Rond het enorme kerkhof van Kitambo wordt al sinds verschillende dagen elke
nacht iemand vermoord. Gisteren kon men één van de daders, door
de getuige een 'faux soldat' genoemd, pakken. Deze man in burgerkleding getuigde
in aanwezigheid van de toegestroomde bevolking dat ze met 280 man zijn, verdeeld
over Kitambo-kerkhof, IPN (waar een grote hogeschool voor pedagogie is) en Binza
Delvaux, waar ook mensen zijn vermoord. De man zei ook dat het hun opdracht
is om te moorden.
Er wordt blijkbaar een terreurklimaat geïnstalleerd. Dit is al geruime
tijd aan de gang en het is een onderdeel van een bewust opgezette campagne.
In mei was het vooral de geruchtenmolen rond de Tramotina, de machetes waarvan
beweerd werd “dat ze nergens meer te vinden zouden zijn, omdat ze allemaal
opgekocht waren, om uit te delen op 30 juni”. In feite een verdekte oproep
om plunderingen voor te bereiden. Men tracht een klimaat van angst en “alles
is mogelijk op 30 juni” te creëren.
Op politiek vlak is het vooral de UDPS, de partij van Tshisekedi, die deze
kaart trekt. Militanten verspreiden – anoniem – oproepen tot “Ville
Morte”. Dat wil zeggen: alle transport blokkeren zodat niemand kan gaan
werken. Er circuleren echte dreigbrieven: “Opgelet, wie gaat werken zal
sterven”.
De laatste poging tot Ville Morte, aangekondigd voor 17 mei, was een jammerlijke
mislukking. In plaats van een dag van Ville Morte, werden de boulevards opgeknapt
door werkers en jongeren en was er een manifestatie ter herdenking van de intrede
van Kabila (de vader) in Kinshasa op 17 mei 1997.
Veel mensen vinden Thisekedi een onverantwoordelijke en een lafaard. ”Zal
hij voorop lopen om te manifesteren? Het zijn onze zonen die de kogels zullen
opvangen.” “Zal hij de schade herstellen als er vernielingen zijn?”
Wat doet de regering?
Het leger is de laatste dagen manifest aanwezig. Indrukwekkend zelfs. Duizenden
soldaten patrouilleren in de volkswijken, vooral in Masina III, dicht bij de
luchthaven. Ze blijven een hele nacht en trekken dan verder. De reacties van
de bevolking zijn gemengd. Veiligheid, OK. Maar soldaten die slecht of niet
betaald worden zijn soms ook gevaarlijk.
In verschillende wijken van Masina, in Bumbu en elders zijn er (vooral) jongeren
die “comités d’autodéfense” hebben opgericht
en 's nachts zelf patrouilleren. Veiligheid, daar zorg je zelf voor.
Soms krijgen ze telefoon van de autoriteiten om te vragen “hoe het zit”.
Bij die jongeren is de kop van jut vooral vice-premier Ruberwa, de vertegenwoordiger
van de RCD (bondgenoten van Rwanda) en “verantwoordelijk” voor de
veiligheid. Die man wordt ervan verdacht van mee te werken aan het klimaat van
onveiligheid. Waarschijnlijk omdat, als het verkiezingen zijn, hij weinig tot
geen kans maakt om verkozen te worden.
Het inschrijven van de kiezers gaat ondertussen verder. Het wordt goed opgevolgd
door de pers. Er zijn goede, leuke sketches op TV en radio, om de mensen te
motiveren om zich in te schrijven. Er zijn ook grote oranje spandoeken met die
oproep. Maar er zijn ook die obscure en alomtegenwoordige Amerikaanse Eglises
de Réveil bvb., die tot diep in nacht in de volkswijken schreeuwkerken
organiseren die de mensen 's nachts wakker houden. Die maken propaganda tegen
de onuitwisbare inkt die gebruikt wordt bij de inschrijving omdat die 'des duivels'
zou zijn. Die inkt wordt gebruikt voor de duimafdruk op de kieskaart, die tevens
een voorlopige identiteitskaart zou zijn. In een krant stond dat Tshisekedi
ook oproept om zich niet in te schrijven. Hij wil zogezegd verkiezingen “nu,
op 30 juni”, maar hij is ertegen dat de kiezers zich inschrijven…
