1) Wat willen 'we' ?

Tom De Meester heeft gelijk dat we eerst moeten nadenken over wat 'we' (de antiglobalisten) willen bereiken. Maar zoals Tom Peter Jones al schreef, daar komt toch stillaan duidelijkheid in. Enerzijds zijn er eisen zoals een echte (o.a. 'participatieve') democratie, een rechtvaardige wereldhandel (wat inhoudt dat niet de multinationals maar de democratie beslist over de economie), voorrang voor het ecologische ook ... Anderzijds is er een groeiende bewustwor ding dat niet één of ander systeem zaligmakend is; dat er een veelvoud aan alternatieven voor het kapitalisme kan ontwikkeld worden. Alternatieven die beter dan vroegere linkse pogingen, kernwaarden zoals 'égalité, liberté et fraternité' weten te combineren.

2) Vlaamse noodzaak

Al van in het begin van de Seattle-beweging wordt er door de nieuwe linkerzijde (de antiglo bo's) en de 'klassieke' linkerzijde overleg gepleegd en naar overeenkomsten gezocht. In zekere mate wordt hierin in eigen land ook de linkerzijde van SPA en Agalev betrokken, alhoewel de vrees voor recuperatie terecht groot is.
Specifiek voor Vlaanderen stelt zich het probleem dat de linkerzijde door haar versnipperd heid én door het opgeven van een groot deel van het linkse gedachtengoed door SPA, heel zwak staat; daar waar extreem-rechts nu al de derde Vlaamse politieke partij levert en de VLD bezig is om centrum-rechts tot dé dominerende Vlaamse politieke stroming uit te bouwen. Hier op Indymedia schimpen we graag op Verafstoodt, maar welk alternatief kunnen we bieden ?

3) Een open links politiek platform (à la Indymedia ?)

In kringen van onafhankelijk linkse denkers leeft nogal wat argwaan tegenover radicaal-linkse partijen en groeperingen. Persoonlijk heb ook ik geen zin om lid te worden van één van deze organisaties. Maar als je ziet hoe een interactief, open medium als Indymedia kan functione ren, dan stel ik me de vraag of zoiets niet kan in de politiek: een open platform, waarin ieder zijn eigen inbreng kan doen (en dat als een verrijking wordt ervaard), maar we samen toch allen opkomen voor de 'linkse essentie' (zie 1.).

Belangrijk om zo'n 'open links politiek platform' tot stand te brengen is dat iedereen zijn eigen standpunten aan kritiek durft bloot stellen (dat is het frustrerende deel aan een open discussie) in de hoop uit de discussie met steviger standpunten naar voren te komen (het positieve van de discussie). Concreet voorbeeld. Jones stelt dat we werk moeten maken van embryo's van tegenmacht, van eilandjes waarop we de utopie gestalte geven. De participatie ve democratie van Porto Allegro kan als voorbeeld dienen. Tegelijk wijst hij een leninistiche aanpak zomaar van de hand. Maar je kan toch niet als embryo door het leven ... En wat doe je met de ervaring van Chili ? Nergens ter wereld zal je zomaar een links regime uitbouwen, zonder gewelddadig verzet van de rechterzijde. Ik zeg niet dat een leninistische, laat staan een stalinistische aanpak de oplossing is, maar laten we wel bereid zijn om te leren uit de ervaringen in de Sovjet-Unie en China. Zowel vroeger als recent. Dat houdt in dat er ook met de PVDA gepraat wordt; een partij die zelf overigens nog veel denkwerk lijkt te moeten verrichten om de erosie van het communisme in China te verklaren. 

4) Bescheidenheid en verscheidenheid

Het is niet alleen het maoistisch model dat nergens met blijvend succes gerealiseerd werd. Waar zijn de trotskistisch of anarchistisch bestuurde landen ? Om van de tot verkapte neoliberalen omgeturnde 'socialistische' kopstukken nog maar te zwijgen. 

Heel de linkerzijde kan dus best de bescheidenheid als deugd cultiveren. Niemand heeft dé oplossing. De antiglobaliseringsbeweging beklemtoont terecht dat het het de diversiteit aan mogelijke antwoorden is, die maken dat links toch nog een alternatief kan ontwikkelen, dat het in uiteenlopende landen en culturen, een lokaal interessant antwoord kan uitwerken.

5) Geen nood aan guru's: zelf denken 

Tom De Meester heeft het in zijn artikel over enkele schrijvers die 'guru's' van de antiglobalis ten genoemd worden. Maar een kritisch denkend mens, heeft geen door de massamedia tot guru's uitgeroepen figuren nodig. Het alternatief ? De alternatieve pers volgen (inclusief een website zoals deze),  kennis hebben (of nemen) van de linkse klassiekers (Marx, Bakoenin, Luxemburg, Lenin ...) en van eigentijdse denkers (vooral zij die door de massamedia niet opgehemeld worden, zoals Chomski en Parenti), deelnemen aan discussies én zelfstandig nadenken.

