Milieubeweging vraagt drastische ommezwaai baggerspeciebeleid: preventie en verwerking baggerspecie dringend noodzakelijk. Bezwaren tegen stortplaatsen in Zwijnaarde, Steendorp en Zelzate BRUSSEL, 11 september 2001. Baggerspecie vormt in Vlaanderen een groot probleem. Regelmatig moeten onze waterwegen uitgebaggerd worden om de binnenscheepvaart niet in het gedrang te brengen. Met het bovenhalen van deze specie komen ook letterlijk de gevolgen boven water van het overheidsbeleid inzake baggerspecie zoals dat jarenlang werd gevoerd. Tot nu toe werd dit baggerspecie gewoon gestort in stortplaatsen, wat ten koste gaat van natuur, landschap en leefbaarheid van nabijgelegen woonkernen. Daarnaast is baggerspecie vaak sterk vervuild en dreigt bij stortplaatsen de vervuiling door te dringen naar het grondwater. Eens de stortplaats volgestort is, moet op zoek gegaan worden naar een nieuwe locatie. In het kleine en dichtbevolkte Vlaanderen is daar echter geen ruimte meer voor. Nochtans zijn er verschillende technieken voorhanden om baggerspecie te verwerken en te hergebruiken, waardoor véél minder gestort moet worden. Bovendien wordt in Vlaanderen weinig of geen werk gemaakt van de preventie van baggerspecie. Het grootste deel van baggerspecie is immers een gevolg van erosie van landbouwgronden. Het hoeft dan ook niet verbazen dat er heel wat protest rijst tegen de aanleg van nieuwe baggerstortplaatsen, onder meer in Zwijnaarde (waar de werken door de rechtbank werden stilgelegd), Steendorp en Zelzate. Daarom vraagt de milieubeweging dat in Vlaanderen eindelijk werk wordt gemaakt van de preventie en van verwerking van baggerspecie, in plaats van aan te modderen en steeds opnieuw op zoek te moeten gaan naar nieuwe stortplaatsen. De volgende jaren moeten in Vlaanderen nog ettelijke miljoenen m³ baggerspecie worden bovengehaald. Ongeveer 17 miljoen m³ slib wordt jaarlijks teruggestort op andere plaatsen in de waterloop (vooral in de Beneden-Zeeschelde). Ongeveer 10 miljoen m³ moet de volgende jaren worden gestort of verwerkt. Voor een enorme hoeveelheid baggerspecie moet dus nog een oplossing worden gezocht. Dweilen met de kraan open Het Vlaams beleid inzake baggerspecie was tot nu toe een duidelijk staaltje van "dweilen met de kraan open". Aan de eigenlijke oorzaak van de aanslibbing, met name erosie van landbouwgronden, wordt vanuit de overheid weinig of niets ondernomen. Het bovengehaalde baggerspecie wordt gemakshalve opgespoten op zogenaamde laguneringsvelden (om het slib te laten uitdrogen), waarna het gestort wordt op monostortplaatsen. Eens een stortplaats volgestort is met baggerspecie, moet al snel opnieuw op zoek gegaan worden naar een nieuwe locatie voor een nieuwe stortplaats, terwijl de aanslibbing van de waterlopen lustig verdergaat. Het aanleggen van laguneringsvelden en stortplaatsen brengt heel wat problemen met zich mee. Vooreerst nemen laguneringsvelden en stortplaatsen enorm veel ruimte in beslag. Zo nemen de laguneringsvelden in Zwijnaarde nemen ongeveer 30 ha (een oppervlakte van zestig voetbalvelden) in beslag, dit voor het laguneren van 1,5 miljoen m³ baggerspecie. Het aanleggen van laguneringsvelden en stortplaatsen gaat bovendien ten koste van natuur en landschap. In het dichtbevolkte Vlaanderen is de ruimte té beperkt om dit ook in de toekomst te blijven doen. Daarnaast is baggerspecie vaak sterk vervuild en dreigt bij stortplaatsen de vervuiling door te dringen naar het grondwater. Bovendien