arch/ive/ief (2000 - 2005)

Na de verkiezingen...
STA OP
Een tiental dagen voor de verkiezingen van 13 juni heeft een debatavond plaatsgevonden in de ULB over het thema "Werkers, voor wie stemmen?" met de medewerking van:
Frank Lambrechts, sinds 35 jaar arbeider in een papierfabriek in Limburg, vakbondsdelegee van het ABVV en lijsttrekker van Sta Op, een lijst van werkers die opkwam bij de gewestelijke verkiezingen van 13 juni in deze provincie (http://www.debout-sta-op.tk). Frank was vroeger vele jaren militant van wat nu de SPa is.
Maria Vindevoghel, werkt sinds 18 jaar bij het schoonmaken van de vliegtuigen in Zaventem. Ze is vakbondsdelegee ACV en heeft een vooraanstaande rol gespeeld in de bescherming van de werkers bij het faillissement van de Sabena. Onlangs werd ze als vakbondsdelegee op de luchthaven herverkozen. Zij stond aan het hoofd van de Lijst Maria, bij de verkiezingen in 2003.
Armand Feraille, beter bekend als Max, metrobestuurder, sinds lange jaren vakbondsdelegee ACV bij de MIVB en onlangs herverkozen. Max was, samen met Maria, de motor van de verkiezingscampagne voor de Lijst Maria in 2003, waarop hij de tweede plaats innam.
Een groep kameraden die actief aan het debat hebben deelgenomen.
Wij kunnen niet stilzwijgend voorbij gaan aan de inspanning van de kameraden om zich in een taal uit te drukken die niet de hunne is. Zich niet laten meeslepen door de wervelwind van de taalkundige en regionale splitsing, die minutieus door de burgerij wordt onderhouden, is een van de bezorgdheden die bij het debat naar voor kwamen. Wij geven echter alle tussenkomsten in het Nederlands weer. Anderzijds willen we er op wijzen dat de Nederlandse naam van de lijst STA OP niet toevallig de vertaling is van DEBOUT, omdat de lijst precies de ervaring van deze lijst wil voor zich nemen.
Ziehier de hoofdzaak van de tussenkomsten in het debat, waar men heeft gediscussieerd over vorige ervaringen, en vooral over de toekomst, eens de verkiezingen van 13 juni voorbij, een debat dat bijna 3 uur heeft geduurd.


Frank
Wat mij ertoe gebracht heeft de taak op te nemen waaraan ik bezig ben, een partij te organiseren en te herbeginnen op sociaal en economisch vlak, is dat alle traditionele partijen slecht werken, niet langer met de basis van hun volk verbonden zijn.
Maria
Na het failliet van de Sabena, en nadat we het Klachtcomité hebben op touw gezet, is er veel discussie geweest. Daarbij komt nog dat de mensen overal hun buik vol hebben van al wat "politiek" is. Voor de mensen is het faillissement duidelijk een politieke beslissing geweest, om zich niet meer met deze onderneming bezig te houden. Bij de verkiezingen van 2003 wisten de mensen niet voor wie stemmen.
Dit is het wat me, als syndicaliste, aan het denken heeft gezet: hoe een alternatief aan de arbeiderswereld geven. Men heeft dan besloten om een lijst in te dienen. De drie vierden van de lijst waren werkers, uit verschillende ondernemingen, Nederlandstaligen en Franstaligen, en van verschillende nationaliteiten. Er waren ook mensen uit de cultuurwereld.
Ook al hebben we geen zetel behaald - we zijn vrij laat begonnen, we hadden slechts een maand om de campagne te voeren - toch was het interessant als ervaring, in het bijzonder in het arbeiders- en vakbondsmilieu. We hebben op het werk kunnen discussiëren. We hebben aan de vakbondsmensen kunnen zeggen: het zijn niet alleen de vrijgestelden die het zich kunnen permitteren om aan politiek te doen - zij laten trouwens niet na om het te doen, denk maar aan Mia De Vits die overgegaan is naar de SPa. Wij, de vakbondsmensen aan de basis, waarom mogen wij niet aan politiek doen?
Met de lijst was er een breuk: men heeft gezegd, het is ook aan ons om aan politiek te doen.
