Een week als gringo forajido in Quito by Kristof De Rynck Sunday, Apr. 24, 2005 at 12:00 AM |
Wat volgt sluit aan bij mijn vorig artikel en is een persoonlijke belevenis (vooral vanaf woensadagavond)en wordt morgen gevolgd door enkele interessante opiniestukken uit de lokale pers. Ik vrees dat de reële omvang van de politieke revolutie niet weergegeven wordt in de Europese pers. De reden daarvoor is schrik bij de elites. Noch de VN, de VS, EU of Organisatie van Amerikaanse Staten hebben het nieuwe regime erkend als democratisch en grondwettelijk.
Na mijn vorig artikel op http://archive.indymedia.be liet het tweede even langer op zich wachten als gehoopt. Dat heeft 2 redenen:
1) de opstand is in sneltreinvaart doorgegaan. Van maandagmiddag tot woensdagavond heb ik 4 uur geslapen tussen de veelvuldige mobilisaties, discussies, en veldslagen met de “ordetroepen” door.
2) sinds het aantreden van de nieuwe president is er een ware afrekening bezig van ex-sympathisanten van het regime tegen de meest georganiseerde forajidos. Zelf werd ik door 4 maffiabazen van drugskartels woensdagavond anderhalfuur gegijzeld en sindsdien ben ik voortvluchtig wegens een gebrek aan de diplomatieke bescherming die bedreigde Bergen zouden moeten genieten. Ik wordt ervan verdacht de “Leider van de forajidos” te zijn wegens deelname aan nachtwakes van de lokale radio, coordinatie tussen verschillende betogingen dinsdagavond en stevige discussies met de toen gediscrediteerde ordetroepen woensdagmiddag.
Maandag
Na het vorig artikel vetrok ik eerst naar de verzamelplek in het noorden waar opnieuw duizenden mensen verzameld waren en opriepen voor de “Grote Mars van de Forajidos”, dinsdag vanaf 17u in het grote centrale park van de stad. Vandaaruit werd doorgereden naar de lokale radio om te mobiliseren en voor de zoveelste keer massaal te toeteren. Op elke 100 wagen die voorbijreden waren er misschien 3 die niet toeterden. Maar toen was me ook duidelijk dat de infiltratie steeds erger werd. De Forajidos hebben echter geen tijd gehad om een duidelijke politiek te ontwikkelen en dat breekt nu zuur op. Elke dag vinden afrekeningen plaats vanwege ontgoochelde of werkloze sympathisanten van het verdreven regime.
Dinsdag
Na een nachtwake aan de radio, sta ik op rond 13u en zie ik de nieuwe publiciteit van de president: UNAMONOS PESE A NUESTRAS DIFERENCIAS zegt ie, de betogers afschilderend als anarchisten en communisten. Ik besluit onmiddellijk een poster te maken waarbij ik de de spreuk aanvul met TEGEN DE DICTATUUR, VOOR DE HERSTICHTING VAN DE REPUBLIEK: LUCIO BUITEN!!! 3 uur na de eerste uitdeling rijden er al honderden wagens met die slogan rond. “Wow, deze nacht kan het misschien gebeuren”, zeg ik enthousiast tegen medestanders en we wisselen GSMnummers uit en besluiten ons te verdelen in verschillende delen van de megabetoging van meer dan 100.000 mensen. Sommigen gaan mee met de universiteiten, anderen bij radicale delen van de betoging. We spreken af om te overleggen met de animatoren om de betoging op verschillende routes te sturen. OMSINGELEN VAN HET HISTORISCH CENTRUM VAN QUITO:dat lijkt ons een leuke strategie om zoveel mogelijk politiegeweld te vermijden. Gedurende 7 uur zullen we SMS’es en bellen om informatie door te geven.In onze direct action groep is er per 2 personen een GSM, 1 medische KID, limoenen en zout worden verdeeld om niet te verstikken bij traangasbommen. Enfin, de infiltranten zien dat we heel ver willen gaan vannacht en beginnen onmiddellijk te bellen.
