David Velazquez: "We wisten al sinds juni vorig jaar dat er een staatsgreep zat aan te komen. Chavez bleef daar zeer rustig onder. "Er kunnen drie dingen gebeuren", zei hij, "ofwel vermoorden ze me, ofwel plegen ze een staatsgreep ofwel zorgen ze er met een constitutionele coup voor dat ik niet kan beginnen aan een tweede ambtstermijn.""

Het werd een militaire staatsgreep. Alle reactionaire krachten van Venezuela - van Opus Dei, een corrupte vakbond die zwarte lijsten met ex-leden doorspeelt aan de werkgevers, een corrupte mediamagnaat die het vissersmaatje is van Bush I tot enkele machtsgeile generaals - sloegen de handen in elkaar om een einde te maken aan de Bolivariaanse revolutie. Dat soort staatsgrepen is niet zo uitzonderlijk in Zuid-Amerika. Wel uitzonderlijk is de grandioze manier waarop de staatsgreep mislukt is. Miljoenen Venezolanen trokken de straat op en joegen de coupplegers weg uit het presidentieel paleis. Twee dagen later zat Chavez opnieuw stevig in het zadel.
Nu is het tijd om terug wat steun te zoeken in het buitenland. Daarvoor doet David Velazquez Europa aan. Voor een interview maakt hij graag wat tijd vrij. Na de gebeurtenissen in april zien de Venezolanen meer dan ooit het belang in van alternatieve media.

"Op één mei trokken 1 miljoen Venezolanen de straat op om hun steun te betuigen aan Hugo Chavez. El Pais schatte het aantal betogers op 3500. Dat de eigenaar van El Pais goede maatjes is met Cisneros, mediamagnaat en één van de kopstukken achter de coup, zal daar wel iets mee te maken hebben."

Het lijkt wel alsof Chavez nu vooral voor de verzoening kiest. Amnestie voor de coupplegers en gedaan met de scheldpartijen aan het adres van zijn tegenstanders.

"Leugens. Er is helemaal geen amnestie. 41 militairen en niet van de minsten zitten in de gevangenis. Verschillende kopstukken achter de coup staan onder huisarrest. Er is een grondig onderzoek aan de gang. Geen verzoening dus. Wij willen wel het constitutioneel kader niet verlaten. De regels van de rechtspraak worden gerespecteerd. (cynisch) Of is het dat dat men ons probeert te verwijten?"

Maar er is toch een soort verzoeningsproces aan de gang?

"Daar bestaat blijkbaar nogal wat verwarring over. De regering probeert de dialoog aan te gaan met de sectoren van de maatschappij die gemanipuleerd werden door de coupplegers. Er is dus dialoog, maar geen straffeloosheid. Voor fascisten is er geen amnestie. Het is de strategie van de pers om nu te doen alsof Chavez de verworvenheden van de Bolivariaanse revolutie terugschroeft. Trouwens in Venezuela gooien ze het al weer over een andere boeg. Nu schrijven ze dat Chavez liegt en dat hij nooit van plan geweest is om concessies te doen."

Je hebt het duidelijk niet begrepen op de pers.

"In Venezuela zijn de media in de handen van de rijken en in die zin hebben ze perfect hun rol gespeeld. Al lang voor de coup was de regering bezig de alternatieve media te steunen. Er werden middelen vrijgemaakt om de openbare omroep te versterken en er wordt gesleuteld aan de wetten die het moeilijk malen voor nieuwe media om zich een plaats te veroveren in het medialandschap. Die eerste maatregelen hebben hun vruchten afgeworpen. Tijdens die eerste 24 uur na de coup zwegen de private zenders in alle talen. De alternatieve media maakten daar dankbaar gebruik van en werden zo de enige bron van informatie voor de Venezolanen. Nu is het aan ons om lessen te trekken uit de recente gebeurtenissen. Er komen nieuwe wetten die het nieuws moeten reguleren. Onder meer het recht van antwoord zal versterkt worden."

Je sprak daarnet over die 24 uur dat de private media zwegen. In diezelfde 24 uur kwamen heel veel Venezolanen op straat om Chavez te steunen. Hebben de alternatieve media toen een rol gespeeld in de mobilisatie?

"Ze hebben zeker opgeroepen om massaal op straat te komen. Maar wat op die dag gebeurd is, is eigenlijk niet te vatten in de gebruikelijke schema's. Naar schatting zijn maar liefst 6 miljoen Venezolanen spontaan de straat opgegaan om hun steun te betuigen aan Chavez. Eerst kwamen mensen naar buiten op zoek naar nieuws. Naar mate duidelijker werd wat er aan het gebeuren was, zwol het protest aan. Ook GSM's hebben een belangrijke rol gespeeld."

Trad de politie niet hard op tegen de Chavez-aanhangers?

