'Goedgekeurd door Agalev en Ecolo op 7 december 2002 Agalev en Ecolo blijven in de volgende legislatuur samenwerken, in de regering of in de oppositie Agalev en Ecolo bevestigen hun wil tot samenwerking en maken concrete afspraken; zullen met het oog op het voorgaande samen een aantal prioritaire inhoudelijke voorstellen uitwerken, voor het kiesprogramma en voor eventuele regeringsonderhandelingen; blijven volgende legislatuur op federaal vlak samenwerken, onder andere door het behoud van een gemeenschappelijke fractie in de Kamer; stellen dat ze enkel samen aan een federale regering deelnemen; Institutionele aangelegenheden Agalev en Ecolo erkennen dat België een federale staat is, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten en willen dat zo houden; zijn van mening dat bij elke wijziging van de huidige bevoegdheidsverdeling elke stap naar confederale structuren en desolidarisering absoluut vermeden dient te worden; dus de sociale zekerheid blijft federaal. Elke wijziging van de huidige bevoegdheidsverdeling moet een stap vooruit zijn voor de welvaart en het welzijn van alle mensen in elke gemeenschap en gewest; zijn van mening dat de democratie kwetsbaar is en dus beter uitgediept en versterkt moet worden, waarbij de strijd tegen racisme en fascisme moet worden opgevoerd; bevestigen dat een waterdicht cordon sanitaire rond partijen die de beginselen van vrijheid, democratie, eerbiediging van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, en van de rechtstaat niet eerbiedigen, absoluut noodzakelijk is; zijn van mening dat de federale loyauteit en het respecteren van overeenkomsten essentieel en noodzakelijk zijn voor de goede werking van onze instellingen en het samenleven van de burgers in dit land; erkennen dat een meertalige democratie specifieke uitdagingen meebrengt wat aangepaste antwoorden vereist: pleiten ervoor om bij aangelegenheden met communautaire en institutionele implicaties over de taal- en partijgrenzen heen in een open en eerlijke dialoog democratisch en constructief te zoeken naar oplossingen die de solidariteit, leefbaarheid, culturele ontwikkeling en democratie ten goede komen; hechten zeer veel belang aan de kennis van de andere landstalen en menen dat onderwijs en opleiding hieraan nog meer aandacht dienen te besteden dan vandaag het geval is; vinden het evident dat de leden van de federale regering en de regering van het Brusselse Hoofdstedelijke gewest tweetalig zijn in de uitoefening van hun ambt; onderstrepen het positief en verrijkend karakter van de verschillende culturen en politieke entiteiten, weliswaar op voorwaarde dat ze open en verdraagzaam zijn; zijn van mening dat de structurele financieringsmechanismen van de solidariteit tussen personen op het niveau van de federale Staat behouden moeten worden; menen dat de federale solidariteitsmechanismen tussen de regio's en gemeenschappen doorzichtig en objectief moeten zijn; zijn van oordeel dat de verbeteringen in de werking van de federale staat minder te vinden zijn in een andere verdeling van bevoegdheden maar wel in de volledige erkenning van het eigen regionale en lokale karakter en van de bevoegdheden van de gefedereerde eenheden; daarom stellen Agalev en Ecolo voor dat: de verkeersreglementering – meerbepaald met betrekking tot de veiligheid – op die manier wordt ontworpen dat ze in de toepassing door gewesten en gemeenten een ruime beoordelingsmarge laat de gewesten en gemeenschappen nauwer worden betrokken bij de beslissingen en politieke koersbepalingen op federaal niveau die interfereren met hun eigen beleid en bevoegdheden; dit dient meerbepaald te gelden voor het energie- en werkgelegenheidsbeleid de federale staat en de gewesten hun samenwerking versterken in het afvalbeleid, landbouwbeleid en de strijd tegen het broeikaseffect om zo te komen tot meer efficiëntie en coherentie; te erkennen het belang van de rechtspraak van het