Eric Goeman (ATTAC) is zaterdag op de alternatieve boekenbeurs in Gent in debat gegaan met Boudewijn Bouckaert (rechtsprofessor, VLD, organisator van de mars voor het kapitalisme). Ik heb het debat pas op het einde gevolgd, maar ik zou toch enige bemerkingen willen maken bij enkele van BB's uitspraken. BB wijst op de contradicties in het linkse libertaire gedachtengoed, maar ik vraag me af of hij bepaalde van zijn eigen stellingnames tot hun logische consequentie wil doortrekken.

BB: "de grondverdeling in Brazilië is niet volgens de regels van het libertaire boekje gebeurd, een herverdeling is dus bespreekbaar"

Welke inkomensverdeling gebeurt dan wel volgens de "mooie" principes van het liberalisme? Nagenoeg geen enkele, de welvaartsverdeling in de wereld is eerder het gevolg van machtsverhoudingen dan van economische wetten. Om het met mooie woorden te zeggen (niet zelf uitgevonden): naast de onzichtbare hand van Adam Smith is het kapitalisme altijd gesteund door een onzichtbare vuist. Denk maar aan het kolonialisme, of de strategische steun van de VS aan regimes of rebellengroepen in de (semi-)periferie. Jan Dumolyn merkte terecht op BB in een gemakkelijke positie zit, als hij bij kritiek op het kapitalisme de bal doorschuift naar de rol van staten, corruptie enz. die niet handelen volgens de regels van het liberalisme. De principes van klassieke economische theorie zijn natuurlijk meer verdedigbaar dan de rauwe werkelijkheid van het kapitalisme dat erdoor gelegitimeerd wordt. ((Hoewel je los van de werkelijkheid nog genoeg kritiek op het liberale economische gedachtengoed kunt geven: het gaat ervan uit dat winstbejag en materialisme positieve eigenschappen zijn, het veroorzaakt bandeloze concurrentie tussen producenten en leidt rechtstreeks naar de consumptiemaatschappij, de winnaars van het spel zijn de sterksten of meer nog diegenen die vanuit een gunstige positie aan het spel begonnen zijn ...))

De vraag is of Bouckaert ook actief wil pleiten voor herverdeling in alle gevallen waarvoor hij erkent dat de welvaartsverdeling niet op een koosjere manier verlopen is. ((Als hij dit zou doen, zou hij een soort strategische bondgenoot van de anti-globaliseringsbeweging kunnen worden?)) Actief pleiten voor herverdeling zou de consequentie moeten zijn in BB's redenering, maar blijkbaar verkiest BB zijn energie te steken in de organisatie van een mars voor het kapitalisme.


BB: "de staat mag zich niet mengen in de vrijheid van het individu om zijn vrienden te kiezen"

Een gedwongen uitwijzing hangt een familie Roma uit Mechelen boven het hoofd. Er is protest van onder meer de school en de leerlingen uit de klas van de kinderen die het land zullen moeten verlaten. Die mensen handelen uit vriendschap, de staat zal daar in tussen komen. Ik vroeg achteraf dus aan BB of hij dan tegen uitwijzingen was. "In principe wel", was het antwoord enigszins verbaasd, "maar...". Toen stelde hij dat onze sociale zekerheid "overstroomd" zal worden als de grenzen open gaan. Het wordt kiezen volgens BB: ofwel bouwen we de staat af en laten we onze sociale zekerheid vallen, ofwel openen we de grenzen voor vluchtelingen. De keuze zou vlug gemaakt moeten zijn als BB consequent is. Want BB is natuurlijk tégen grenzen, een logisch gevolg van zijn afkeer van de staat. Bovendien is BB tegen alle vormen van sociale zekerheid. 

Mijn voorstel dus: laten we beginnen met het afschaffen van de grenzen, want als BB toch zo overtuigd is van de logica van zijn redenering, dan moet hij vanaf nu geen moeite meer doen te pleiten voor afschaffing van de sociale zekerheid. ((Persoonlijk heb ik sterke twijfels bij de redenering dat we dan overspoeld zullen worden, bovendien zijn de vluchtelingen die hier neerstrijken heel gemotiveerd om iets te maken van hun leven, weinig kans dus dat ze verstrikt geraken in de sociale zekerheid als ze andere mogelijkheden krijgen)) BB, ben je bereid om samen de straat op te gaan tegen uitwijzingen, gesloten centra en voor open grenzen?