Beste Gunther, 
bedankt voor je reactie. dit kan een interessant debat worden.

Gunther: "1. de kritiek die je uitoefent op het concept "progressief" komt mij over als het spijtig vinden dat de huidige evoluties niet in de klassieke marxistische concepten zouden passen. "

Integendeel eigenlijk, ik ga voor een stuk in tegen het marxisme en geef een ecologische kritiek op het vooruitgangsgeloof dat in het marxisme, ook dat van Negri vervat zit.

"Sommige marxistische strekkingen blijven hardnekkig de herovering van de nationale staten verdedigen, terwijl dit volgens mij naast de werkelijke concrete globale politieke context kijken is en eigenlijk ook anti-dialectisch. Het is niet omdat vele (gelukkig niet alle : zie bijvoorbeeld het boek "Ya Basta!") marxisten heil zagen/zien in het heroveren van de nationale staten, dat dit een mogelijk realiseerbare kaart trekken in zou houden."

mee eens. Misschien het onderscheid tussen staat en staatsmacht introduceren, die laatste is diffuser geworden, berust voor een deel bij internationale of supranationale instellingen bv. EU etc. Die staatsmacht blijft echter te veroveren. Die staatsmacht moet je trouwens concreet gaan analyseren en niet in filosofische beschouwingen over de nieuwe soevereiniteit.

Gunther: "2. jouw kritiek op de vermeende ongedefinieerdheid van het begrip multitude vind ik onterecht. Het is wel degelijk gedefineeerd, noodzakelijkerwijs iets minder nauwkeurig en ondubbelzinnig als bijvoorbeeld 1 Volt, 1 kilogram of 1 meter, maar aan dat zelfde euvel leidt ook het begrip "proletariaat". Dat hoeft niet in te houden dat die begrippen niet werkzaam zouden zijn. De wereldverhoudingen zijn sinds "Das Kapitaal" grondig herschikt en ik vind het begrip "Multitude" heel werkbaar in de huidige context. "

Misschien heb ik moeite om de zaak te interpreteren. Leg me misschien eens uit wat dan wel onder multitude moet worden verstaan. In elk geval vind ik het woord 'proletariaat', hoewel vaak verkeerd begrepen, geëssentialiseerd etc. veel helderder gedefinieerd, namelijk al degenen die hun arbeidskracht moeten verkopen om te kunnen overleven.


Gunther: "3. "We kennen echter allemaal de vaak autoritaire en bureaucratische tendensen bij bepaalde anarchistische netwerken of andersglobalistische collectieven." Wel, ik ben een van de mensen die ze niet kennen. Vreemd, des te meer omdat ik zelf deel uitmaak van die collectieven en netwerken."

Ik ga proberen niet met modder te smijten. Ik wil toch een voorbeeldje geven, namelijk van de organisatie waar ik zelf actief in ben (om van niets verdacht te hoeven worden). Het is voor velen duidelijk dat b.v. binnen Attac een aantal personaliteiten voor zichzelf een grote rol opeisen (Cassen en co). Het flue van een netwerk en gebrek aan structuur (de mogelijkheidsvoorwaarde van de democratie) maken dat voor een stuk mogelijk. 



Gunther: "Graag enige concrete voorbeeldjes van die autoritaire en bureaucratische tendenzen, mijn mond valt wellicht dra open van verbazing. Tot slot nog even meedelen dat ik dergelijke zinnetjes heel onconstructief vind. Ben je dan eigenlijk ook tegen het overgrote deel van de antiglobaliseringsbeweging, dat in zulke gedecentraliseerde structuren zit? "

Neen natuurlijk niet. Maar je formuleert het correct: 'gedecentraliseerd' (zoveel mogelijk beslissingsmacht aan de basis) en 'structuur' (het voorzien van mechanismen van democratische controle). Dit tweede ontbreekt vaak. Ik vind dat een constructieve kritiek.


Gunthet: "Ik sta altijd open voor andere ideeen, als die tenminste werkbaar en niet theoretisch blijven. Ik hoop dat je in de praktijk eigenlijk toch wel niet zo negatief ingesteld bent tegenover organisatievormen die erin slaagden om een belangrijk signaal te geven aan de wereld in Seattle rond de eeuwwisseling."

Wees gerust, ik ben zeer actief binnen die nieuwe organisatievormen, ben er ook sympathiek tegenover, maar houd mijn hart vast voor de tendens tot personaliteitenvorming die er bestaat binnen de beweging (de Ramonets, Cassens, Hertz, KLeins, etc. onder ons). 

"4. "Vaak zijn Negri-adepten vrij onkritisch". Vaak zijn Marx-adepten vrij onkritisch, enz... Dat kan je Negri toch niet verwijten? "

Uiteraard niet, en dat zeg ik ook in de tekst. Negri kan niet worden afgerekend op hetgeen zijn adepten doen. Wel heb ik de indruk dat Negri's tekst niet veel bijdraagt tot de opheldering van enige verwarring.

"5. Het zou een filosofisch werk zijn. Toch pakweg niet meer dan pakweg "Das Kapital", dat ook een Groot Verhaal vertelde? "

Volgens mij is 'Het Kapitaal' een wetenschappelijk werk, dat voorbij de 'fenomenale verschijningsvormen' van de werkelijkheid de 'essentiële relaties' poogde te ontbloten. Het bleef niet hangen bij hoe de samenleving spontaan over zichzelf denkt, of hoe de macht zichzelf denkt in haar politieke filosofie, juridisch jargon etc. Dit itt tot Empire. Maar ik kan me vergissen natuurlijk.


Gunther: "Je moet niet trachten de huidige politieke contexten en analyses in oudere concepten te gaan wringen. Dat hoeft niet per se te betekenen dat alle oude concepten nu plots met het badwater dienen weggegooid. Maar van marxisten verwacht ik toch (hallo dialectiek waar ben je?) iets meer dynamiek in het ideeengoed. Het ergste staaltje van zulke starheid kan je nalezen in het zevende partijcongres van de PVDA, waar alle recente nieuwe vormen van organisatie, actievoeren, en analyses simpelweg worden doodgezwegen. Het enigste wat je er wel kan vinden, dat al die antiglobalisten door marxistisch-leninistische partij moeten geleid worden. "

Ik ben het hier volmondig mee eens. Ik heb trouwens zelf gezegd dat we pogingen moeten doen om de nieuwe ideologische overheersing te denken, en daartoe geeft Negri m.i. een antwoord dat voor mij zeer bevredigend is. De kwestie van het imperialisme daarentegen is nog iets anders. Ik heb in mijn tekst gezegd dat ik vind dat de klassieke imperialisme-theorie herdacht moet worden, maar dan op een wetenschappelijke, en niet volgens een filosofische manier.
Dialectiek is een stringente methode van denken, niet louter 'dynamiek in het ideeëngoed', alsof dialectiek zou draaien om vernieuwendheid. Ik zou kunnen instemmen met wat je zegt over de pvda, maar weerhoud mij er hier van omdat ik ziek wordt van het modder gooien binnen de linkerzijde.

Matthias