Imavo (het Instituut voor Marxistische Vorming), hoewel ooit opgericht als vormingsinstelling van de KP, is reeds lang een volledig onafhankelijke VZW met medewerkers uit verschillende politieke strekkingen. Imavo staat voor een 'pluralistisch marxisme'. Dat wil zeggen dat de kritische analysemethode van Karl Marx voor Imavo een zeer belangrijk uitgangspunt blijft, maar dat ook andere kritische en bevrijdende theorieën er een plaats vinden. Imavo heeft niet één bepaalde 'juiste lijn' die we aande mensen opdringen, iedere auteur schrijft voor zijn eigen rekening, ook  de hoofdredacteur.

Zo kun je zien dat in het laatste nummer van het Vlaams Marxistisch Tijdschrift bijvoorbeeld ook een tekst van de anarchist Murray Bookchin staat, ingeleid door Raf Grinfeld, een Vlaamse Bookchin-kenner en libertair activist.Je vindt er nu ook vertaalde teksten van Pierre Bourdieu en een interessant artikel van 1302-specialiste Véronique Lambert over de legitimerende functies en de mythevorming rond de Vlaamse symboliek van de Guldensporenslag.

André Mommen heeft vaak een nogal scherpe stijl, dat merk je ook hier. ;-) Ook in de kolommen van het VMT verschijnen er dan ook soms wederwoorden op zijn recensies. Telkens is dat echter aanleiding tot een debat waar we allemaal meer uit leren. Een recent artikel van André over 'het groene populisme van Agalev' maakte bijvoorbeeld heel wat ergernis los bij sommige groenen, maar leverde toch een interessante polemiek op. Dat zijn daarom geen 'spelletjes' beste Tim, al hebben academici wel vaak de neiging om scherp uit de hoek te komen over thema's die hen nauw aan het hart liggen als ze het met een ander niet eens zijn. De linkse denkers hadden dat ook wel vaker: lees maar eens de bikkelharde en vandaag vaak onverteerbare stijl van Marx of Lenin die hun tegenstanders op papier alle hoeken van de kamer lieten zien. Misschien hebben we van henzelf die slechte gewoonte geërfd ;-)

Beste Joachim, een bespreking van een boek is natuurlijk altijd een standpunt. Hoe zou het anders kunnen? Als jij een andere bespreking maakt, zal dat ook jouw standpunt zijn natuurlijk, of moet een bespreking zich beperken tot een korte inhoud van het boek? 

Wat Chomsky betreft: hier is inderdaad een kleine tegenstrijdigheid. Parenti's echte specialiteit is media-analyse, en hierin is hij sterk beïnvloed door Chomsky en Herman. Op politiek vlak verwijt de marxist-leninist Parenti echter de libertair Chomsky dat hij ook een 'linkse anticommunist' is. Die term die hij daarvoor gebruikt is zeer betwistbaar. Zelfs iemand als Rosa Luxemburg die al in 1918 zware kritiek had op de Sovjets zou dan een zogezegde ‘anticommunist’ zijn. Wat is het ‘communisme’ eigenlijk precies en wie claimt daar dan het monopolie op? Een gevaarlijk denkspoor…

Beste Jonje, dit is inderdaad een interessant fragmentje dat je daar overneemt (lees ook eens Ellen Meiksins Wood, ‘The Retreat from Class’ waar Parenti zich hier op inspireert) , maar André zal daar niet over gestruikeld zijn. Die man moet je niet overtuigen van de noodzaak van een klassenanalyse. Hij is immers de auteur van verschillende mooie boeken en vele artikels over de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging en ook één over 'de teloorgang van de Belgische bourgeoisie'. Er zijn echter vele visies op het marxisme en op klassenanalyse. 

Het is ook niet jaloers of zo hoor denk ik, beste Tim en Jonje. Zelf schreef André Mommen in het boek 'Tien jaar na de val van de muur' het artikel 'Van socialistische planeconomie naar kapitalisme. Een economische verklaring voor de val van het socialisme in Oost-Europa'. André beheerst verschillende slavische talen en kent de internationale literatuur over dit thema zeer goed. Hij citeert daar vele interessante studies en bronnen die Parentie niet kent of misschien bewust niet wil citeren.
En beste Tonta, André is een man die met de regelmaat van de klok over allerlei thema's tegengas geeft. De bedoeling van het VMT is juist tegengas te geven. Maar dat soort mensen mag toch ook onderling van mening verschillen?