Max
Ik heb veel van Maria geleerd - en van een andere vriendin van het ACV, Maaike Seghers - bij de strijd tegen het Globaal Plan in 1994.
Gedurende tien jaar geloofde men bij de Sabena dat men een antwoord zou krijgen voor de problemen van de werkers via de politiekers en de vakbondswereld, en dat is niet het geval geweest. En wanneer de Sabena door politiek en financieel gekonkel werd kapot gemaakt, heeft Maria zich ingezet voor al die mensen die er de buik van vol hadden, teleurgesteld, echt aan hun lot overgelaten, op straat gezet. En ik heb me aan haar kant gezet.
In de zeldzame gelegenheden waar we aan debatten met politieke personaliteiten hebben kunnen deelnemen, hebben we het hoofd hoog gehouden. Maria is zeer goed doorgekomen op de televisie.
We hebben ook kunnen opmerken dat het de partijen zijn die dicht bij de werkers staan, die ons een plaats hebben gegeven op politiek vlak. Het waren de enigen die ons werkelijk hielpen.
Wat de vrienden van Limburg doen, moeten we aanmoedigen. Het is onze beurt om hen vertrouwen te geven, ze te ondersteunen in hun strijd, maar ook de mensen te doen bewust worden dat alleen wij het antwoord hebben. We moeten het niet verwachten van de mensen van de traditionele politieke wereld, mensen die ons beliegen, omgekochte mensen. Achter een façade van zo'n twintig partijen steekt eigenlijk dezelfde ideologie. Wij zijn de enigen om er werkelijk de kracht van de werkers te kunnen tegenoverstellen, door ze te structureren, door ze op te voeden om morgen een verandering te bekomen en een wereld te hebben waar het sociale en het werk hun plaats hebben op een ernstige manier, waar men de arbeiders niet onder de knoet houdt.
Raf
Het is de tweede keer dat ik verwikkeld ben in een initiatief zoals we hier discussiëren. De durf die me ertoe heeft geleid houdt verband met de rol die we gespeeld hebben, als delegee bij Carnoy, in de stakingen voor de rechter Connerotte vóór de Witte Mars. Vele dingen die vandaag worden besproken houden verband met dit sleutelmoment van onze geschiedenis, waar de arbeidersklasse aan politiek is gaan doen.
Als ik op de lijst Sta Op / DEBOUT sta, is het niet uit nostalgie met de strijd van Clabecq. We weten wel dat lijsten zoals de Lijst Maria, zoals Sta Op nu, zoals de lijst die LEEF heeft ingediend bij de gemeenteverkiezingen in Gent, niet de grote massa van de mensen zullen bijeenbrengen. Het doel is de arbeiders te vormen, en hen een alternatief voor zeer concrete termijnen te geven. Het gaat erom, zoals Maria zegt, een alternatief te bieden aan al die mensen die de buik vol hebben van het huidige sociale beleid. Maar het gaat er eveneens om, vooral in Vlaanderen, een alternatief te bieden voor de stemming voor het Vlaams Blok, om er stemmen aan te onttrekken voor links, iets wat noch de SPa, noch de Groenen - die in hun eigen planeet leven - noch om het even welke andere traditionele partij, ook niet het huidige uiterste links, in staat zijn te doen.
Max
Er was een discussie of de Lijst Maria had moeten deelnemen aan de verkiezingen van 13 juni. Men moet niet denken dat Maria en ik verleden jaar hier in dezelfde ULB met politieke posities zijn gekomen, om zich ertoe te verbinden om de strijd voort te zetten, om duidelijke eisen voor de mensen te structureren, en het dan vandaag zo maar op te geven.
Wij werden geconfronteerd met een probleem. We moesten aan de sociale verkiezingen deelnemen en gekozen worden als delegee in onze onderneming. De taak was bijzonder moeilijk voor Maria. Zij werkt in dezelfde sector, maar nu met Spaanse bazen, en het was belangrijk dat zij opnieuw werd gekozen en door de mensen van de Sabena en van de hele luchthaven erkend werd als een figuur waarop de werkers konden betrouwen. Wat mij betreft, bij de MIVB werd ik zeer laag op de kiezerslijsten gezet, en in mijn sector hebben zeer weinig mensen gestemd, slechts 30 van de 240 metrobestuurders. Ik werd gekozen omdat ik de delegee ben van iedereen, de bus, de tram, de technische sector, maar het probleem is dat de mensen zo van de vakbond zijn teleurgesteld dat ze niet meer willen gaan stemmen.
