De bedrijfgiftenbank, een mes in de rug van NGO
wereld??
Han Soete
Ik was
nieuwsgierig toen ik woensdag naar het debat over de bedrijfsgiften bank
vertrok. Moest ik geld krijgen van een
bedrijf om een project te realiseren zou ik ook niet neen zeggen. Er zit natuurlijk wel een reukje aan als de
NGO wereld gaat samenwerken met bedrijven als Union Miniere en Siemens, Siemens
is toch betrokken bij wapenproductie, en Union Miniere heeft een koloniaal
verleden om U tegen te zeggen.
Voor mij was de inzet van het debat bij aanvang
niet echt duidelijk. Natuurlijk aanvaard je geen centen van de een
wapenleverancier, maar dat kan je oplossen door dat soort bedrijven uit te
sluiten. Die bedrijfsgiften bank zou
zelfs een soort drukkingsmiddel kunnen zijn. Bedrijven die er mogen aan
deelnemen en aan de voorwaarden voldoen kunnen er immers mee uitpakken,
wie niet mag meedoen heeft dus boter op
zijn hoofd.
Maar Fonds Verplaetse en Karel Vinck hebben me
overtuigd, de bedrijfsgiften bank is een mes in de rug van de NGO wereld.
Verplaetse is jaren lang de voorzitter van de Belgische Nationale bank en heeft in die hoedanigheid
ook België jarenlang vertegenwoordig in het IMF.
"Ik ben getroffen door het
ethisch reveille bij de bedrijfswereld.
Zij zijn er zich van bewust dat het zo niet verder kan. Ze zij getroffen
door Seattle, Praag, Washington,… en ze willen bijdragen in het dichten van de
kloof, als het gevolg daarvan is dat ze een goed imago krijgen is dat toch geen
probleem. "
Jawel U hoort het goed, volgens Fonds Verplaetse
wil de bedrijfswereld aansluiting zoeken bij de beweging tegen de
globalisering. U kent ons wel hè, in
Seattle liepen we met duizenden te roepen "No more profits over
People", in Praag riepen we met duizenden "Smash the IMF", in
Porto Alegre hebben we samen een laboratorium van Monsanto met bijhorende
gronden "onteigend".
Natuurlijk is de bedrijfswereld getroffen door de
beweging in Seattle, Praag, Washington,… de maatschappij waar ze voor staan
word immers voor het eerst sinds de val van de Belrijnse muur in vraag
gesteld. De vraag die centraal staat in
deze beweging en ook doorgang vind in de NGO wereld is de vraag of "de
vrije markt", "het neoliberalisme", het "kapitalisme"
nog wel een perspectief te bieden heeft voor de wereld.
Verplaetse vind het wel OK dat je tegen steeds toenemende kloof tussen arm en
rijk opkomt, zo lang je maar niet de maatschappij zelf in vraag stelt.
"Dat doet mij terugdenken aan
\'68 de strijd tegen het grootkapitaal. Maar vandaag zijn er toch maat twee
kleine landjes : Noord Korea en een ander(waarmee hij waarschijnlijk Cuba
bedoelt??) die dat volhouden. De
anderen bekeren zich allemaal tot een
sociaal gestuurde markt economie."
Verplaetse definieert iets later waar het hem in de
bedrijfsgiften bank om te doen is.
Het gaat niet over centen. Die twee gescheiden werelden (bedrijfswereld
/ NGO wereld) krijgen nu een kans om
samen te werken. Men moet groeien naar
een sociale "consensus".
De tegenstanders van de bedrijfsgiftenbank hadden
het niet beter kunnen definiëren. En toch
slaagt Karel Vinck, de grote baas van Union Miniere er in om nog een aantal
argumenten aan te reiken tegen de bedrijfsgiftenbank.
"Om iets te kunnen doen, moeten we met kleine
projecten beginnen , de mensen terplaatse kunnen dat niet aan. Ze moeten ook
scholing en gezondheidsdienst krijgen. Dit zou de weg kunnen zijn. We kunnen nu de indruk geven dat we het niet
doen voor eigen belangen. "
Bogdan Van Doninck, op het podium de enige
tegenstander van bedrijfsgiftenbank,
deed een prachtige tussenkomst om er voor de waarschuwen dat bedrijfswereld in
al die jaren niets van karakter is veranderd.
En om de stelling kracht bij te zetten geeft Vinck de voorwaarden aan om
terug in Afrika te gaan investeren.
"Voor we willen investeren moet er stabiliteit zijn. We kunnen ons toch niet laten
chanteren. Er moeten regimes zijn die
zeer positief staan tegenover de ondernemingen. Als die voorwaarden er zijn, zullen we investeren."