Arbitragehof en het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, wijzen er in het bijzonder op dat het Arbitragehof zich over de bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten in verschillende arresten duidelijk heeft uitgesproken en vragen dat iedereen die jurisprudentie zou respecteren; vragen dat er dringend een samenwerkingsakkoord inzake culturele aangelegenheden gesloten wordt tussen de 2 grote gemeenschappen om enerzijds politiek geharrewar te vermijden en anderzijds de culturele ontplooiing van de gemeenschappen te stimuleren en de culturele uitwisseling tussen alle burgers van de federale staat te bevorderen; zijn van mening dat het Brussels Gewest dat vooreerst een plaats is waar Brusselaars van alle mogelijke afkomst leven en elkaar ontmoeten, eveneens een verbindingspunt tussen de 2 grote gemeenschappen is; menen dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest een instelling is opgericht om aan de levensbehoeften van de Brusselaars te voldoen, een specifiek grootstedelijke karakter heeft en dat de leefbaarheid en de duurzaamheid ervan gegarandeerd moeten zijn; erkennen dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest institutioneel tweetalig en sociologisch multicultureel is; zijn van mening dat er, gezien de talrijke nieuwe bi- en multiculturele initiatieven in de culturele sector, een bicommunautair cultureel beleid en/of een structurele samenwerking tussen de Gemeenschappen en de Franse en Vlaamse Gemeenschapscommissie moet ontwikkeld worden; zijn van mening dat de grondwetsverbeteringen betrekking dienen te hebben op de verdieping van de democratie en de rechten van alle burgers; daarom zijn ze van oordeel dat de verklaring over de herziening van de grondwet in de bij voorkeur dient te handelen over de volgende onderwerpen: art. 10: gelijkheid van de Belgen en hier verblijvenden voor sommige rechten art. 23: uitbreiden van de lijst van sociaal-economische rechten (universele dienstverlening voor een aantal publieke diensten, …) art. 25: meerbepaald de uitbreiding van de persvrijheid naar alle media art. 29: uitbreiding van de onschendbaarheid van het briefgeheim naar alle communicatievormen art. 57: verbetering van het petitierecht en de opvolging van de verzoekschriften art. 69: verkiesbaarheidsvoorwaarden voor de Senaat Gemeenschappelijke programmapunten Agalev en Ecolo Naar een duurzame ontwikkeling Het bevorderen van een duurzame samenleving door een beleid van ‘eco-efficiëntie’ (verhogen grondstoffen- en energieproductiviteit) en ‘sufficiëntie’ (naar een economie van het genoeg) om zo de economische ontwikkeling binnen de grenzen van de ecologische draagkracht te brengen. Het instellen van indicatoren voor duurzame ontwikkeling De onafhankelijkheid en de rol van de regulerende instanties versterken Het coördinatiekader instellen om op de verschillende niveaus tot een nationale en coherente strategie duurzame ontwikkeling te komen voor 2005 De politieke en administratieve bevoegdheid voor duurzame ontwikkeling definiëren en uitrusten: instrumenten instellen die bij belangrijke publieke beslissingen vooraf de economische, sociale en ecologische impact toetsen Binnen de internationale acties voor duurzame ontwikkeling systematisch rekening houden met de aangegane engagementen in het kader van de IAO Ecologische duurzaamheid Energie en klimaat Een energiebeleid dat verder gaat met een uitstap uit de kernenergie en resoluut kiest voor energiebesparing en duurzame energie. Een heffing op niet-hernieuwbare energiebronnen, gecompenseerd door een verlaging van de lasten op arbeid en met de nodige begeleidende maatregelen voor de zwaksten Optimale efficiëntienormen opleggen voor energie-installaties Indirecte fiscaliteit hanteren om energie-efficiëntie te ondersteunen Isolatienormen en hun toepassing versterken Particulieren, overheden, industrie en dienstverlenende sector aanmoedigen tot