We moesten dus een keus doen. Het zou van onze kant een beetje pretentieus geweest zijn, te denken dat we beide campagnes hadden kunnen voeren, de vakbondsverkiezingen en de campagne voor de Lijst Maria. In het begin wilde ik het wel doen, maar Maria heeft nee gezegd, en ik geloof nu dat zij een doordachte houding heeft ingenomen.
Een andere vraag is, of de partijen van uiterste links vandaag een initiatief voor de werkers kunnen nemen.
Als progressieve vakbondsmensen worden wij geconfronteerd met twee dingen.
Men spreekt over uiterst links ten opzichte van links, ten opzichte van die mensen die zich links noemen, die redevoeringen houden om het sociale voor de werkers te ontwikkelen, onze pensioenen en onze gezondheidszorg; maar men moet zien wat het traditionele links vandaag doet. Wanneer men de houding van de PS en anderen ziet, vraagt men zich soms af of de MR ook soms niet "links" zou zijn.
Anderzijds zet men op de partijen die echt een linkse politiek voeren het etiket "uiterst links". Ik hou niet van deze term, maar een van de grote problemen is dat de partijen die een linkse politiek voeren, ideologisch gezien kilometers van ons af staan, en als progressieve vakbondsmensen voelen we ons een klein beetje verweesd.
Er is dus een oproep aan de mensen van links, om te proberen krachten te bundelen, zich te verenigen, want we zijn reeds zo verspreid. Wij zien dit in de vakbond, waar er bij de vakbondshoofden een wil is om de delegees van elkaar te scheiden. Men moet wel zeggen, Maria, dat we toentertijd toch ook steun vonden. Bij de leiding van het gewest Brussel, laat men je een plaats. Maar behalve dat, behalve hier enkele personen in de zaal die ons hebben ondersteund, die onze campagne en wat er bij komt kijken hebben gevoerd, hebben we vanwege de andere linkse partijen, geen houding van oproep of steun gezien. Men heeft zelfs soms de indruk gehad, dat deze mensen ons precies het etiket wilden opplakken van "uiterst links", om ons in een hoekje te duwen, als folklore.
Wanneer jij zegt, Raf, dat uiterst links niet in staat is om vandaag de eisen naar voor te brengen, zou ik graag hebben dat je dat een beetje expliciteert. Ik geloof dat uiterst links samen moet convergeren en dat de progressieven een beetje overal verdeeld zijn.
Maria
We hebben inderdaad een keus moeten maken, en het was belangrijk om de prioriteit te geven aan de sociale verkiezingen. We hebben echter ook besloten, met de Lijst Maria, om ons voor de parlementaire verkiezingen van 2007 voor te bereiden, en we zullen goed de vereiste tijd moeten nemen.
We moeten een groep arbeiders hebben die vele mensen begeleiden, we moeten mensen hebben die een belangrijke rol in strijd hebben gespeeld, bijvoorbeeld nu in gans die beweging van de non-profit-sector. We moeten mensen hebben die een invloed hebben in de wereld van het werk, in de vakbondswereld, in de cultuurwereld, in verschillende sectoren.
Ik ben zeker dat er mogelijkheden zijn op dit vlak.
Frank
Ik ben 35 jaar geleden beginnen werken, en ik herinner me zeer goed dat ik hard moest werken om mijn brood te verdienen. Nu, 35 jaar later, moet ik nog steeds hard werken om mijn brood te hebben.
Wat veranderd is, is dat men nu meer dan vroeger opgevolgd wordt, dat men meer begeleid, meer gecontroleerd wordt. We vallen in een modern systeem, zonder democratie of communisme.
Dit gaat al maar sneller sedert de laatste tien jaar, vanaf 1994, met het delocaliseren van de fabrieken. En nu, met die 10 nieuwe landen die er bijgekomen zijn in Europa, zullen we in een systeem terecht komen waar morgen iedereen zal vechten om nog een job te krijgen.
Iedereen weet heel goed dat Verhofstadt, of om het even wie, wel werk kan beloven aan de mensen, maar dat hij er nooit zal aan komen, als er geen kapitalisten zijn die hier in België hun fabrieken komen inplanten.