De kop van de betoging vertrekt om 18u45 en begint in spoedtempo te marcheren,luid roepend “TODOS FUERA, PRIMERO EL DICTADOR” met vlaggen, shirts, opschriften, toeters en vol enthousiamse.Dit deel van de betoging zal tot 3uur ‘s nachts veldslag leveren met de politie in het centrum op 2 blokken van het Paleis. OPGELET: iedereen wou een vreedzame maar standvastige betoging en niemand was voorzien op de 1500 traangasbommen en tientallen rubberkogels die die nacht afgevuurd zouden worden. De staart van de betoging vertrekt uur later op een laan die 6 rijvakken telt en gemakkelijk 40 meter breed is. 100-150.000 betogers lijkt me dus een reëel aantal. De kop staat om 20u30 al op 2 blokken van de Plaza Grande met het regeringspaleis: hier staat het leger met tanks, 500 manschappen, scherpschutters en wordt traangas meer gebruikt als verstand. Hier valt ook de eerste dode van de nacht: een Chileense free lance fotograaf van 35 jaar die verstikt door de vele traangasbommen. Die nacht sterven nog een kind van 2 jaar en een andere betoger,volgens geruchten. Nog eens 180 mensen worden opgenomen in het ziekenhuis met verstikkingsverschijnselen.
Ikzelf zit in een deel van de betoging dat via de centrale laan 10DeAgosto langs het Congres naar het Centrum wil gaan. Ter hoogte van het Provinciehuis zonder enige provocatie worden omstreeks 20u30 de eerste traangasbommen afgevuurd op een ongewapende massa. Dit zou voortduren tot 2u ‘s nachts. Pas rond 22u30, nadat de betogers horen dat de eerste dode gevallen is, grijpen die zelf naar stenen, pas rond 1u worden de eerste molotov cocktails gegooid op de sproeiwagens die recht op de betogers afrijden. Als er dus beweerd wordt dat de betogers gewelddadige anarchisten waren klopt dat niet: de forajidos (kinderen, moeders,vaders, studenten, bejaarden,zakenmannen, werklozen, kortom de bevolking) liet de eerste 2 uren de politie afschieten wat ze wou, maar ging geen stap achteruit. NI UN PASO ATRAS was eerder in de oorlog tegen Peru (1995-1996) de slogan en ook nu was dat het motto.
Zo’n 50.000 forajidos bleven staan ter hoogte van het provinciehuis en ondersteunden met hun kreten de heftigste betogers die de politie van hetzelfde pak slaag gaven. Ik loop een beetje overal en in de frontlinie geef ik limoensap aan mensen met verstikkingsverschijnselen. Zelden zo’n dankbaarheid gemerkt van mensen naar wie ikzelf opkijk: forajidos die ongewapend de meest brutale repressie te lijf gaan, mekaar ondersteunen, informeren en aanmoedigen:LUCIO FUERA!!!,POLICIA ASESINOS !, LUCIO TE JODISTE, CON QUITO TE METISTE!, ESO NO ES UN PRESIDENTE,ES UNA PUTA DE CARONDELET (naam van het regeringsgebouw)! En meer van dat:iedereen weet dat de politie ooit door de traangasvoorraad heen raakt en we dan kunnen doorbreken. Andere berichten over 3 andere betogingen die ook in veldslag zijn met de politie en in het centrum met het leger geven ons een duidelijk mandaat: hier standhouden, blijven strijden met de waardigheid van Quito en zo vermijden dat op andere “fronten” meer politie kan ingezet worden. Ikzelf word te enthousiast en ga zelf meedoen met de frontlinie maar de veelvuldige traangasbommen drijven me naar de grote massa waar ik blijf scanderen tot 2u ‘s morgens. Daarna opnieuw naar Radio La Luna om er te verhinderen dat de radio wordt aangevallen zoals Indymedia indertijd in Genua 2001.