energiebesparing Een progressieve tarificatie instellen voor elektriciteit en gas Een offensief klimaatbeleid, dat ervoor zorgt dat België in EU-verband snel de Kyoto-verplichtingen haalt en tegelijk werk maakt van de voorbereiding van een verder gaande reductie van de uitstoot van broeikasgassen. Financiering van een klimaat/energiefonds, ter ondersteuning van de ontwikkeling van een beleid ter vervanging van kernenergie Warmtekrachtkoppeling stimuleren Strategieën en actieplannen op alle niveaus instellen voor de ontwikkeling van hernieuwbare energieën Een financieel plan bepalen voor onderzoek (fundamenteel en toegepast) gericht op technologieën verbonden met hernieuwbare energiebronnen Landbouw en voeding Een beleid voor een sociaal-ecologisch duurzame landbouw die in EU- en mondiaal verband streeft naar voedselsoevereiniteit en rechtvaardigheid voor iedereen. Ondersteunen van volledige ketens voor productie van kwaliteitsvoedsel Onderzoeksmiddelen concentreren op productie van kwaliteitsvoedsel Verdere stimulering van omschakeling naar biolandbouw en bioboeren Verdere verbetering van controle en certificatiesystemen voor biolandbouw en biolandbouwproducten ook betaalbaar maken voor de kleine inkomens dierwaardige beperking op het langeafstandstransport van levend vee Een kwaliteitsbeleid voor gezond voedsel, dat onder meer het gebruik van pesticiden en GGO’s tegengaat. Consumenten moeten volledig geïnformeerd en in alle vrijheid kunnen kiezen voor gezond voedsel. Steun voor informatie aan en sensibilisering van consumenten over gebruik kwaliteitsvoedsel Volledige informatie voor consumenten over voedselkwaliteit (onder meer op vlak van GGO’s) Informatie over en controle van het aanbod van gezond, evenwichtig en kwaliteitsvol voedsel in grootkeukens van scholen en bedrijven Verdere uitbreiding van het beleid naar alle organisaties en firma’s die schadelijke ingrediënten in de voedselketen brengen en het concreet op punt stellen van strafmaatregelen Mobiliteit Een mobiliteitsbeleid dat kiest voor de bevordering van het openbaar vervoer (onder meer door een verdere en betere investeringspolitiek), voor meer mogelijkheden voor fietsers en voetgangers en alle andere zwakke weggebruikers (b.v. mensen met een handicap), voor verkeersveiligheid, voor terugdringing van de ecologische en sociale kost van de mobiliteitsorganisatie en voor het stimuleren van kleinere economische kringlopen. Fietsgebruik stimuleren (fiets in woon-werk-verkeer, tegengaan fietsdiefstal, meenemen fiets in openbaar vervoer, fietsvriendelijke en fietsveilige infrastructuur, beschutte fietsstallingen aan stations en op andere belangrijke verzamelpunten, koppeling van boetes aan financiële draagkracht van de overtreder, …) Sterke impuls voor meer verkeersveiligheid (50% minder slachtoffers tegen 2010, lagere snelheden op de wegen en uitbreiding zone 30, strengere controle op naleving snelheidsbeperkingen, invoering van intelligente snelheidsaanpassing ISA, meer openbaar vervoer op late uren, verbeterde rijopleiding, rijbewijs met punten, koppeling van boetes aan de financiële draagkracht van de overtreder) Verbeterde meerjarenplanning NMBS (verhoging aantal reizigers met 50% in 10 jaar tijd, betere dienstverlening op het vlak van capaciteit, comfort en frequentie, vereenvoudiging en verlaging van tarieven voor trouwe klanten, verhoging van de dotatie aan NMBS, gefaseerde overname van NMBS-schulden) Aandeel van het vrachtvervoer met het spoor verhogen (gecombineerd vervoer, gevaarlijke producten, transport tussen havens en dry-ports) Aandeel van het vrachtvervoer via de waterwegen verhogen (bulkgoederen, brandstoffen, containers) Rationeel autogebruik stimuleren door middel van autodelen Product- en investeringsbeleid De ontwikkeling van een duurzaam productbeleid. Versterken op federaal en Europees niveau van een stelsel van productnormen (met name gericht op het tegengaan van