Ondertussen discussieert men in de vakbonden over de vrijheid van onderhandelen. Men is bezig met ons het weinige af te pakken dat we nog hebben. Maar er zijn grenzen.
Dit alles heeft me ertoe gebracht om aan te vatten wat ik nu aan het doen ben.
Voor de toekomst is het heel moeilijk te slagen indien de grote massa van de mensen zich niet laten horen en aan de traditionele partijen zeggen: het is niet rechtvaardig wat je nu doet, je moet de boeg omgooien.
Het is heel belangrijk dat we na 13 juni verder gaan, als een politieke partij, niet als een coördinatie, en noch uiterst links noch uiterst rechts maar in het juiste midden, want we hebben iedereen nodig.
Het is heel belangrijk dat ook de jongeren helpen om die weg op te gaan, om steeds maar weer een signaal te geven aan de politiekers dat wat ze voor het ogenblik doen niet rechtvaardig is.
Het is heel belangrijk, voor mij en mijn werkmakkers, een teken te geven met een stem op de lijst, maar ook om nadien verder te gaan - ook al hebben we wellicht geen zetel - en te doen begrijpen aan de grote politieke partijen dat de weg die ze opgaan niet die is van de werkers, niet die is van de toekomst.
Raf
Ik zou eerst Max, Maria, Frank en Theo willen feliciteren voor het resultaat bij de sociale verkiezingen.
Twee onder hen hebben bewust verkozen om ze niet te verenigen met een tussenkomst in de verkiezingen van 13 juni, en twee hebben verkozen om ze te verenigen. De vergadering waar met Frank en Theo werd besloten om de lijst te vormen, was bijna de vergadering waar het resultaat van de sociale verkiezingen werd gekend. Persoonlijk kon ik helaas aan de sociale verkiezingen niet deelnemen, wegens specifieke redenen.
Het basisprincipe is, zoals hier werd gezegd, dat men mensen moet bijeenbrengen waaraan de werkers zich kunnen vastklampen; als men dat niet heeft, is er niets. Dit gezegd zijnde, zou ik niettemin in het debat willen werpen dat het niet normaal is dat een politieke keus van een persoonlijke keus afhangt. Links in België, en de ervaring die we hier hebben beleefd, zijn veel rijker en maken het mogelijk om initiatieven te stimuleren zoals Frank het zeer goed heeft beschreven en die men nu in Limburg op een zeer kleine schaal probeert.
De regeringssituatie, de vraag of deze regenboogregering zal blijven of niet, heeft de atmosfeer van strijd verlamd. Er was wel een meer gunstige economische situatie, maar toch hadden we Sabena, hadden we Ford, enz. Er is grote strijd op het niveau van de ondernemingen, er is weerstand, maar deze rare regering is erin geslaagd om heel wat dingen te verlammen.
Nemen we het voorbeeld van Ford. Iemand heeft gezegd dat de politieke leiding en de vakbondsleiding van de strijd bij Ford in de handen van Steve Stevaerts was, en het is waar, in de zin dat de marges van onderhandelingen eerst op politiek vlak werden uitgelijnd, en dat de hele vakbondsstrategie daaraan verbonden was. Maar de onzekerheid die Ford heeft gecreëerd, was zo overrompelend dat de mensen zegden: er loopt iets mis, we moeten iets organiseren, we moeten voorbeeldige acties organiseren op het vlak van de onderneming, enz. Bij de grote mobilisatie te Genk echter vroeg iedereen zich af, die van Caterpillar en anderen, waar de arbeiders van Ford bleven. In grote mate waren zij thuis gebleven omdat zij bang waren. Er is daar dus een ernstig probleem.
Er is iets dramatisch in het politieke landschap van links, dat niet met de strijdlust van de werkers overeenstemt. Wij hebben een wetsontwerp uitgewerkt dat door Vincent Decroly aan het Parlement werd voorgelegd. Vincent werd gekozen met 120.000 stemmen... en nu is hij geen kandidaat, hij, het enige parlementslid dat zich tegen de regering heeft verzet! Wij zijn niet in staat om dit gat te vullen, maar wij willen onze verantwoordelijkheid opnemen.