Ter verduidelijking:de ordemacht bestond uit duizenden politie-agenten, honderden militairen, tanks, sproeiwagens, infiltranten, taxi’s die bewegingen doorgaven en gewapende sympatisanten die met scherp op betogers schoten (daarover bestaan duidelijke TVbeelden genomen woensdagnamiddag aan het ministerie van Sociale Zaken). De uiteindelijke balans woensdag van een nooit geziene repressie in Ecuador zijn 8 doden, 360 gewonden, nog meer mensen die verstikkingsgevaar liepen, vele straten vol stenen, flessen en traangasbommen, 3 vernielde sproeiwagens, 5 gewonde politie-agenten èn de aanklacht “poging tot moord” tegen de hele politie-en legertop van Gutierrez. Maar het doel wordt uiteindelijk bereikt:woensdag om 13u30 wordt de president door het congres afgezet, de leiding van de politie had eerder om 12u de laatste steun opgezegd en de legertop, Lucio’s laatste hulp, gaf alle ondersteuning op om 13u50. Om 14u28 bracht een legerhelicopter Lucio, zijn broer en zijn neef naar de luchthaven, waar 1000 forajidos verhinderden dat een legervliegtuig kon vertrekken.Lucio zit sindsdien in de ambassade van Brazilië maar in het oog gehouden door de forajidos die 24u aanwezig zijn.
Woensdagnamiddag
Ben ik getuige van de botsingen tussen de forajidos en de comprados van Gutierrez aan het ministerie van Sociale Zaken. Dat Minsiterie is het propagandaministerie geworden van het dictatoriaal (fascistisch??) regime en heeft die dag tientallen bussen vol gewapende costeños en opgekochte indigena’s naar Quito gestuurd:100.000$ om volk tegen volk te laten vechten. Maar dat lukt niet: Quito en alle valleien errond staan vol barricades, overal blokkeren voertuigen van de Stad Quito de wegen en alle staatsinstellingen zijn in opstand. Nooit zo’n volksopstand gezien! (ik vraag me stilletjes af hoe Mei ’68 was, even radicaal???) Overal betogingen en conflicten tussen de ordetroepen en de tegenbetogers èn forajidos. Vooraanstaande rol die dag: de scholieren.15-23 jarigen die rubberkogels opvangen en in traangaswolken stenen blijven gooien: wat een overtuiging!! CNN Español toont beter dan de Ecuadoriaanse TV hoe het leger met scherp schiet op deze scholieren en blijkbaar komt er vanuit het buitenland een storm kritiek want om 12u stopt de politie met schieten van traangasbommen.
Ik kom dus rond 14u aan het Ministerie waar veldslag geleverd wordt tussen ordetroepen, ingehuurde dieven en aan de andere kant de forajidos. We zien allemaal hoe geschoten wordt vanuit het gebouw van het Ministerie van Sociale Zaken (pittig detail:de Minister is ex-CONAIE leider Antonio Vargas),de onderminsiter Gonsalez is de man die alle tegenbetogingen opzet. Uit woede voor zoveel provocatie worden een 10tal molotovs in het gebouw gegooid en laat de massa de vlammen tot de 5de verdieping gaan, voor de Brandweer toestemming krijgt om het vuur te doven. We zien de wanhoop van de opgekochte en ingehuurde indigena’s en costeños en eisen de overhandiging van onderminister Bolivar Gonzalez. De opgekochte Indigena’s in het gebouw krijgen een vrijgeleide, de ingehuurde schutters worden onder zware politiebegeleiding (schietend met scherp en traangasbommen 2 uur na de val van Gutierrez!!) afgevoerd. De Minister en onderminister zijn kunnen ontsnappen. Enfin zeg ik: “de overwinning is binnen, op naar de Plaza Grande, langs het congres”.