gevaarlijke stoffen in de voeding en in andere industriële procédés) Stimuleren van onderzoek en innovatie voor duurzame producten, onder meer via fiscale stimuli Fiscale stimuli voor gelabelde producten (groene BTW) Verdere uitbreiding naar meer beroepen van de vermindering van sociale lasten op arbeid voor hersteluren (zoals nu al geldt voor fietsreparaties en schoenherstelling) De heroriëntatie van overheidsinvesteringen, kredieten voor ontwikkeling en onderzoek in de richting van ecologische duurzaamheid. Groene fiscaliteit Een verdere vergroening van de fiscaliteit, met onder meer een verdere uitbouw van het stelsel van ecoboni, een vergroening van de BTW, een verschuiving van lasten van arbeid naar milieugebruik (onder meer een CO2/energieheffing), de bevordering van een duurzame mobiliteit, bevorderen van ethisch beleggen en investeren. Levenskwaliteit voor iedereen Naar een andere visie op de levensloopbaan Het bevorderen – als alternatief voor de actieve welvaartsstaat – van een ‘pluri-actieve samenleving’. Die streeft naar een grotere gelijkwaardigheid tussen verschillende levenstaken zoals arbeid, zorg of vrije tijd. We willen een andere visie op de levensloopbaan, waardoor mensen verschillende levenstaken beter kunnen verdelen over hun leven. Dat dient ook uitgewerkt te worden in een vernieuwend tijdsbeleid, dat vertrekt vanuit het recht op een gelijke kwaliteit van leven voor iedereen. Werkgelegenheidsbeleid en politiek van de tijd Het garanderen van het recht op arbeid en het vergroten van de autonomie van de werknemers via een voldoende flexibel stelsel van arbeidsduurvermindering en –herverdeling op maat van de werknemer. Er dienen garanties te zijn voor de lagere inkomensgroepen en voor de opbouw van sociale rechten. Werkgevers dienen gestimuleerd te worden om mee te werken aan dit beleid, onder meer via selectieve loonlastenverlaging. De wettelijke norm voor de arbeidsduur verlagen; in dat kader en/of in dat perspectief het uitwerken van een formule ‘1 op 5’ (de arbeidstijd kan ingekort worden met 1 dag op 5, 1 week op 5, 1 maand op 5, 1 jaar op 5): dit project combineert tegelijkertijd maatregelen voor arbeidstijdvermindering en arbeidsherverdeling; Een moratorium (5 jaar) op het volume van onvoorwaardelijke verlaging van de patronale lasten Indexering van de dotaties voor de programma’s tot opslorping van de werkloosheid Extra maatregelen voor kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt, zoals lager geschoolden, allochtonen en mensen met fysische of psychische beperkingen Tegengaan van minderwaardige statuten Verbeteren van de arbeidsvoorwaarden: een nieuwe definitie aannemen van passende arbeid, de wetgeving op de werkuren versterken en beter controleren, de analyserol van risico’s en de preventieve actie door de arbeidsgeneesheer versterken Strijd tegen de discriminatie inzake de aanwerving van allochtonen Iedereen een leerkrediet toekennen, omgekeerd evenredig met het opleidingsniveau (laaggeschoolden hebben recht op extra leerkrediet) Verdere uitbouw van alternerende werk/opleidingsvormen Dagactivering en arbeidszorg structureel organiseren Het aanbieden aan jongeren van een ‘regenboog- of pluriactiviteitscontract’. Contract tussen de generaties Opbouwen en verzekeren van een solidair zorgnetwerk voor en tussen alle generaties. Het Zilverfonds structureel financieren door een wettelijke regeling met een solidariteitsmechanisme en niet via overschotten van de sociale zekerheid Een duurzame sociale zekerheid Het veiligstellen en verbeteren van een duurzame financiering van de sociale zekerheid. Dit kan onder meer door een deel van de opbrengst van de verschuiving van lasten op arbeid naar milieugebruik (CO2/energieheffing), een heffing op inkomsten uit vermogen of beleggingen. Om de duurzame financiering van de sociale zekerheid te consolideren, stellen Agalev en Ecolo verder het volgende voor: De instelling