Er zal iets in ons politiek debat van links moeten veranderen. Men moet politieke thema's invoeren, politieke ideeën, zoals we met het wetsvoorstel hebben gedaan. Men mag niet alleen maar zeggen dat men moet strijden tegen de werkloosheid, tegen de afbraak van de sociale zekerheid, tegen de privatiseringen. Men moet het eens worden, zoals Max zegt, over enkele centrale ideeën, maar dan politieke ideeën. Ik zie heel goed dat er een breed verschil is tussen het vakbondsvlak en het politieke vlak.
Jan
De grote politieke vraag is natuurlijk hoe een leiding voor de strijd in onze klasse in België uit te bouwen. Ik neem als voorbeeld het initiatief van Max om de Unie van de Openbare Diensten te creëren. Het idee beviel niet erg aan de instanties van de hoge vakbondsleiding, en er zijn dus heel wat moeilijkheden om het door te drijven. Maar anderzijds is het duidelijk dat de verschillende openbare diensten, die gemeenschappelijke problemen hebben in België, zich zouden moeten kunnen verenigen om de problemen samen te bespreken, om samen te discussiëren hoe te strijden. Het is slechts een klein voorbeeld van wat dat wil zeggen, een leiding in de arbeidersbeweging in België uitbouwen.
In de discussies van de Lijst Maria, reeds voor de verkiezingen van 2003, heeft men benadrukt dat het Parlement niet ons einddoel is, maar vooral een eventuele tribune van de arbeidersbeweging, ten dienste van onze klasse om zich beter te organiseren. Na de verkiezingen, die naar mijn mening een succes zijn geweest, in de omstandigheden waar zij hebben plaatsgevonden, is men begonnen de mensen in een Beweging te verenigen. Er waren mensen die belang stelden in verschillende sectoren, de huisvesting, de openbare diensten, het onderwijs, enz. Dat ging in dezelfde richting, om de mensen te proberen te organiseren.
Na de verkiezingen van 13 juni moeten we verder gaan in deze richting, zonder op een nieuwe verkiezing te wachten. Men zal moeten profiteren van de geestdrift die door de Lijst Sta Op werd gegeven, van de geestdrift die nog in het geheugen zit van de mensen van de Lijst Maria, van de plaats die Maria, Max, Frank, Theo en vele anderen in de arbeidersbeweging hebben ingenomen bij de sociale verkiezingen (dank zij een strijd die rechtvaardigde dat de Lijst Maria niet aan de verkiezingen deelnam), en van de mobilisaties van de klasse tegen wat iedereen als bezuinigingsmaatregelen van de regering aankondigt, van welke kleur die ook zal zijn, en die niet lang op zich zullen laten wachten na de verkiezingen. Men moet van deze geestdrift profiteren om, over de verkiezing heen, deze inspanning te blijven verder zetten om onze klasse voor de strijd organiseren, zonder in te gaan op de richtlijnen die van boven uit door de grote politieke partijen en de hoge vakbondsinstanties worden afgekondigd.
Ik stel voor dat Maria, Max, Frank en Raf het initiatief nemen om een vergadering bijeen te roepen in September, om dat alles op touw te zetten.
Lucien
Het is duidelijk dat de regering na 13 juni maatregelen op sociaal vlak zal treffen. Men gaat waarschijnlijk naar een verandering van regering, met de christenen en de socialisten. De socialisten zullen aanblijven, met het idee dat zij goed geplaatst zijn om de maatregelen te doen aannemen, om, zoals werd gezegd, de beweging te verlammen.
Denkend aan de goede resultaten die de delegees op hun arbeidsplaats hebben verkregen, is mijn vraag: welk zijn de vooruitzichten van organisatie van de strijd die zij zien op dit terrein.
We moeten ons op deze strijd voorbereiden, die voor mij nog belangrijker is dan de verkiezingsstrijd.
Frank
Onze drie vakbonden in België zullen niet bij de pakken blijven zitten zonder te reageren. Ze hebben reeds gereageerd, ook ten overstaan van Europa. Volgens ons moet de sociale wetgeving blijven zoals ze is. Er is druk vanwege Europa op België om ze te wijzigen, maar we mogen niet zwichten voor de chantage. België is een voorbeeld voor de rest van Europa inzake sociale wetgeving, en wij, syndicalisten, moeten vechten om deze sociale verworvenheden te behouden.
