Wanneer zag u voor het eerst dat er veranderingen op til waren? Ongeveer tien jaar geleden is het begonnen ( Belgacom wordt RTT). Het eerste wat ze deden was mensen buitengooien. Het systeem werd ondersteboven gegooid: het bedrijf werd onderverdeeld in kleinere bedrijven met elk hun eigen budget. De mensen geraakten geïsoleerd en konden niets meer aan elkaar vragen. Als men iets nodig had van een ander 'bedrijf' kon dat niet want dat paste niet binnen het budget. Het centrale bedrijf werd opgedeeld in groepjes mensen en voor sommige mensen was dat verschrikkelijk. Ze hebben een grote kuis gehouden en iedereen die wou gaan, kon ook gaan. Vele mensen deden dat omdat ze vonden dat het niet houdbaar was, dat ze het niet meer aankonden. Mensen werden heel subtiel opgejaagd. De druk op het werk steeg: vroeger waren de mensen die op straat werkten met twee, nu staan ze er alleen voor. 's Morgens zetten ze hun computer op, kijken ze wat ze moeten doen en als ze gedaan hebben dan moeten ze op een knopje drukken zodat de centrale alles te weten komt. Tegen een computer kunnen ze hun problemen niet vertellen. De mensen geraken geïsoleerd als ze geen collega's hebben om mee te werken. Gevolg is dat ze kalmeringspillen beginnen te nemen. Met collega's eens op stap gaan zit er ook niet meer in, want je hebt alleen nog je computer. En dan is er altijd die druk van de zogezegde concurrentie. Ook klantvriendelijkheid wordt hoog in het vaandel gedragen. Als werknemers bij mensen thuis gaan om dingen te repareren, dan worden die mensen daarna gebeld door Belgacom om te vragen wat ze er van vonden. De mensen mogen dan punten geven. Kan je je voorstellen wat een vreselijk en vervelend gevoel dat geeft voor de werknemers? Er is ook een feest in de Heizel geweest bij het begin van Belgacom en dat heeft ook enorm tumult veroorzaakt bij de mensen. Er werd ons geleerd dat we enorm enthousiast moesten zijn en dat de klant koning is. Dan moesten we een kroon opzetten en vannalles roepen. De mensen vonden dit niet leuk en kinderachtig. Dat is eigenlijk het begin geweest. Hoe reageerden de werknemers op de privatisering? Ik zit op de medische dienst en merk dus dat de mensen pillen beginnen pakken en depressief worden. Op een ander feest, dat van de gepensioneerden, zeiden ze dat 70-tal mensen zich tot nu toe van kant gemaakt hebben. Het ergste van al is dat iedereen dat gewoon begint te worden. Ze spreken er een keer van en iedereen begint dat normaal te vinden. Dat is dus een gevolg van de toenemende druk en het opjagen. De werknemers moeten één maal per jaar naar de dokter komen en wij merken dan dat velen een hogere bloeddruk hebben. Belgacom heeft ingezien dat het niet meer gaat, dat er een probleem is. Nu hebben ze stressmanagement uitgevonden: gestresseerde werknemers mogen gratis 6 maanden naar een psychiater. Dat wordt zogezegd anoniem gehouden; Belgacom komt niet te weten wie er gaat, maar de mensen vertrouwen dat absoluut niet en durven vaak niet de stap zetten naar een psychiater. Zij die het wel doen zijn er tevreden over. Ze leren omgaan met stress. Eerst jaagt Belgacom zijn werknemers de muren op en dan worden ze naar een psychiater gestuurd. Dat is geen oplossing. Belgacom moet er voor zorgen dat er geen stress op het werk is. Er is ook een anti-alcoholcampagne opgestart. Vroeger was er meer alcoholisme dan nu; nu slikt iedereen pillen. Wat is uw houding ten opzichte van de privatisering? Bent u er volledig tegen? Ik denk het wel. Vroeger, toen het nog een staatsinstelling was, was er minder druk, minder dat idee dat we geld moesten winnen. Toen was er ook plaats voor gehandicapten. Nu kan dat niet meer, dat is een verliespost. Ze moeten altijd maar meer en meer geld hebben. De gedeeltelijke privatisering heeft volgens mij dezelfde gevolgen als een gehele privatisering. Een staatsinstelling is misschien minder dynamisch dan een privé-instelling, maar dynamiek moet niet ten koste van de mensen gaan. De werknemers van Belgacom verdienen eigenlijk niet zoveel en dan worden ze zo opgejaagd. In de privé verdienen ze wel meer dan toen Belgacom nog een overheidsinstelling was, maar toen waren ze gelukkiger. Er werden banden gelegd en dat zie je nu niet meer. De families van de werknemers kenden elkaar, gingen samen op reis of naar de wandelclub. Dat is nu helemaal gedaan. De jongere werknemers kennen ook geen solidariteit met de oudere. Is de situatie voor u nog houdbaar? Ik ben blij dat ik dit jaar op pensioen mag gaan, want ik zie het helemaal niet meer zitten. Ik sta te dicht bij de mensen en hoor dan al die verhalen. Ik werk er nu 25 jaar en weet wat er gebeurt. We worden, ook als geneeskundige dienst, tegen de muur geduwd. Vroeger kon ik iemand die hyperventileerde 2 à 3 uur laten rusten op een bed. Nu kan dat niet meer; dat is veel te lang en time is money. Iemand die ziek is moet eerst via mij gaan en dan moet ik beslissen en optreden als een soort kleuterleidster. Daar ga ik niet mee akkoord: als je ziek bent moet je direct naar huis gaan en niet eerst via mij. Belgacom probeert een schuldgevoel bij de werknemers te kweken, waardoor ze denken dat ze te veel geld kosten. Dat kan helemaal niet als je kijkt naar de winsten die Belgacom maakt. Er is nooit genoeg geld terwijl er met kerstdag versieringen aangebracht werden die miljoenen kosten en terwijl Belgacom investeert in nieuwe en zeer luxueze gebouwen.