Het einde van de VN en van de illusies


Velen binnen de vredesbeweging hadden hun hoop gesteld op de VN en op de wapeninspecties. De woordvoerder van het Anti Oorlogsplatform Irak: “Nu heeft het Irakese regime laten weten toch in te stemmen met wapeninspecties. De regering Bush, die er in werkelijkheid op uit is om gewoon Saddam Hoessein ten val te brengen, komt daardoor in een moeilijker positie, omdat een belangrijk argument om een grootschalige militaire operatie uit te voeren is weggevallen.”  Het zal inmiddels wel voor iedereen duidelijk zijn dat de VS sowieso van plan waren om Irak militair aan te vallen, VN of niet, ontwapening of niet. Wel hadden ze liefst zoveel mogelijk steun bij de publieke opinie en van de bondgenoten. Daarvoor hebben ze de wapeninspecties gebruikt en hadden ze heel graag rugdekking van de VN.

Volgende uitspraken van kopstukken van het establishment van de VS behoeven weinig commentaar. John Bolton, huidig onderminister van Buitenlandse Zaken en verantwoordelijke van de regering Bush senior kort na de Golfoorlog van ‘91: “Het succes van de Verenigde Naties tijdens de Golfoorlog was niet het gevolg van het feit dat de VN plots succesvol was geworden. Het was omdat de VS d.m.v. president Bush [senior] gedemonstreerd hadden waar het werkelijk om gaat bij internationaal leiderschap, bij de uitbouw van een coalitie en bij internationale diplomatie. (…) Wanneer de VS de leiding hebben zal de VN volgen. Wanneer het onze belangen dient, dan zullen wij de VN volgen.”   Bush junior heeft dit lesje goed ingestudeerd.

Henry Kissinger, topadviseur in veiligheidszaken gaat nog een stap verder. Voor hem is het internationaal recht sinds 11 september een vodje papier geworden. De soevereiniteit van de volkeren bestaat niet langer: “De nieuwe aanpak is revolutionair. Het ten val brengen van een regime als doel van militaire interventie breekt met het internationaal recht, dat werd ingesteld na de Vrede van Westfalen in 1648. (...) Dat was gebaseerd op het principe van de niet-interventie in de binnenlandse aangelegenheden van andere staten. (…) Maar de terroristische dreiging overstijgt de natiestaat. (…) We zullen moeten een internationale militaire macht oprichten die de toelating heeft om te interveniëren. (…) En indien nodig zullen de VS zich het recht voorbehouden om alleen te interveniëren.” 

In verband met de wapeninspecties stelt dezelfde John Bolton: “Onze politiek dringt aan op een regimewissel in Bagdad en die politiek zal niet gewijzigd worden of er nu inspecteurs zullen zijn of niet”  en vice-president Cheney: “Een terugkeer van de inspecteurs is absoluut geen garantie van [Saddam’s] naleving van de VN-resoluties”.  

Eens te meer is een deel van de vredesbeweging in de val gelopen. Ik stel voor om in de toekomst de zaken iets ernstiger, realistischer en minder naïef te benaderen; om iets duidelijker afstand te nemen van de regeringspartijen en los te breken uit het carcan van de grote ngo’s, die helaas al te veel verbonden zijn met de traditionele politiek. Twaalf jaar geleden verdedigde een vergelijkbaar deel van de vredesbeweging het embargo tegen Irak, dat ondertussen aan anderhalf miljoen mensen het leven heeft gekost. Deze onvergeeflijke fouten kan je niet blijven maken. Een beetje naïviteit kan wel, maar als ze hardnekkig wordt verliest ze haar onschuld. 

Zeggen dat de VS ons land niet meer mogen gebruiken voor het vervoer van de moordtuigen, nu alles ongeveer ter plaatse is, is wel erg demagogisch en al te doorzichtig. Uiteraard moeten we alles op alles zetten om deze oorlog te stoppen. Maar minstens zo belangrijk - op lange termijn - is het gegeven dat het establishment deze oorlog zal gebruiken voor de versnelde uitbouw van een Europees offensief interventieleger. Verhofstadt: “Hoe meer men in onze straten betoogt, hoe dringender de uitbouw van een waarachtige Europese Defensie”.  Cynischer kan het niet: de vredesbeweging als gangmaker voor het Europese imperialisme. Wil het anti Oorlogsplatform Irak niet gebruikt worden als nuttige idioot, dan zal ze hierover een zeer klaar standpunt moeten innemen. 

Het zijn beslissende dagen om uit te maken of de vredesbeweging al dan niet functioneert als verlengstuk van de regering, of ze bereid is haar hardnekkige naïviteit te overwinnen. 

Marc Vandepitte, Stop USA, auteur van Irak: Startschot van de Derde Wereldoorlog. Brussel 2003.