"Vrijdag was de repressie genadeloos. De stadspolitie die onder leiding staat van een burgemeester die Chavez bloed zou kunnen drinken, trad hard op tegen samenscholingen. De lichten werden gedoofd en er werd geschoten op alles wat bewoog. Er vielen 80 doden.
Zaterdag was de situatie helemaal anders. 80 % van de legerleiding koos toen de kant van Chavez."

Ook de Bolivariaanse cercles speelden een belangrijke rol in het verzet tegen de coup. Kan je ons iets meer vertellen over die BC's?

"De Bolivariaanse cercles zijn de basis van de Bolivariaanse revolutie. Ze zijn een brede alliantie van alle partijen en organisaties die de revolutie steunen. Ze zorgen voor de ideologische en politieke opvoeding van het volk en stimuleren de sociale participatie. Iedere cercle telt 7 tot 11 leden. Deze kunnen georganiseerd zijn per sociale sector zoals de jeugd, de vissers, de boeren, maar ook per wijk. De BC's versterken de band tussen de regering en het volk."

Worden die BC's op één of andere manier geleid?

Iedere cercle maakt deel uit van een netwerk. Er zijn regionale en nationale structuren. Aan het hoofd van heel die structuur staat het "Politieke commando van de revolutie". Dat is een groep van 41 personen rond Chavez die allemaal deel uit maken van de sociale bewegingen. De PCV (de partij van David Velazquez, cc) heeft drie leden in dit "Commando". Eén van hen is eveneens hoofd van de communistische vrouwenbeweging."

Maar hoe verloopt dat dan precies?

"Wel, het is een combinatie van controle en spontaneïteit. Om een voorbeeld te geven: het idee van mijn reis kwam vanuit de reis. De bedoeling van de reis, de objectieven en de modaliteiten werden met de basis besproken."

Wat is de band tussen het Commando en de regering?

"Het Commando is de leiding van de Bolivariaanse beweging. Vanuit hun contact met de basis van de beweging geven zij raad aan de president."

Sommigen beweren dat je eigenlijk niet kan spreken van een revolutie. Behalve enkele sociale maatregelen heeft Chavez nog niet veel gerealiseerd.

"Zij die nu meteen een radicale revolutie willen in Venezuela, hebben niets begrepen van de objectieve situatie in Venezuela. Zij vergeten de revolutie te consolideren. Er zijn inderdaad mensen die beweren dat we niet snel genoeg gaan, maar als Chavez echt ongevaarlijk is, zou er geen coup nodig geweest zijn. De Bolivariaanse revolutie is een nationale bevrijdingsrevolutie die haar eigen specifieke karakteristieken heeft. Centraal op de agenda staan nu onder meer de nationalisatie van de banken. We steunen en stimuleren de oprichting van coöperatieven. We proberen een eigen en onafhankelijk productieapparaat te creëren. Alle nieuwe economische wetten die van kracht zijn sinds november 2001 zijn voordelig voor de sociale bewegingen: de vissers, de boeren, de vrouwen,… Op het gebied van de buitenlandse politiek proberen we een anti-imperialistische koers te varen."

Wat houdt dat precies in?

"Venezuela neemt een onafhankelijk standpunt in tegenover Cuba, Irak, de OPEC. We gaan in tegen Mercosur en het plan-Colombia. Venezuela heeft een voorstel voor de economische, politieke en sociale integratie van Latijns-Amerika en de Caraïben met respect voor de eigeheid van elk van de landen en gebaseerd op samenwerking en ontwikkeling en dat is natuurlijk volledig in tegenspraak met de plannen van de VS."

Zijn de relaties met Cuba gewijzigd sinds de mislukte staatsgreep?

" De samenwerking met Cuba blijft strategisch gezien zeer belangrijk. Venezuela heeft een integraal samenwerkingsakkoord met Cuba. Wij vinden het zeer belangrijk verder nauw samen te werken met een volk dat een vrijplaats van waardigheid vertegenwoordigt in Zuid-Amerika."

Maar de olie-uitvoer werd toch stilgezet?

"Dat is opnieuw zo'n halve waarheid. Tijdens de coup werd de oliezending gesaboteerd. Maar onmiddellijk na de terugkeer van Chavez werden nieuwe gesprekken aangevat. Men beschuldigt Chavez er nu van dat hij niet meer met Cuba wil samenwerken, terwijl de stopzetting van die samenwerking precies één van de eerste maatregelen was van de coupplegers.
Al die propaganda is voor mij nog maar eens het bewijs van de agressieve politiek van de VS tegenover Zuid-Amerika. In Brzailië zullen ze nu met alle middelen proberen te verhinderen dat de linkse kandidaat Lula de presidentsverkiezingen wint. Zijn overwinning zou stokken in de wielen steken van het plan-Colombia en van alle pogingen om Zuid-Amerika te onderwerpen aan de economische dictatuur van de VS."