Vinck slaagt er zo maar even in om stabiliteit te
definiëren, namelijk "een regime dat zeer positief staat tegenover de
bedrijfswereld"
Wil de NGO wereld nu echt met dat soort mensen aan
een "sociale consensus gaan werken."
Wat zich momenteel in Zuid Afrika afspeelt,
namelijk de Farmaceutische industrie die processen inspant tegen de regering
omdat die het aandurft haar AIDS patiënten van goedkope medicijnen te voorzien
geeft aan wat Vinck wil zeggen.
"Ontwikkelingssamenwerking is een lapmiddel
??"
Ik was gechoqueerd over de manier waarop een aantal
vertegenwoordigers van de NGO wereld zichzelf op dat debat definieerden, ja en
heus dat overkomt me niet snel.
Fonds voor Ontwikkelingssamenwerking :
"Als we aanvaarden dat
ontwikkelingssamenwerking een lapmiddel is dan is de bedrijfsgiftenbank iets positiefs." Nu ben ik juist terug uit Porto Alegre en
had er de kans om met tientallen mensen uit het zuiden te spreken. Ik geef aan wat iemand als Aminata
Traore daarover denkt.
Al wat
de NGO’s kunnen doen is van te weigeren om de bressen te dichten. Ik bedoel
dat, wanneer men pijnlijke economische maatregelen uitvaardigt, dat er dan wat
geld komt via NGO’s uit het noorden of het zuiden – die zich onderling trouwens
bevechten om toegang tot dat geld te krijgen – en dan gaat men daar een put
graven, ginds een hospitaaltje bouwen en denkt men dat men Afrika heeft
geholpen. Dat is niet het probleem, het probleem is dat er een veel radicalere
verandering moet komen.
(Amata Traore (ex
minister van Cultuur in Mali) in een interview met de auteur op het Wereld
Sociaal Forum.
ACV, Wereld Solidariteit.
"Vroeger had Union Miniere een hele cite
met scholen enz., dat vervangen we door een globalere aanpak, wij willen hen
daarin helpen."
Ik kan me vergissen, maar dit lijkt me alsof de
missionarissen zichzelf herdefiniëren, vroeger leverden ze de onderwijzers en
de pastoor in de onderwijzer in cite en de scholen van Union Miniere, nu zoeken
we samen naar een andere aanpak. Of heb
ik het verkeerd begrepen.
Of nog, "Belastinggeld stinkt toch ook want
daar is ook een deel van de bedrijven bij." Dat ruikt naar demagogie. Een week eerder hoorde ik nog iemand
van de ACV studiedienst vertellen hoe belastingen een manier zijn om de rijkdom
te herverdelen en dat ze daarom de eis voor vermogensbelasting en de Tobin Taks
centraler in hun werk willen zetten.
"Ik ben een Taliban"
Dat het eenheidsdenken binnen een bepaaqld van de
NGO wereld is doorgedrongen werd in het bijzonder geïllustreerd door de manier
waarop de tegenstanders van de bedrijfsgiften bank werden gedefinieerd. "De Taliban die een beeldenstorm
aangaan met de bedrijfswereld." (Herwig Peters.) of " we moeten toch geen Intifada
houden tegen de bedrijfswereld" (Luk
Claaesens)
Ik ben blij dat 11.11.11 het debat mogelijk
maakte. Dat er een gebrek is aan debat
en democratie binnen de NGO wereld kwam op een schrijnende manier naar
voor. Het was de eerste keer dat zij
die in bedrijfsgiftenbank stapten zich moesten verantwoorden tegenover hun
leden. Het deed bij mij de vraag rijzen
of dat dit het soort democratie is dat men naar het Zuiden wil exporteren.
Ik ben ook blij dat het debat doorgang vond omdat
het duidelijk werd dat er in de zaal heel wat tegenstand was. Dat er desondanks het dreigende vingertje
"U wil toch niet doorgaan voor een Taliban" mensen waren die
opstonden en bekenden : "Ik ben een Taliban"
Bij het buitengaan betrapte ik mezelf op de
volgende bedenking.
"Bijna een jaar geleden hebben we tijdens de
UNICE conferentie geprobeerd om de Europese bedrijfswereld op taarten te
trakteren, die poging werd toen door overweldigend politie geweld onmogelijk
gemaakt.
Vandaag kwam ik ongewapend naar de
vertegenwoordigers van Belgische bedrijfswereld "luisteren", … ze hebben me ervan overtuigd dat we het een
jaar geleden bij het rechte eind hadden."