'De multiculturele maatschappij leidt tot conflicten en zelfs tot oorlog.' Interessante stelling. Het verwondert je wel niet neem ik aan dat ik daar niet mee akkoord ben? Mag ik aub het tegenovergestelde proberen wijsmaken? Dus: 'De niet-multiculturele maatschappij leidt tot conflicten en zelfs tot oorlog.' En dan kom je meteen ook tot de kern van waarom ik nu net de bovenstaande tekst schreef, die dus waarop jij tussenkwam om respect te vragen voor je mening. Want laat ons voor het gemak (en de precisie?) qua cultuur meteen ook filosofie toevoegen? Ik ben van mening dat je in een cultuur waar heel veel verschillende meningen bestaan, inderdaad oorlog kunt krijgen zolang die verschillende meningen niet anders willen dan elkaar dingen verwijten die ze niet van elkaar (willen) begrijpen. Iedereen als het ware in zijn eigen schuilkelder en loopgracht. Het feit dat al die verschillende meningen hier rondlopen (die dan weer in het eigen land of clubje de norm zijn...) biedt echter een uitgelezen kans om te leren wat de waarde is van de eigen mening, de eigen cultuur, enzovoort. Als ik naar Brazilië vertrek, leer ik dat wij het echt goed hebben qua materiaal maar minder qua levensvreugde, dat ons kleine landje eigenlijk alles bezit qua landschap behalve ijs en woestijn misschien, dat we redelijk verregaand omspringen met de ecologische voetafdruk in vergelijking met die 'arme' Brazilianen, die de kraan maar laten openstaan en kilo's vlees laten aanrukken,... In een andere cultuur leer je wat er juist of fout is aan de eigen cultuur, en ik denk dat je dit kan opentrekken naar meningen: dat ikzelf tussen anarchisten of communisten veel bijleer over wie ik zelf ben. In dat laatste zit de waarde van een multi-whatever samenleving: als ik tussen anarchisten zit, leer ik dat macht snel corrumpeert en dat een staat relatief is, tussen communisten begrijp ik dat de arbeid van velen gebruikt wordt om enkelen rijk te maken. Dat zijn trouwens ook dingen waarvan ik denk dat ook jij je er in kunt vinden? Dus als ik anarchisten leer kennen, en ik kom ermee overeen, dan ben ik toch sowieso minder geneigd om met hen in conflict te gaan? Een multiculturele samenleving bezit énkel waarde als de diverse culturen leren elkaar met respect te benaderen. De komst van Turken naar België hoeft niét te betekenen dat jij nu alcohol en varkensvlees moet afzweren. Maar voor dezelfde reden kan je toch aanvaarden dat, als zij per sé een hoofddoek willen dragen, dat ze dat dan toch gewoon doen? Ikzelf was enkele jaren geleden in Kosovo. Er zijn heel wat Kosovaren in België. Wat leer ik van hen? Bijvoorbeeld dat gastvrijheid zeer belangrijk is. Als je te gast bent, geven ze je ALLES wat ze hebben. Ze putten hun dunne portefeuille uit, omdat de standing van de gastheer berust op deze gastvrijheid. Omgekeerd is het dus logisch dat, als je zelf de gastheer bent, de rollen zijn omgedraaid, en je dus niet zo hebberig moet zijn. Weer een levensles. Bovendien heeft men daar respect voor de ouderen, want die hebben veel gezien. Heel de familie leeft in één huis, dat eigendom is van de oudste (hij bouwde het wellicht), en iedereen voedt elkaar op. Je krijgt dan wellicht weinig privacy (dat kunnen zij van ons leren) en ook veel sociale druk, maar is het echt beter dat je onmiddellijk uit huis gaat om te werken, en dan je kinderen bij onthaalouders te plaatsen in plaats van ze zelf op te voeden? Of je grootouders als groot vuil in een bejaardentehuis te dumpen in plaats van hen te respecteren voor al wat ze voor jou en je ouders deden? Met andere culturen en visies omgaan impliceert sowieso dat je bereid moet zijn om ook de universele waarde van jezelf en je eigen waarden in vraag te stellen. Dit is géén gegarandeerd verlies van eigenheid, er is immers weinig kans dat de komst van een Turkse buur betekent dat je daarom alles waarin je gelooft wegsmijt. De kans is groot dat je in jezelf inconsequenties ontdekt, of in de cultuur van je Turkse buur. Als je dan bereid bent (mits alle ruis en communicatiefouten van dien) om samen door het leven te gaan, is er géén kans op oorlog. Je doodt je immers vrienden niet. Je doodt enkel diegenen die je ziet als vijand. Een praktijkvoorbeeld dat misschien dichterbij staat: Europese staten hebben altijd al met elkaar gevochten, tot de oprichting van de Europese Unie. Geschraagd op samenwerking waren die staten nu van elkaar afhankelijk. Gevolg: kan jij je nog voorstellen dat wij bezet zouden worden door Duitsland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk of Spanje? Wellicht wordt de vrijheid van de Vlaamse cultuur nu net gewaarborgd door het feit dat we nu in een dergelijke situatie zitten. En is er dan echt zoveel onoverkomelijk verschil tussen een Europeaan en een Arabier? Als het met Duitsers kan, is de drempel voor respect tussen een Vlaming en een Marokkaan dan zoveel moeilijker te nemen? Of vraagt dit gewoon net iéts meer moeite tot aanvaarding? Voor een vrije, respectvolle wereld zonder oorlog Maarten