Die dag is het parlement in een ander gebouw beginnen vergaderen en ook daar zware conflicten: de nieuwe president ontsnapt er via het leger naar het Ministerie van Defensie en de Diputados wordt gevraagd vrijwillig hun ontslag te tekenen. Vandaag zaterdag blijven daarover discussie bestaan maar verschillende hebben al ontslag ingediend.De nieuwe president Palacios behoort tot geen enkele partij en laat in de openingstoespraak duidelijk verstaan dat hij enkel interimpresident is, roept het parlement op ontslag in te dienen, zet de onderhandeling voor het Vrijhandelsakkoord TLC stop, roept een Assamblea Constituyente bijeen en wil een volgend parlement vol nieuwe mensen en ook de eerste ministers staan vaak los van de traditionele partijen. Alle verantwoordelijken van het vorig regime zullen berecht worden en Lucio Gutierrez mag het land niet verlaten.Dat zijn de woorden van de openingstoespraak. Zeer linkse praat voor een president in een Zuidamerikaans land.
Ik dus op weg naar de Plaza Grande als ik met 5 andere betogers ter hoogte van het Congres onder vuur wordt genomen door 10 politieagenten die langslopen: 2 rubberkogels suizen over mijn hoofd en aan mijn voeten ligt een traangasbom die zich verder in andere bommen verspreid. “Lopen en zover mogelijk terugkeren” is mijn boodschap nu. “De dictatoriale president is toch weg”, vraag ik waarop anderen me bevestigen dat noch het leger noch de politie steun betuigd hebben aan het nieuwe regime. Komt er een militaire coup met steun van de VS die enkel oproepen tot vervroegde verkiezingen?? Ook de Organisatie van Amerikaanse Staten verkiest de afzettingsprocedure te onderzoeken in plaats van het nieuwe regime te erkennen.Heeft de Unie of België of Nederland het nieuwe regime al erkend en bijgevolg ook de volksopstand (politieke revolutie?) ??
Uiteindelijk kom ik met de wagen die het volkslied speelt (ik kan al een paar verzen meezingen) op de Plaza: “Shit, hier staat het vol infiltranten” zeg ik tegen mijn compañero. Inderdaad, nog geen 2 minuten later wordt onze wagen weggejaagd door infiltranten die roepen “Todos Fuera, nieuwe verkiezingen”. Ik roep terug “FUERA CHAPAS FORAJIDAS, CORRUPTOS COJUDOS” en loop samen met mijn compañero naar het busstation en we zullen elkaar die avond terugzien voor een party aan Radio La Luna.
Woensdagavond
Thuisgekomen om voor het eerst in 2 dagen iets te eten, zie ik op het nieuws dat Lucio in de Braziliaanse ambassade verblijft en politiek asiel heeft verkregen. Die blijkt vlak bij mijn appartement te liggen. Yes, zeg ik, cambio de plan. SMS naar de compañeros: “21u Papayanet”, een zeer gekend internetcafè. Na nog geen 5 minuten op het net valt de electriciteit uit, verder betogen heeft nu geen zin weet ik, en ik besluit te wachten op verder bericht in een cafè tegenover Papayanet.
Neergezeten zie ik dat 3 gekende drugsbazen van de wijk zich aan de ingang stellen en me beginnen bekijken. Vreemd dat die hier nu zijn, denk ik.”Is het nu veilig om over straat te wandelen,denk je,jullie die deze wijk kennen??”, vraag ik ze. “Nee, dat moet je niet doen. Vanwaar ben je, gringo?”, antwoorden ze. “Yo, de Belgìca, y tu”, probeer ik te kalmeren wetende dat 1 van hen deze week al 3 winkels heeft overvallen met gewapende Colombianen. “Aan de Belgen geven we de kogel”, is het antwoord: ik zit in de val. Aan de toog vraag ik om de Stadspolitie te bellen, niet de Staatspolitie die me overal in de betogingen gezien heeft. “We hebben geen telefoon” is het antwoord