5) Een ander systeem MOET er komen  

De klassenstrijd zal er altijd zijn. Daar moet je partij in kiezen. Dat is - in repliek op Arne Baillière - een kwestie van MOETEN. Je kan niet én links én rechts zijn alhoewel de centrum partijen én extreem-rechts beweren van wel ... "Ni gauche, ni droite" stelt het Franse Front National. En de centrumpartijen willen de tegenstellingen verzoenen, maar waar dat op uitloopt weten we. Je kan niet én het volk zelf laten beslissen én een kleine groep kapitaal krachtigen. Het is het één of het ander. Wat nog niet betekent dat alle 'vrij initiatief' moet onderdrukt worden. Integendeel. 

Ziedaar wat "moet". Dat is een moreel moeten. Een maatschappelijk systeem moet voor alle mensen (alle levende wezens zelfs) 'zorgen'. Nu kan je wel al beginnen, zoals Peter Tom Jones schrijft, met het scheppen van embryo's van tegenmacht, maar altijd zal je op een moment voor de keuze komen om de staatsmacht over te nemen of niet, om ze eventueel (al dan niet gedeeltelijk) af te schaffen ook ... Het doel is immers om heel de samenleving, heel de wereld te bevrijden en niet enkele gelukzalige eilandjes (een strategie die overigens op veel vlakken, denk aan het milieu, onmogelijk is: vervuilde lucht stopt niet aan grenzen bv.).

6) Maar HOE ?

Na het moeten volgt een 'hoe': hoe kunnen we eilandjes ontwikkelen, hoe kunnen we finaal de wereld bevrijden ? Moet dat door middel van revoluties ? Of kan de staatsmacht geleidelijk overgenomen worden zonder dat men onderweg het einddoel echter opgeeft (zoals alle reformistische partijen deden) ? Dat is al een eerste punt waarover vrij gediscussieerd moet kunnen worden. Over zulke aspecten moeten alle mensen inspraak hebben, zoniet dan beland je in een linkse dictatuur en die kan, zoals de geschiedenis leert, soms (bijna) even erg zijn als een rechtse. 

7) Beginnen we met een linkse zweeppartij ?

Vanuit de geschetste doelstelling en de 'open werkmethodes', kan een linkse 'koepel'bewe ging deelnemen aan verkiezingen. Wie een klein beetje realistisch is, beseft dat het linkse denken in Vlaanderen en elders niet snel dominant zal worden. Dus in een eerste fase zou zo'n linkse koepel werken als een zweeppartij die naargelang de grootte van haar electorale aanhang het systeem min of meer naar links kan doen opschuiven, zoals het Blok dat nu in de andere richting doet. 

Het is dus geen kwestie van zoals in de commentaar van Yvan Brys stond: "niet deelnemen aan de macht, maar de macht grijpen." Niet deelnemen, niet grijpen, maar erop wegen door de discussies aan te jagen, door linkse oplossingen weer ingang te doen vinden. Dat is wat ons nu te doen staat. Of niet ?

8) Zijn er dringerder prioriteiten ? 

Arne Baillière heeft enigszins gelijk als hij stelt dat het bij nader inzien misschien nog niet het gepaste moment is. Baillière schrijft dat er "voor het ogenblik in Vlaanderen andere prioriteiten zijn zoals het verder uitbouwen van de brede massabeweging die zich voor het moment niet door een vernietigingsdiscours laat leiden, maar vanuit alle lagen van de samenleving wil streven naar een eerlijker wereldhandel en meer reële rechtvaardigheid. De onmiddellijke pogingen tot recuperatie van de gehele beweging voor de eigen agenda van enkele actoren (de vernietiging van het kapitalisme) kan wel eens haar doodsteek betekenen nog voor ze zelf tot een verdere ontwikkeling van haar eigen standpunten is kunnen komen." 

Zulke pogingen tot recuperatie moeten inderdaad tegen gegaan worden, maar weet Arne, dat ik voor geen enkele partij werk of denk, dat ik me er zelfs ver van af houdt. Dit is in de eerste plaats een denkoefening om iets op gang te krijgen en als het tot zo'n linkse koepel komt, dan is het aan ons, als kritische denkers, om ook weer die linkse koepel kritisch in vraag te stellen.

Maar nu moet ook de volgende vraag gesteld worden: wat doen we met de opmars van het Vlaams Blok ? Het lijkt soms wel alsof alleen de 'democratische' rechterzijde daar nog wakker van ligt. Zie het recente boek van een Knackjournalist en dat van Patrick Dewael. Maar 'democratisch' rechts (met een De Gucht op kop) kan geen antwoorden bieden op de dema gogie van het Blok. Daarvoor is juist een linkse analyse van de problemen nodig. 

Moeten we daar niet wat meer over nadenken ? Over hoe de 'nationalistische antiglobalisten' af te blokken ?