Pedro en Fernanda verwelkomden de deelnemers aan het internationaal
vakbondsseminarie over "waardige arbeid" met een folder van de
internationale KAJ. Een originele manier om kennis te maken, want we
kenden 
mekaar niet. Een folder brengt mensen dichterbij. We spraken
onmiddellijk af voor een babbel over de KAJ in dit deel van de wereld.
 
Vier werkwinkels werden ons vandaag voorgeschoteld: vakbondsvrijheid,
arbeid in de vrijhandelszones, de informele sector, sociale zekerheid.
Uniek was deze organisatie door haar pluralistisch karakter: de
onderscheiden internationale vakbonden hadden deze dag samen in mekaar
gestoken.
 
De voorzitter opende met een citaat van de huidige paus: 
"God heeft de aarde geschonken aan elke mens; solidariteit is bijgevolg
een opdracht, een roeping voor iedereen". 
Victor, Basil (de huidige voorzitter van het WVA) en Eduardo zetten
meteen de toon. "We moeten actuele antwoorden vinden op de uitdaging
werk, huisvesting, opvoeding, onderwijs, toegankelijke gezondheid om
sociale bescherming te vinden voor eenieder.
Door de toenemende flexibilisering en deregulering, door de toenemende
privatisering en het ongebreideld geloof in de vrije markt heeft de
politiek de instrumenten verloren om arbeid en arbeiders te beschermen.
Arbeidsrechten zoals vakbondsvrijheid, en de afschaffing van kinder- en
dwangarbeid zijn echte mensenrechten. Daarom ook moet het internationaal
vakbondswerk sterker met de inspanningen van andere maatschappelijke
actoren zoals de ngo's verbonden worden. Als we met ons discours enkel
in syndicale middens blijven, zal het discours zich tegen de vakbonden
keren. Het discours over arbeidsrechten moet dringend verbreed worden en
allianties met andere actoren zijn essentieel".
Basil deed een warme oproep tot meer samenwerking tussen de
internationales van de vakbonden. "We hebben hetzelfde doel: ijveren
voor een waardige arbeid voor iedereen. Eenheid van actie is bijgevolg
noodzakelijk!"
In de zaal werd nog een doordenker gelanceerd: "Wie niet participeert,
bestaat niet. Daarom is politieke armoede mee oorzaak van economische
armoede". Een pleidooi voor democratisering en participatie, ook bij het
politiek leven.
 
Voor ons dagelijks treffen, om 13 uur, met de Belgische aanwezigen waren
we in de schaduw van enkele mooie bomen gevlucht. Aanvankelijk was een
vergaderzaaltje gereserveerd voor dit dagelijks ritueel, maar de
buitenlucht onderstreept beter het informeel karakter van deze
ontmoetingen.
Iedereen heeft zo de eigen interessante verhalen bij.
Geert had al heel wat beeldmateriaal gemaakt voor een video over de
partners van 11.11.11.
Tineke had al zoveel foto's getrokken dat ze me toevertrouwde dat haar
voorraad filmkes niet zou volstaan.
Bogdan volgt vooral de activiteiten in verband met de financiële kant
van de noord-zuidwerking. Hij kwam net uit New York waar hij de
voorbereidende vergadering had gevolgd voor de internationale
conferentie volgende maand in Mexico: "Financing for Development".
Anderen waren al op bezoek geweest in het jongerenkamp dat een volledig
eigen programma heeft.
En ook de MST-nederzetting blijkt het bezoeken waard.
 
De workshop over de informele sector genoot veel bijval. Het gaat hier
om alle arbeid die buiten de officieel georganiseerde en gecontroleerde
arbeid ontwikkeld wordt. Kleine handeltjes en activiteiten in eigen
beheer zorgen ervoor dat er toch dagelijks wat brood op de plank komt.
Deze sector is ontstaan uit pure overlevingsstrategie voor diegenen die
niet in het normale arbeidsproces aan bod komen. En het pijnlijke is dat
deze sector razendsnel groeit. Bovendien zijn vooral vrouwen betrokken,
omdat veel van deze arbeid thuisarbeid is. Voor vele regeringen komt dat
goed uit, omdat de informele sector zo het gebrek aan volwaardige arbeid
opvangt.
Isabel van Social Alert wijst erop dat er een directe relatie bestaat
tussen het bestaan van de informele sector en het gebrek aan respect
voor arbeidsrechten. Immers, enkel wie in de formele sector werkt, wordt
beschermd.
Er is ook een sterk verband tussen de informele sector en het recht op
ontwikkeling van de volkeren.
Volgens officiële cijfers zijn de laatste jaren in Latijns-Amerika op
tien nieuwe arbeidsplaatsen er acht gecreëerd door de informele sector. 
Hierop aansluitend lanceert Pedro van de internationale KAJ een campagne
om aandacht te vragen voor het totale gebrek aan rechten en bescherming
voor dikwijls jonge arbeiders in deze sector. 

Net voor de laatste bijeenkomst wordt bekend dat deze ochtend de politie
in de CUT-kantoren was binnengevallen en er vele pamfletten en
documenten in beslag nam. Algemeen wordt aangenomen dat het hier om de
zoveelste poging tot intimidatie gaat. Want ook dat is een verschijnsel
in het zuiden: vakbondswerking wordt steeds meer op dezelfde lijn gezet
als subversieve staatsgevaarlijke activiteiten. De voltallige
vergadering onderschrijft een solidariteitsmotie en veroordeelt deze
actie.
 
Na afloop spreek ik nog even met Elisabeth uit Hong Kong die zeer actief
is in de sector van het huispersoneel, de domestic workers. Ik vertel
uitvoerig over onze Lentecampagne van dit jaar en over de inspanningen
van onze partners op dit gebied, en ik beloof haar contact te houden.
 
Dat is een van de meest vruchtbare aspecten tot hiertoe in Porto Alegre:
vele contacten voor toekomstig overleg en samenwerking worden hier
geboren.
 
En...de zon straalt volop boven Porto Alegre!
 
Jef Van Hecken