opinie?... Elk van deze vragen is interessant en de zoektocht naar mogelijke antwoorden verdient eigenlijk meer ruimte dan dat er plaats is in dit overzichtswerk.
	De verhouding tot de vakbonden, de traditionele sociale bewegingen, wordt in een apart hoofdstuk 'Arbeiders en andersglobalisten: één front?' besproken. Na een scherpe kritiek op een belangrijk deel van de arbeidersbeweging wordt er uiteindelijk toch gepleit voor een samenwerking.
	Tot slot komt in 'Wat te doen in tijden van postmodernisme' de gemeenschappelijke eisen en strategieën aan bod maar ook de breuklijnen die door de anders-globaliseringsbeweging lopen. Er worden ruwweg drie stromingen onderkend: de deglobalisten, de neokeynesianen en tenslotte de postkapitalisten die op zich ook nog eens in een aantal te onderscheiden groepen kunnen worden opgedeeld. Vermits de anders-globaliseringsbeweging bestaat dankzij datgene wat al deze groepen bindt is het logisch dat deze breuklijnen pas op het einde van het boek besproken worden. 

"Ya Basta!" is verkrijgbaar in een aantal boekhandels of via de website www.yabasta.be. Op deze website kan je naast recensies en aankondigen van activiteiten ook de proloog en het derde hoofdstuk "Tussen Scylla en Charybdis" terug vinden.
	Ilse


DESSERS David, DUMOLYN Jan en JONES Peter Tom, "Ya Basta ! - Globalisering van onderop", Gent, Academia Press, 2002.