Zelf ben ik het vaak niet eens met André, en vaak ook wel. Wat dit boek van Parenti betreft, ik heb er sterk gemengde gevoelens over. Er staan veel waarheden in, maar er zijn ook een aantal zwakkere stukken en algemenen aspecten, en die signaleert André.  Velen zijn het erover eens dat dit eigenlijk een van Parenti's mindere is. Het is ook niet echt zijn thema. Vaak geldt ook voor wetenschappers het gezegde "schoenmaker, blijf bij uw leest". Er zijn heel wat betere boeken over dit thema, die zijn jammer genoeg vaak niet in het Nederlands vertaald. Heel wat mensen lijken dit boek voor een of andere reden plots zo goed te vinden omdat die man hier nu toevallig ook is geweest, omdat hij op Indymedia werd geïnterviewd, maar – met alle respect, ik wil niet uit de hoogte doen – hoe goed kennen ze het thema dan eigenlijk? Hoeveel andere dingen hebben ze erover gelezen?

Ik zou ook uitgebreid op dit boek kunnen ingaan om beter te motiveren waarom ik dat als historicus die deze materie toch wel een beetje kent eigenlijk ook een eerder slecht boek vind. Ik zou het kunnen hebben over de massa’s relevante literatuur die Parenti (bewust?) negeert of over een aantal storende en sterk eenzijdige formuleringen. Ik kan daarvoor ook verwijzen naar die goede anarchistische kritiek waar hier een link naar wordt gegeven. Natuurlijk staat er dus ook veel in wat volkomen correct is en weerlegt Parenti een aantal mythes en dogma’s. Maar wat me het meest fundamenteel stoort is de vergoelijkende toon die uit alles spreekt. Alles wat slecht ging in het ‘siege socialism’ was de schuld van externe factoren: de oorlog , de buitenlandse bedreiging. Het gewicht van de loodzware bureaucratie, het totale gebrek aan politieke en burgerrechtelijke vrijheden, het ontbreken van directe (raden)democratie en arbeiderscontrole, zoals men dat in een systeem dat zich ‘communistisch’ of ‘socialistisch’ noemt had mogen verwachten… Het wordt door Parenti allemaal een beetje teveel met de mantel der liefde bedekt. De feitenweergave gebeurt dan ook zeer selectief om dit al te rooskleurige beeld te bevestigen. We zouden er als linksen beter aan doen om de ‘zelfkritiek’ op de historische pogingen om ‘een andere wereld’ op te bouwen toch wat scherper te stellen dan Michael Parenti dat doet.

Carl schrijft ten slotte ook: als reactie op Mommens uitspraak 'Parenti denkt dus dat met een 
marxistisch kijk op de wereld niet alleen alle problemen verklaard kunnen worden, maar ook opgelost.' "Hij is dan ook een marxist. In tegenstelling tot de auteur van de bespreking. Trouwens, waar staat de ma uit imavo voor? "Laat me hier eerst nog eens zeggen dat Marx de eerste was om te zeggen dat hij geen marxist was... En dat Lenin iemand die dacht dat het marxisme het antwoord op alle problemen bood een 'komstchanstvo' (communistische opschepper) noemde. Het marxisme is een dialectische methode om de werkelijkheid mee te analyseren en geen leer die voor alles de ultieme oplossing biedt.

En beste Carl, bij Imavo beschikken we inderdaad over een aftandse rekenmachine, maar het is niet echt de taak van Imavo om die berekeningen te gaan maken. Ik wil je wel eens persoonlijk een mail sturen met goede referenties over dat dodenaantal, maar ik zal er de lezers van deze site niet verder mee lastig vallen.

Maar inderdaad, zelf het boek lezen is altijd beter dan enkel op een recensie afgaan natuurlijk. Een recensie is niet meer dan één mening over een boek.