We leveren grote bijdragen aan de kas van het RSZ Dat geld mag niet bij de patroons belanden, die misschien binnen twee of drie jaar naar een ander land zullen verhuizen.
Maar ik denk dat de mensen zullen reageren. Ze laten zich niet meer doen zoals vroeger. Ik denk dat ze zullen opstaan.
Maria
Men kan inderdaad zeer grote problemen verwachten in september. Er zal een aanval zijn op het vlak van het brugpensioen en alle politiekers zijn bezig om ons voor te bereiden op het idee dat de mensen langer zullen moeten werken.
Er is eveneens de richtlijn Bolkestein, van de liberalisering op Europees niveau, waartegen wij zaterdag gaan betogen. Maar we kunnen geen vertrouwen hebben in onze vakbondsleiders, en het probleem is hoe we in deze betoging zullen afstand nemen van de mensen die reeds een hele reeks wetten hebben aangenomen om Europa te liberaliseren.
Sabena is failliet gegaan, onder meer door wetten die door "socialisten" werden gestemd, mensen die in de regering zitten, mensen die de liberalisering in de sector van de luchtvaart hebben gestemd. En het zal almaar slechter worden. Zij willen wel dat deze liberalisering een beetje wordt begeleid, maar zij zullen er zich niet tegen verzetten.
We zullen er ons dus zelf moeten mee bezig houden, de middelen zoeken om aan de arbeiderswereld uit te leggen wat er aan het gebeuren is, zoeken hoe men de mensen zal organiseren, niet alleen in hun onderneming, maar op een breder vlak. Het zal Cortebeeck niet zijn, die het zich zal aantrekken, en evenmin onze hoge vakbondsverantwoordelijken; het zullen de delegees aan de basis zijn die alle mogelijke middelen zullen moeten zoeken om zich te organiseren.
Bij ons aan de luchthaven verwacht men ernstige problemen. Er is Sabena Tecnics waarvan men niet weet wat er zal gebeuren; men gaat er van herstructurering naar herstructurering, met nu nog eens 175 personen op het punt om buiten gezet te worden. Er is DHL. Deze week was er een artikel over DHL in Knack, met het ganse project om naar Leipzig te verhuizen. Het gaat om 8000 arbeidsplaatsen (2000 tot 2500 rechtstreeks, plus de ganse omgeving), nog eens een ramp voor de luchthaven. Met een groep militanten van de hele luchthaven, hebben wij besloten dat wij niet meer op onze leiders gaan wachten, dat wij zelf de problemen gaan in handen nemen. Alle discussies gebeuren nu op het niveau van de hele luchthaven. Deze zaterdag, bijvoorbeeld, zullen we naar de betoging tegen Bolkestein gaan en door de mensen een verzoekschrift laten ondertekenen voor het behoud van de werkgelegenheid in de luchthaven.
Het is een begin. We hebben middelen van organisatie van de werkers moeten zoeken die verder reiken dan elke arbeidsplaats, om ons te verzetten tegen wat aan het gebeuren is. Denk eraan dat het faillissement van de Sabena zijn gang is gegaan en dat er geen algemene staking was in België opdat deze mensen hun werkgelegenheid niet zouden verliezen.
Het zal een belangrijke strijd zijn, en als we een algemene staking willen in de herfst, zullen we zelf een rol moeten spelen, onder ons, zullen we banden moeten leggen tussen werkers, syndicalisten, om kracht op te bouwen. We moeten ons wel degelijk bewust zijn van het feit dat op het vlak van de leiders, alles zal gedaan worden opdat dit niet zou gebeuren. Het volstaat even te denken aan de strijd tegen het Globaal Plan. Zij hebben alles in het werk gesteld om grote bewegingen te vermijden.
Max
Helaas zal de periode na de verkiezingen zeer hard zijn. De mensen zullen iets gaan stemmen, maar zij weten goed dat dit geen enkel antwoord geeft op de problemen die zij meemaken, en die almaar erger worden.