van een algemene sociale bijdrage, die neutraal is voor de inkomens uit arbeid Een herstel van het evenwicht tussen de belasting van de inkomens uit arbeid en de belasting van de inkomens uit vermogen, meer bepaald door een belasting op financiële meerwaarden of een vermogensrendementsheffing. De fiscale administratie moet over alle informatie beschikken betreffende het roerend vermogen. Een meerjarenplanning en kwalitatieve en kwantitatieve versterking van de middelen en actiemogelijkheden van de fiscale en sociale administratie, met het oog op het inhalen van de fiscale achterstand, de strijd tegen de fiscale fraude en tegen de uitbuiting van illegale arbeid Geen privatisering van gezondheidszorg, ziektekostenverzekering of pensioenen. Versterking en voldoende en structurele financiering van het tabaksfonds (voor preventie van roken). Inkomensbeleid Agalev en Ecolo stellen een reeks maatregelen voor die aan iedereen moeten garanderen op termijn te kunnen genieten van een inkomen dat minstens gelijk is aan 60% van de mediaan van de bevolking. De minimumuitkeringen, inclusief het leefloon, moeten – zoals het geheel van de sociale uitkeringen – een basiskwaliteit van leven aan iedereen garanderen en moeten welvaartsvast zijn. Het recht op een leefloon dient onvoorwaardelijk te zijn. Het leefloon verhogen (na de reeds doorgevoerde 4% verhoging, snel tot een bijkomende 6% verhoging komen) en welvaartsvast maken De verschillende uitkeringscategorieën in de werkloosheid stap voor stap afschaffen, geen schorsingen van werkzoekenden omwille van langdurige werkloosheid (het artikel 80) Het veralgemenen van het terugbetaalbare belastingskrediet en het snel uitbetalen daarvan zullen de financiële draagkracht van de laagste inkomenscategorieën gevoelig verbeteren Individualisering van de socialezekerheidsrechten, onder meer door de omvorming van de kinderbijslag tot een gelijk recht voor elk kind Meerjarenplanning voor een significante opwaardering van de gezinsbijslagen, samen met een hervorming van het systeem van fiscale aftrek voor kinderen ten laste Oprichting van een echt alimentatiefonds dat zonder inkomensvoorwaarden een voorschot op niet gestorte alimentatiegelden toekent en dat in naam van de rechthebbende op de alimentatie de terugvordering bij de schuldenaar realiseert Een levende democratie Volwaardig burgerschap Het wegwerken, voorkomen en bestrijden van elke vorm van discriminatie op basis van het geslacht, een zogenaamd ras, de huidskleur, de afstamming, de nationale of etnische afstamming, de burgerlijke staat, de sexuele geaardheid, de geboorte, het fortuin, de leeftijd, het geloof of de levensbeschouwing, de huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap of een fysieke eigenschap. Het opzetten van een volwaardig genderbeleid dat gelijkheid tussen mannen en vrouwen beoogt Toetsen van overheidsbeslissingen via een genderanalyse Evaluatie van het werkgelegenheids-, tijds- en inkomensbeleid vanuit een genderperspectief Sterkere aandacht voor vervolgde vrouwen in de asielprocedure Gratis effectieve contraceptiva (hormonale middelen en/of barrier contraceptives) voor vrouwen onder de 25 De wet van 1990 over de gelijke vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in adviesraden uitbreiden tot alle adviesraden. Het verlenen van stemrecht aan niet-EU-burgers. Onmiddellijke toekenning van dit stemrecht op lokaal niveau, later uitbreiden naar andere niveaus Verkiesbaarheid in gemeente-, districts- en OCMW-raden voor niet-Belgen verkiesbaarheid van niet-Belgen als schepenen Migratiebeleid Een vernieuwde regulering op Europees niveau van internationale migratie. Voor de vluchtelingen een onverkorte en ruime toepassing van de Conventie van Genève. Een verdere verfijning van het stelsel van gezinshereniging. De instelling van een tijdelijk ontheemdenstatuut. Een goede regeling voor arbeidsmigratie. Een regeling voor migranten