lopen omwonenden volgens een aantal Amerikaanse studies een zwaar gezondheidsrisico, doordat het water dat uit de baggerspecie verdampt, een deel van de verontreinigende stoffen meeneemt. Heel wat Vlaamse baggerspecie bevat naast een groot aantal zware metalen, ook vrij veel PCB's en PAK's, die kankerverwekkend zijn. Volgens recente onderzoeken werden ook zeer hoge waarden TBT gemeten in onderwaterbodems in onder meer de Antwerpse en Gentse havens. Bezwaren tegen stortplaatsen in Gent, Steendorp en Zelzate Het zal niet verbazen dat er tegen de aanleg van baggerstortplaatsen in Vlaanderen heel wat protest rijst. Zo zijn er bezwaren tegen een slibstort op het natuurlijk en landschappelijk waardevolle "Eilandje" in Zwijnaarde, waar de werken na een klacht van drie milieuverenigingen door de rechter in kortgeding werden stilgelegd. Tegen de vergunning voor het volstorten van een vroegere zandwinningsput in Steendorp wordt beroep aangetekend bij Vlaams minister Vera Dua. En ook de mogelijke uitbreiding van het slibstort "Callemansputte" te Zelzate - een stort waar vervuiling naar het grondwater lekt omdat het niet lekdicht is - is onverantwoord. De milieubeweging eist dat door de Vlaamse regering op korte termijn een "globaal uitvoeringsplan voor baggerspecie" wordt opgemaakt én uitgevoerd, vergelijkbaar met het uitvoeringsplan huishoudelijk afval. Uiteraard eisen we dat dit uitvoeringsplan vertrekt van een duidelijke hiërarchie conform de "Ladder van Lansink", zoals ook is vastgelegd in het afvalstoffendecreet. Preventie van baggerspecie moet op de eerste plaats komen, wat mogelijk door meer maatregelen tegen erosie van landbouwgrond door te voeren. Vervolgens moet maximaal ingezet worden op verwerking en recyclage van baggerspecie. Hiervoor zijn in het buitenland reeds verschillende technieken operationeel. Storten van baggerspecie kan enkel als noodoplossing voor die fractie van het baggerspecie dat niet verwerkt kan worden. Om dergelijk beleid waar te kunnen maken moeten de nodige miljarden voorzien worden in de Vlaamse regering. Verwerking van baggerspecie is immers veel duurder dan gewoon te storten. De Vlaamse overheid kan hierbij het voorbeeld van de Nederlandse Tweede Kamer volgen, die eind vorig jaar 460 miljoen gulden beschikbaar stelde voor de verwerking van 59 miljoen m³ vervuilde baggerspecie. Alleen op die manier kan in Vlaanderen eindelijk afgestapt worden van een beleid dat "dweilt met de kraan open" en kan de basis gelegd worden voor een duurzaam baggerspeciebeleid dat ook op langere termijn een oplossing biedt voor de binnenscheepvaart en tegelijk rekening houdt met het bewaren van open ruimte, volksgezondheid en een beter leefmilieu. ********************************************* Voor meer informatie: Bond Beter Leefmilieu: Erik Grietens, tel. 02/282.17.34, mailto:erik.grietens@bblv.be Steendorp Leefruimte vzw: Marijke De Roeck, tel. 03/744.04.62, mailto:marijke.deroeck@pandora.be of Martin Gyselinck, tel. 03/774.26.33, mailto:martin.gyselinck@pi.be Gents MilieuFront vzw: Stefaan Claeys, tel. 02/282.17.40, mailto:stefaan.claeys@bblv.be ********************************************* Wilt u onze persberichten automatisch ontvangen, stuur dan een mailtje naar [mailto:bblpersberichten-subscribe@bblv.be] Wilt u onze persberichten niet langer ontvangen, stuur dan een mailtje naar [mailto:bblpersberichten-unsubscribe@bblv.be] Onze persberichten staan gearchiveerd op [http://www.bondbeterleefmilieu.be]