en ook bellen vanuit een ander cafè is onmogelijk, wordt me verteld. De eigenaar is iets duidelijker “Nu zie je wat we met de leider van de forajidos doen”. Pucha, “ik ben geen leider enkel een deelnemer en nu word ik hier gegijzeld”, panikeer ik een beetje. SMS’en naar iedereen die ik ken om interventie van de ambassade te vragen lijkt me een logische reactie.”De Belgische ambassade antwoordt niet, heb je een ander tel.nr., ook de Staatspolitie is te druk bezig” krijg ik als eerste SMS-antwoord. Op het moment dat de GSM “toevallig” volledig uit werking treedt, tonen mijn gijzelaars me de revolvers die ze onder hun truien dragen: “die zijn voor jou, forajido”. Shit, nog meer SMS’en vertrekken na de storing: “Carojo, help me, ik zie de wapens, bel de Nederlandse ambassade”. Uiteindelijk bevestigt mijn Nederlandse werkgever me dat de politie me komt halen. Na die telefoon verdwijnen de 2 drugsbazen aan de deur maar ik vermoed dat er 1 in het toilet op me zit te wachten en ook de eigenaar van het cafè gewapend is. Ik drink rustig verder aan mijn cola en rook nog een paar sigaretten, de krant lezend. Rond 23u word ik bevrijd door de staatspolitie die me afvoert naar een hotel en me onmiddellijk ondervraagt.Of ik iets met de betogingen te maken heb,of ik gegooid heb met stenen of molotovs, of ik op La Luna gesproken heb,…of ik deel ben de drugsmaffia. Ik ontken alles en doe de hele nacht geen oog dicht in mijn eerste schuilplaats.
Donderdag
Ga ik eerst naar mijn werkgever om hem te bedanken. Dan naar huis om te ontbijten en te melden dat ik ga vluchten uit de toeristenwijk waar ik woon. Dan bellen naar vrienden en familie om hen alles mee te delen en te zeggen dat ik in gevaar ben en te vragen dat ze de ambassade om hulp vragen. Mijn moeder weet me te vertellen dat Buitenlandse Zaken me niet wil helpen wegens inmenging in een politiek conflict in Ecuador. Ik leg nu alle puzzels bij elkaar. “4 drugsbazen willen me afmaken omdat ik de leider van de forajidos zou zijn. De Belgische ambassade wil me niet helpen wegens inmenging in interne politieke conflicten. Dus: de Belgische veiligheidsdienst heeft vertrouwelijke informatie over mijn politiek verleden in België doorgespeeld aan het regime van Gutierrez, infiltranten nemen foto’s van me, en het Ministerie van Sociale Zaken huurt voor mij drugsbazen in om me af te maken. Conclusie: ik kan zeker niet naar de Belgische ambassade gaan”.
Ga dan maar naar de radio en spreek een boodschap in met bedenkingen over de houding van de Belgische ambassade en daarna ga ik met een forajida van 17 jaar met diplomatisch paspoort langs bij de Spaanse en Nederlandse Ambassade om politiek asiel aan te vragen. “Als Lucio asiel krijgt voor massamoord en dictatuur, moet jij er krijgen voor Dignidad y Resistencia”, zegt ze. Maar ik ben geen politieker en dus moet ik eerst naar de Belgische ambassade,zeggen beide ambassadeurs me. Dus we bellen naar de Belgische ambassade. De telefoonlijn wordt afgetapt, “je hebt 30 seconden om te spreken, daarna weten ze waar we verblijven” (zegt onze forajida diplomatica) en de eerste reactie is veelzeggend. Lachend om mijn verhaal word gezegd dat ik het allemaal wel goed kan uitvinden. Voorbij de 30 seconden gooit “mijn diplomate” de telefoon dicht: “we gaan je onder curatele van de Mensenrechten zetten” en ook daar doe ik mijn verhaal. Vluchten, elke dag een andere schuilplaats, je GSM niet meer gebruiken en met onze curatele morgen naar je ambassade gaan: dat is hun advies.
