Het wetsvoorstel stelt : “Elke particuliere organisatie die tot doel heeft de activiteiten van de controleorganen van de politie die door de wetgever zijn aangeduid aan te vullen, zich ermee te bemoeien of te vervangen, moet worden verboden”. Het onmiddellijke doelwit van dit wetsvoorstel zijn de antiracistische burgerpatrouilles van de A.E.L. Maar ook de Legal Teams en alle andere mensenrechten organisaties zijn rechtstreeks in gevaar. Op vrijdag 6 december werd dit voorstel tot aanpassing van de wet van 1934 op de privé milities neergelegd in de kamer. De indieners hopen op de steun van andere partijen om hun voorstel midden januari te zien goedkeuren. 

De Legal Teams waken er over dat de democratische rechten en vrijheden, zoals het recht op vrijheid van meningsuiting, het recht op vergadering, de vrijheid van de persoon, ... worden geëerbiedigd. Dit doen wij door observatie van het optreden van de politie tijdens acties en betogingen, door het informeren van de actievoerders over hun rechten, door bijstand te verlenen aan de organisatoren en door het inzamelen van getuigenissen ter voorbereiding van de verdediging. Op de anti-globalistische manifestatie van 14 december 2001 waren we met zo’n 120 studenten en advocaten aanwezig om onze opdracht te vervullen. Het rapport dat wij opstelden over het politieoptreden op 14 december 2001 te Laeken klaagt het overdreven machtsvertoon van de politie aan. Wij stelden een reeks manifeste overtredingen vast van de wet op het politieambt door de ordediensten. Op 10/11/2002 waren we met een 40 tal Legal Teamers aanwezig te Brussel op de manifestatie tegen de oorlog. Onze teams waren getuige van verschillende arrestaties door agenten in burger die zich niet kenbaar maakten tijdens het uitoefenen van hun functie. Dit werd ook in de pers aangeklaagd.  

Onze externe controle op de politiediensten is een democratisch recht dat voortvloeit uit het recht op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van organisatie. Het heeft zijn nut bewezen in de strijd tegen illegaal en/of overdreven politieoptreden. De overheid zou, indien ze echt zou inzitten met het democratisch engagement van de burger, moeten toejuichen dat de  burger en de geëngageerde advocaat, maar ook bekommerde allochtonen, zich inlaten met het optreden van de politiediensten. De antiracistische burgerpatrouilles van de A.E.L. verdienen dan ook onze steun. Zij hebben het recht zich te organiseren om racistisch optreden van de politie op te sporen, te inventariseren en aan te klagen. In Engeland bestaan sinds jaar en dag dergelijke initiatieven. 

Sinds de instelling van de eenheidspolitie in België werd de mogelijkheid van controle van het ene korps door het andere afgeschaft. Met het huidige wetsvoorstel krijgen de ordediensten een nog grotere blanco cheque. De controle wordt beperkt tot de controle door het Comité P, een staatsorgaan dat fungeert als schaamlapje om de misstappen van de politie zo veel mogelijk in te dekken. Wat heeft dit comité al bereikt? En als er dan al onregelmatigheden worden vastgesteld, wat zijn die dan waard indien de controle niet gedragen wordt door burgers en organisaties die zich organiseren ter bescherming van de democratisch rechten. En van waar moeten de klachten komen indien de burger zich niet meer mag inlaten met een controle op het politieoptreden?  

Het wetsvoorstel ontneemt de burger de mogelijkheid om zich te organiseren om illegaal en disproportioneel politieoptreden in groep te onderzoeken en aan te klagen. Het openbaar optreden van politici en de werking van het gerecht kunnen door iedereen gecontroleerd en becommentarieerd worden. Waarom dan het optreden van de politie niet? Als de politie niets verkeerd doet hoeven zij geen controle te vrezen. 

Het recht om bewijsmateriaal over illegaal politieoptreden te verzamelen, meer in het bijzonder naar aanleiding van de verdediging van de democratische rechten van actievoerders of het aanklagen van racistisch politieoptreden, is een essentieel recht. Dit recht afschaffen en elke burgercontrole op de politie verbieden vermindert nog meer de kans op een eerlijk proces voor de Belgische rechtbanken. Een dergelijk verbod verstevigt nog maar eens de monopoliepositie van de politie op het vlak van het verzamelen van bewijsmateriaal. De procesgelijkheid in het strafrecht wordt ernstig geschonden door het huidige wetsvoorstel. 

De Legal Teams zullen hun werk verder zetten. Ons volgende optreden zal plaatsvinden op de anti-oorlogsbetoging te Brussel op zondag 19 januari 2003. Want wij weten dat in tijden van oorlog de democratische rechten altijd de eerste collaterale schade zijn van de oorlog. 

De Legal Teams komen deze week nog bijeen om te bespreken wat wij tegen dit wetsvoorstel kunnen doen. Voor meer info 0476/947.258

Ivo Flachet
Advocaat en verantwoordelijke van de Legal Teams