Geen netwerk zonder knooppunten??

Ik vind het een zeer intressante tekst, niet in het minst om hij tracht een aantal complexe ideëen te vertellen in mensentaal.  Toch heb ik een aantal bemerkingen bij de tekst.

De vergelijking met de mier is zeker niet nieuw, maar volgens mij klopt ze niet.
Ik zou de mieren colonie vergelijken met een mens, maar niet met de mensenlijke samenleving.  Het bewustzijn bij de mier speelt zich af op het niveau van de colonie, en niet op niveau van de mier.  Zoals het bewuszijn zich bij de mens zich niet afspeelt op het niveau van de hersencel, maar op het niveau van de hersenen en de mens in zijn geheel.  De mens als een complex geheel van cellen die met elkaar communiceren door electrische en chemische interactie.  Daarnaast speelt bij elke mens de voorplanting een zeer belangerijke rol, bij de mier speelt dat zich enkel af op het niveau van de colonie, het is de colonie die zich voortplant en niet de mier.

Op zich vind ik dat niet belangerijk omdat elke dergelijk vergelijking niet anders kan zijn dan een mechanische vergelijking.  Bovendien vind ik het wel zeer juist voor mensen die politiek en filosofie bedrijven dat ze gaan kijken naar de wetenschap. En dat vind ik zonder meer een steer sterk element van deze tekst.

Belangerijker vind ik dat vergelijking redelijk deterministisch is.  De plaats van een mier in de colonie wordt immers genetisch bepaald, ondertussen werd reeds aangetoont dat plaats van een mens in de samenleving zeker niet genetisch bepaald is.  
Dat brengt ons meteen bij de discussie over hiërarchie en leiders.   Deze beweging zou een beweging zonder leiders zijn, “wij zijn het netwerk” . De vraag is toch of dit ook wel zo is.
Als we het over één ding eens zijn dan is dat we absoluut geen behoefte hebben aan de één of andere zelfverklaarde of “Natural born leader”.  
Maar om even op de idee van netwerken door te gaan, dan is het zeker zo dat een netwerk enkel kan bestaan omdat er knooppunten bestaan.  Knooppunten die al dan niet informatie doorgeven, sorteren, stimuleren, .... misschien hebben we geen leiders, maar er zijn in deze beweging heel wat knoopunten die soms zeer ingrijpende beslissingen nemen.
Het internet bijvoorbeeld bestaat niet enkel uit de duizenden mensen die zich op elk denkbaar ogenblik met elkaar in verbinding stellen via dat elektronische netwerk.  Het bestaat vooral uit knooppunten : providers, servers, routers, .... die deze verbinding mogelijk maken.  Het internet is zelfs een beangstigend hierachish gegeven, het hele netwerk val en staat met de Domain Name Servers (DNS), zij geven aan elke gebruiker, elk knooppunt, ... een bepaald adres.  Zonder die DNS geen internet, maar precies die DNS wordt gecontroleerd door een zeer kleine groep van mensen.  Zij kunnen als het ware beslissen of je al dan niet een plaats hebt op dat internet.  Op de VRT bijvoorbeeld maakt men bepaalde website ontoegankelijk, laatst was Indymedia gewoon onbestaande binnen het VRT gebouw.  Je mocht zoveel als je wilde het adres van indymedia ingeven in je brouwser, je kreeg de boodschap dat indymedia niet bestond.  Het is nogal normaal dat het internet zo in elkaar zit, het blijft een uitvinding van het Amerikaanse leger, dat lijkt men soms te vergeten.
In Praag was ik zelf zo’n knooppunt.  Ik maakte er deel uit van het dispatch team van Indymedia.  Wij kregen heel wat informatie binnen die we vervolgens terug verspreiden naar de medewerkers van Indymedia.   We stonden ook in verbinding met een gelijkaardig team van het convergentie centrum.  Toen wij op een bepaald ogenblik hoorden dat de roze mars tot op de conferentie ruimte was geraakt brieften wij niet alleen de indymedia medwerkers, we spraken ook iedereen aan op de blauwe mars, waarop velen besloten om de mensen van de roze mars te gaan vervoegen.
Dit was natuurlijk geen richtlijn, wij hebben niemand gezegd : nu moet je naar boven, naar de roze mars.  Maar het feit dat wij wel de informatie mondeling zijn gaan verspreiden gaf weldegelijk richting aan het gebeuren.