Vermoeid van 3 dagen spanningen vertrek ik begeleid met mijn “body guard”, een 43 jarige Quiteño die vroeger vormingen gaf aan het Amerikaanse leger maar uit dat leger gezet is omdat hij weigerde in Irak op mensen te schieten, naar Otavalo. Daar slaap ik bij een arme indigena-familie en wacht ik met spanning op de telefoon van de VRT nieuwsdienst, die nooit komt. Om 4u ‘s nachts ga ik slapen en om 6u staan we alweer op. Op het nieuws:Lucio kan het land niet verlaten want forajidos blokkeren de luchthaven en de ambassade, verschillende ex-ministers zitten alin de gevangenis:er is een golf van beschuldigingen wegens corruptie, afpersing, machtsmisbruik, repressie en schending van de grondwet op gang gekomen tegen topfunctionarissen van het regime Gutierrez.
Vrijdag
Vertrekken we vanuit Otavalo naar Quito, maar niet voor eerst te bellen met de VRT. “Geen beschuldiging aan de ambassade voor u zich aanmeldt.Gelieve me niet langer op mijn mobiel nummer te bellen”. OK, ik weet alweer waarom ik niet echt van de Belgische mentaliteit hou. In Quito snel even opfrissen bij mijn body guard. Hij vertelt me dat hij nog 12 dollar heeft om te overleven en geen werk vind, maar hij is dolblij omdat hij nu Libertad Spititual heeft. Ik zeg hem voor de zoveelste keer: “ik wil ook de Quiteense Nationaliteit hebben: jullie hebben niks en veroveren alles. Pueblo Guerrero”. Hij “Jij bent meer Quiteño dan wijzelf, mil respectos”.We wisselen een oprechte kameraadschappelijke abrazo uit.
Bij de ambassade veel gepraat, maar geen excuses noch garanties op bescherming. “Dat doet de toerismepolitie wel voor u, geef ons een kopietje van uw aanklacht bij de Juridische Politie, daarna sturen wij uw dossier door naar Brussel en zij geven ons maandag verdere instructies”. Jawel, ik ben vogelvrij verklaard door de Belgische ambassade en sta tot maandag zelf voor mijn veiligheid in. Mijn body guard vindt het wel OK en we gaan van de ambassade naar de Juridische politie die prioriteit wil geven aan mijn dossier. Dan naar de toerismepolitie om met een patrouille mijn appertement te ontruimen. Mijn spullen slaan we op bij mijn buddy en dan naar een vriendin die me onderdak biedt en een “guapa flaca” aan me wil voorstellen zaterdagmiddag. “Dat klinkt allemaal al veel beter, even bekomen van de revolutie, is ze forajida?” vraag ik gerustgesteld. “100% forajida y guapa”, lacht ze.
OK, “nu gaan we met een groep naar de Braziliaanse ambassade om te kijken wat er gebeurt”, besluiten we met 4 compañeros en daar val ik omver van vermoeidheid. In mijn nieuw hotel kijk ik nog even naar het nieuws maar ik hou het niet langer uit.
Zaterdag
Bel ik opnieuw naar mijn moeder en naar de VRT. “Bedankt voor uw getuigenis maar we moeten de lijn vrijhouden. Misschien komt er iets in het laat avondnieuws”
“En nu moet het op indymedia, de flaca moet maar even wachten” denk ik en zo kwam ik op het idee om dit persoonlijk relaas te schrijven.
En jullie?
Ik sluit af maar met de oproep om in Bussel en Amsterdam aan de Ecuadoriaanse ambassades het nieuwe regime te ondersteunen. De verschillende internationale organisaties weigeren het nieuwe regime te erkennen uit schrik voor een te “nationale koers”. Ecuador heeft alle natuurlijke rijkdommen om welvarend te zijn, dus waarom niet? Graag berichten over mogelijke acties aan de Europese Instellingen, de Amerikaanse ambassades, de ambassades van Brazilië en Panama waar Gutierrez en Bucaram asiel verkregen hebben.
Nog later foto’s en opiniestukken. Protesten over laks gedrag bij Belgische Belgische Ambassade in Quito op: 00593 22 464 330, quito@diplobel.org. Thanks
¡El pueblo forajido jamas sera vencido!
Indymedia Ecuador (spaans)
http://ecuador.indymedia.org/
Radio La Luna live (spaans)
http://www.radiolaluna.com/