BRUSSEL -- De mooie oliereserves in sub-Sahara Afrika trekken sinds 11 september en de nieuwe spanningen in het Midden-Oosten volop de aandacht van Amerikaanse lobbyisten en parlementsleden. Zij dringen er bij de Amerikaanse president George W. Bush op aan alvast West-Afrika te gaan beschouwen als een regio van vitaal strategisch belang voor de VS.


,,Afrikaanse olie: een prioriteit voor de nationale veiligheid van de VS en Afrikaanse ontwikkeling.'' Veel duidelijker kon de titel niet zijn van het witboek dat de African Oil Policy Initiative Group (AOPIG) eind mei voorstelde.

De lobbygroep, bestaande uit leden van de olie-industrie, academici en stafmedewerkers van regering en Congres, wijst erop dat de VS dringend hun oliebevoorrading moeten diversifiëren gezien de aanhoudende onrust in het Midden-Oosten. En zij suggereren daarom de ,,Golf van Guinee'' uit te roepen tot ,,een gebied van vitaal belang''. Dat impliceert volgens AOPIG ook dat de VS er militaire bases moeten kunnen vestigen.

De AOPIG heeft de jongste dagen opvallende steun gekregen uit het Congres. ,,Het is duidelijk in ons nationaal belang om onze energiebevoorrading te diversifiëren, vooral gezien het turbulente politiek klimaat vandaag in cruciale delen van de wereld'', verklaarde het Republikeinse parlementslid Ed Royce vorige week. ,,De expansie van de energieproductie in Afrika sluit bij dat belang aan. Vandaag komt 15 procent van onze olie-import uit Afrika. Dat cijfer zal de komende jaren aanzienlijk toenemen.

,,Overvloedige reserves, excellente ligging, een groeiende trend naar democratisering: al die factoren leveren Afrika een uitzonderlijk concurrentieel voordeel op wat zijn positionering als een strategische partner voor de VS betreft'', verklaarde de Democraat William Jefferson. ,,Het is tijd om Afrika te herdefiniëren als een regio van vitaal strategisch belang voor de VS.''

Sub-Sahara Afrika is goed voor 7 % van de geschatte oliereserves, blijkt uit een rapport van een werkgroep die onder leiding van vice-president Dick Cheney een toekomstig energiebeleid voor de VS uittekende. Het Internationaal Agentschap voor Energie schat de reserves voor de West-Afrikaanse kust op 15,8 miljard vaten.

Vooral Angola en Equatoriaal Guinee zouden hiervan kunnen profiteren. Nigeria, de grootste Afrikaanse producent en al goed voor 8,9 procent van de Amerikaanse import, zou zijn productie tegen 2010 nog met de helft kunnen opvoeren tot 3 miljoen vaten per dag.

Maar ook in Zuid-Sudan en in Tsjaad zitten serieuze voorraden olie onder de grond. Zo is er een investering van 3,5 miljard dollar gemoeid met de exploitatie van de olievelden van Doba, in Tsjaad, waar naar schatting 900 miljoen vaten onder de grond zitten. Een pijplijn van ruim 1.000 kilometer zal de opbrengst transporteren naar de kust van Kameroen.

Lobbyisten wijzen volgens The Christian Science Monitor op het bijkomende voordeel dat de West-Afrikaanse olierijkdom verspreid zit over diverse landen die geen historische banden hebben. Dat zou de kans verkleinen dat ze samen een embargo uitbouwen of allemaal tegelijk politieke problemen kennen. Bovendien gebeurt de exploitatie offshore, wat de veiligheidsrisico's verkleint.

De Amerikaanse regering had het rapport niet nodig om het belang van de Afrikaanse voorraden in te zien. ,,Afrikaanse olie is van nationaal strategisch belang voor ons. Dit zal toenemen en nog belangrijker worden'', verklaarde eerder dit jaar vice-minister van Buitenlandse Zaken Walter Kansteiner, die Afrika in zijn portefeuille heeft zitten. ,,West-Afrika wordt wellicht één van de snelst groeiende bronnen van olie en gas voor de Amerikaanse markt'', staat in het bovengenoemde ,,Cheney-rapport''.

Mensenrechtenorganisaties en analisten wijzen er wel op dat de VS er zullen moeten voor zorgen dat de opbrengsten niet belanden in de zakken en koffers van een kleine elite, zoals vandaag in de meeste landen gebeurt. Het is veelal geen beletsel voor de westerse oliemaatschappijen om rustig de productie voort te zetten.

,,Laat ons eerlijk zijn: de exploitatie van olie bleek vaker een vloek dan een zegen voor veel ontwikkelingslanden'', verklaarde Ed Royce.

En volgens Jefferson moet het ,,een win-winsituatie'' worden: ,,In ruil voor toegang tot de Afrikaanse olievelden, zullen de VS de economische groei en ontwikkeling van Afrika vergemakkelijken. Dat kan door investeringen in transport en infrastructuur te steunen en door de bilaterale schuld te schrappen.''



©Copyright De Standaard