Maar ook de tekst waarover we het hier hebben, en in wezen elke tekst, elke informatie, is een vorm van richting geven, sturen, leiden.
Een aantal mensen in de indymedia ploeg zijn zich daar tenvolle van bewust en hebben besloten dat ze niets meer zouden publiceren op de website omdat ze dat als te veel “richtinggevend” beschouwen.
Ze hebben natuurlijk gelijk, want elk artikel, elke comment, elke feature (stukje voor de voorpagina), ... is een vorm van sturen, richting geven, ...  Dat is het probleem voor elke journalist, onderzoeker, ... het feit of hij zich al dan niet op een bepaald thema gaat toeleggen is reeds een subjectieve keuze : wat  vinden we  al dan niet belangerijk genoeg om er aandacht aan te besteden, om er een artikel over te schrijven, om er over in debat te treden, om er een stukje voor de voorpagina van te maken, ....
De tekst ontkent deze hele problematiek, en ik vind dat meer dan spijtig.   Het is zeker niet eenvoudig om zo maar klare antwoorden te geven op dit probleem.  Maar de mateforen van zwermen en mierencolonies maken het onmogelijk om op het probleem in te gaan.
Precies omdat de plaats van een bij, mier, wesp, .... in een zwerm of colonie genetisch bepaald wordt.  
Het feit of ik al dan niet tijd wil besteden aan een artikel over het lappersfortbos, Diab Abu Jahjah, het Sociaal Forum,... is iets dat op geen enkele manier genetisch werd bepaald.
Ik kan hier zelf niet zo maar een oplossing voor verzinnen, maar jezelf het zwijgen opleggen omdat je wil vermijden andere te sturen is een logica die ik zeer vreemd vindt.
Anderen de mond snoeren omdat ze in een andere richting willen (al dan niet bewust) sturen lijkt me ook geen oplossing.  (binnen de grenzen die we als collectief bepaald hebben : geen racisme, sexisme, homofobie, ...)
Het intressante aan iets als indymedia is precies dat er verschillenden meningen met elkaar in contact en botsing komen.  Ik ontdekte er tot mijn  grote verbazing  hoe diep ingebakken het racisme en eurocentrisme is doorgedrongen in ons gehele denken, ik ontdekte er een groep jongeren die hun hele leven inrichtten om een stukje bos te redden, ik ontdekte er de Chilleense, Turkse, Nepalese, .... vluchtelingen, ik ontdekte er de mensen van het Vluchtelingen Aktie Komitee, Collectif sans tickets, ... al die mensen trachten richting te geven, ze trachtten je te overtuigen van hun zaak, ze trachtten je te deelgenoot te maken van hun strijd,...
En om eerlijk te zijn, dat vind ik één van de krachtigste dingen van Indymedia, indien we dat alles zouden bannen zouden we verworden tot een steriel medium, indymedia zou niet langer indymedia zijn. 

Het stoort me ook een beetje dat de auteur zich afzet tegen andere denkers, maar hun vizie als een karrikatuur weergeeft.  De oude communisten en anarchisten zagen de wereld niet als de som der delen.  Integenstelling tot Descartes gingen ook zij er reeds van uit dat om iets te begrijpen het niet voldoende is de som te maken van de kenmerken van de verschillende componenten, maar dat het precies te doen is om de relatie en de interactie tussen die verschillende componenten.
De mens kan je niet verklaren door de som te maken van de kenmerken van verschillenden onderdelen, je kan de mensen enkel begrijpen als je te weten komt hoe die verschillenden componenten met elkaar interageren, communiceren,.... dat geld zowel op het niveau van de ledematen en de zintuigen als op niveau van de celstructuur en het DNA.  Dat zijn dingen die zelfs Hegel reeds alsdusdanig formuleerde, het is één van kern ideëen van de dialectiek.
Nogmaals, het wordt als het ware mijn stokpaardje, maar al te weinig mensen lazen die oude denkers, ik vind steeds opnieuw dat ze verbazend actueel zijn.

Het verhaal van de colonie is die mate intressant dat het zelfs de vraag van revolutie stelt.  De super colonie zoals die beschreven wordt kon enkel ontstaan doordat ze terecht kwam in drastisch gewijzigd klimaat.
Misschien bewijst dit wel dat zij die het hebben over de volksdemokratie het bij het rechte einde hebben.  Namelijk dat de menselijke samenleving maar kan uitgroeien tot een communistische samenleving indien men de strukturen grondig verandert, de omstandigheden schept en beschermt waarbinnen dergelijke overgang mogelijk is.  Want wat anders bedoelde Marx met zijn volksdemocratie, dan het scheppen van een staat die de overgang naar het communisme en dus het afsterven van de staat moest mogelijk maken.
Of misschien hebben de anarchisten gelijk, en volstaat het om de huidige maatschappij en al zijn fundamenten tot op de grond af te breken opdat er een nieuwe maatschappij kan ontstaan. 
Laat ons hopen dat het niet zal afhangen van een grondige klimaatswijziging.
Precies dat element vind ik het meest facinerende in het verhaal van de mierencolonie.  Welke factoren bepaalden dat de verschillende colonies elkaar niet meer te lijf gingen maar overgingen tot samenwerking.
Nogmaals, het wordt als het ware mijn stokpaardje, maar al te weinig mensen lazen die oude denkers, ik vind steeds opnieuw dat ze verbazend actueel zijn.

Ik vind dit een fascinerende tekst, omdat de auteur je binnenloodst in zijn denken, en dat op een verbazend toegankelijke en samenhangende manier.
Vreemd vind ik de vaststelling dat men het normaal vindt dat samenleving van de mens onkenbaar is, maar dat men wel de samenleving van de mier tot in de uiterste detail weet te beschrijven.  In het tijdperk dat de wetenschap op het punt staat het menselijk gen niet alleen te begrijpen maar er ook op in te grijpen, vind ik de idee dat wereld onkenbaar is steeds moeilijker aanvaardbaar.
Zeker de wereld begrijpen is geen eenvoudig zaak, maar dat zal pas mogelijk worden als we dezelfde wetenschappelijke nauwkeurigheid aan de dag leggen als de biologen dat doen om de mier, de mierencolonie, de zwerm, of het menselijk gen te begrijpen.