die niet in een van de andere genoemde categorieën vallen. Publieke dienstverlening Het behoud en de versterking van een eigentijdse publieke dienstverlening. Een hoge kwaliteit van de dienstverlening en het bevorderen van gebruikersrechten dienen voorop te staan. Transparantie en depolitisering worden verder gestimuleerd. Hervorming van de autonome overheidsbedrijven via aanpassing van de wet van 1991: (1) de overheid dient voorstel voor beheerscontract in te dienen, niet het bedrijf, (2) een duidelijk statuut voor de overheidsbestuurders, waardoor ze verantwoordelijk worden gemaakt met betrekking tot hun controleopdracht ten overstaan van de directie en de bepaling van de strategie, (3) de prerogatieven van de overheid moeten worden uitgebreid tot de controle van de commerciële activiteiten van de autonome overheidsbedrijven, (4) uitbreiding van de controle door de overheid door de invoering van een verslag van het Rekenhof over elk autonoom overheidsbedrijf, (5) verduidelijking van de bepalingen die de rol van de regeringscommissaris in de autonome overheidsbedrijven regelen, (6) bepaling van mechanismen voor het aanpassen van bezoldigingen van de leidinggevende teams van de overheidsbedrijven zodat sancties voor het niet naleven van het beheerscontract doeltreffender kunnen worden Tot stand brengen van een strikte beperking van cumuls tussen publieke mandaten en privémandaten of –beroepen voor verkozenen en leidinggevenden in overheidsbedrijven Instellen van een plafond van toelaatbare professionele inkomens voor alle leden van raden van bestuur en voor managers van overheidsbedrijven Sociaal-economische democratie Het sociaal overleg respecteren en uitbouwen, ook in de openbare sector en bij KMO’s, en het stakingsrecht waarborgen. Bevorderen van de sociale dialoog bij KMO’s, rekening houdend met de eigenheid van hun structuur i. Werk maken van een soepele vorm van overleg in KMO’s vanaf 20 werknemers ii. Verlagen van de drempel voor het instellen van een ondernemingsraad in bedrijfsvestigingen vanaf 50 werknemers Verbeteren van de informatie en de participatie van werknemers in alle bedrijven, met name om de negatieve sociale gevolgen van herstructureringen of faillissementen te voorkomen of om arbeidsongevallen te voorkomen Ook in de overheidssector sociale verkiezingen organiseren in de autonome overheidsbedrijven en in de naamloze vennootschappen waarvan de staat hoofdaandeelhouder is Veiligheid Het voeren van een evenwichtig veiligheidsbeleid dat vertrekt van het principe dat veiligheid geen zaak van politie en justitie alleen is. Hogere prioriteit voor de bestrijding van georganiseerde misdaad en fiscale fraude; daarbij moet de internationale samenwerking versterkt en uitgebreider worden; bij de uitbreiding van de Europese Unie moet het thema politie en justitie hoog op de politieke agenda staan Privacy van de burger en de grondrechten van het individu garanderen Justitie, naar een open en vlot functionerend gerecht: (1) buitengerechtelijke conflictoplossing bevorderen, (2) een communicatieve en toegankelijke justitie, (3) een efficiënte justitie, (4) alles in het werk stellen om definitief de gerechtelijke achterstand te laten verdwijnen Onverantwoord gedrag harder aanpakken, vooral op het vlak van verkeersonveiligheid en milieudelicten Een afhandelingsbeleid waarin vormen van alternatieve bestraffing stevig zijn verankerd en uitgebouwd De strafuitvoering is meer dan retributie, en gericht op herstel en responsabilisering De rechten van het slachtoffer als basis voor een volwaardig slachtofferbeleid De rechten van de verdediging garanderen Verhoogde bescherming van consumenten tegen onveilige producten en malafide praktijken De praktijken bestrijden die erin bestaan onderdanen van vreemde herkomst dubbel te straffen (dubbele straf) Burger van de wereld Europa Een versterkt politiek engagement voor een EU die zich meer richt op democratisering en sociaal-ecologische duurzame ontwikkeling. Conventie en IGC moeten leiden tot een Europese grondwet en verbeterde beslissingscapaciteit van de EU. De uitbreiding van de EU wordt versterkt voorbereid, zonder uitstel van de toetreding van de nieuwe landen. De samenwerking tussen de EU-landen die gewonnen zijn voor een verdere verdieping van de integratie wordt versterkt, om via de versterkte samenwerking en de eventuele uitbouw van een kerngroep in de EU tot een federatie. Opbouw van een model van sociaal-economische ‘governance’ als politiek tegengewicht tegen de positie van de Centrale Bank en de bepalingen van het Stabiliteitspact Bescherming van de rol van de publieke diensten Versterking van de sociale dialoog op Europees niveau en uitbouw van een Europese sociale wetgeving Versterking rol van EP en Commissie en meerderheidsbesluitvorming in de Raad als regel (ook in fiscale materies) Naar een andere globalisering Hervorming van de wereldwijde handelsmechanismen (waaronder de WTO, IMF en Wereldbank). Er is nood aan een democratische sturing van de wereldhandel, waardoor sociale en ecologische principes prioritair worden, en niet langer de economische belangen primeren. Met onder meer volgende elementen: Een duidelijk engagement van de landen van het Noorden ten aanzien van het Zuiden (onder meer hervorming Europees landbouwbeleid in functie van duurzaamheidscriteria en steun voor biodiversiteit en regionale productie, openstelling Europese markten voor relevante producten, …), Hervorming patentwetgeving voor gegarandeerde toegang tot levensnoodzakelijke technologie, Vrijwaren van cultuur, onderwijs en volksgezondheid binnen de akkoorden voor investeringen en diensten, Garanties voor voedselsoevereiniteit, lokale voedselvoorziening, ethisch ondernemen, Steun voor fair trade, Nieuwe initiatieven om de internationale financiële architectuur te hervormen, Toekenning van het recht aan arme landen om hun grenzen slechts geleidelijk open te stellen en om bij wijze van overgang protectionistische maatregelen te nemen, ter bescherming van armere producenten of sectoren. Publieke goederen en fundamentele rechten niet aan het marktprincipe overlaten. Water, gezond voedsel, onderwijs, gezondheidszorg, maar ook het bewaren van de biodiversiteit en het genetisch erfgoed maken daar deel van uit. De overheid dient hierover ten allen tijde volledige controle te behouden. Snel een mondiale milieuorganisatie uitbouwen. Zo’n organisatie kan een belangrijk ecologisch tegengewicht geven tegen de dominantie van organisaties als de WTO en het IMF in het mondiaal beheer. Deze organisatie zal slagvaardig worden door de versterking, coördinatie en opwaardering van de huidige organisaties en internationale afspraken. Vredespolitiek Politieke initiatieven: Tegengaan van gebruik, aanmaak en proliferatie van massavernietigingswapens in de wereld. Actieve Belgische inzet bij de verschillende relevante verdragen. Verzet tegen nucleaire strategie van de NAVO. Verwijderen van kernwapens uit België. In België ijveren we voor een reconversie van de wapensector Rechtvaardige Noord-Zuid-relaties Versterking en versnelling van opbouw budgetnorm voor 0,7% voor ontwikkelingssamenwerking. Ontwikkelingssamenwerking dient zich te richten op de Millenniumdoelstellingen (met daarin onder meer de reeds genoemde 0,7% en een forse schuldverlichting van de landen in het Zuiden). België en de EU dienen hierin een voortrekkersrol te spelen. Bevestiging van de eigen rol van Ontwikkelingssamenwerking naast Buitenlandse Zaken. Daartoe moet er een minister van Ontwikkelingssamenwerking komen. Stapsgewijze afschaffing van de Amerikaanse en Europese exportsubsidies voor landbouwproducten, gericht op de ondersteuning van de landbouw in het Zuiden. Deze hervorming dient zich ook in te schakelen in een strategie tot behoud van de arbeidsplaatsen en het inkomen in de landbouwsector.'