Wat de politiekers heel goed doen, is de problemen individualiseren. Maar wanneer ik bij de Sabena kom, ben ik welkom bij de werkers. En wanneer Maria of Maaike bij de MIVB komen, zijn zij er welkom. In de Lijst Maria kwam twee derden uit Luik, Maria is van Brussel en spreekt Nederlands, en ik feliciteer Frank om zich hier in het Frans uit te drukken. [Max sprak hier Nederlands.]
Raf had het over de Witte Comités. Ik zou de Blauwe Comités willen lanceren. Ik ben metroconducteur, maar in de laatste staking, waar men aan de vakbonden niet heeft gehoorzaamd, heb ik een overall, een blauw jasje van de arbeiders aangetrokken. We waren met duizend werkers van de MIVB, een zesde van het personeelsbestand, vóór de kantoren van de directie.
Wij moeten de mensen bijeen brengen. Ik wens Frank een goed succes met Sta Op. Er zijn andere mensen van links die willen strijden. Er zijn ook arbeiders op andere lijsten, zoals Yvie, van De Post, die op de lijst van de PvdA staat. Er zijn mensen van de wereld van het werk die willen strijden, maar die begrijpen dat partijen zoals de PS slechts marionetten zijn die men als vliegenvangers voorschotelt.
Als men wil dat de mensen, de werkers, reageren moeten men ze opvoeden. Ik zie dat de oproep tot dit debat goed gemaakt is. Men trekt er de aandacht op dingen zoals Ford, de verloren werkgelegenheid, enz.
Wij hebben de uitvaartmars bij het faillissement van de Sabena gehad. Ik wilde dat men zich bij de MIVB voor de Sabena zou inzetten. We behoorden tot dezelfde centrale, maar men zei me: Max, hier is het de MIVB, niet de Sabena!
Maria heeft gelijk dat ze niet in de structuren, in de leiders gelooft. Hun politiek is de verdeeldheid tegenover de herstructureringen. Zij doen alles opdat de mensen die er de buik van vol hebben, in verschillende plaatsen niet met elkaar in contact zouden komen.
Men wil de mensen doen geloven dat de sluiting van een onderneming iets onvermijdelijks is, dat er een probleem is van geld, van rentabiliteit, enz., maar dat alles is een circus. Renault was een erg moderne fabriek waar men geld had in gestoken, en van de ene dag op de andere zet men de mensen op straat. De vakbonden hebben alles in het werk gesteld om te verhinderen dat de mensen van Clabecq, van Ford Genk, van Volvo, zich bij de mensen van Renault zouden voegen. Alles werd gedaan om de strijd te verdelen en men heeft de werkers van Renault naar Frankrijk gevoerd om de solidariteit hier te vermijden. Op de Sabena, in de openbare diensten, heeft men nooit niets georganiseerd.
Jij hebt gelijk, Frank, dat men in België een sociaal model heeft kunnen creëren dat de werkers met hun strijd hebben uitgebouwd na de oorlog, wanneer de communisten ervoor hebben gestreden, een model dat door velen wordt benijd. Maar de politiekers zijn bezig met alles in het werk te stellen om het kapot te maken. De politiekers zijn zich wel degelijk bewust van het feit dat ons sociaal model een doorn in het vlees van de bazen is. Als zij erin slagen, zullen zij de werkers hebben zoals voor de oorlog, op hun knieën vóór de bazen.
Men moet aan de kameraden, aan de collega's op het werk zeggen: kijk bijvoorbeeld naar Argentinië, waar de bazen de onderneming opgeven en de arbeiders de armen niet laten zakken maar in de onderneming gaan en aan iedereen zeggen dat ze zelf de onderneming zullen beheren, en waar ze tenslotte mensen aanwerven. Zij hebben hun boterham, zij hebben hun waardigheid.
Ik neem mijn petje af voor wat jij doet, Raf, voor wat jij doet, Frank. Wat Maria en ik hebben gedaan, daar geloven we in en we zullen ermee verder gaan, en als we u kunnen helpen zullen we het doen. Maar ik zeg, we moeten absoluut de werkers opvoeden.
Ik zorg ervoor bij mij op het werk. Men moet de mensen proberen op te voeden om te zeggen dat het collectieve het belangrijke is, om niet langer te zeggen, ik ben van Limburg en Brussel kan me niet schelen, ik ben van Luik en van de Brusselaars en van die van Limburg trek ik me niet aan.
Men moet absoluut duidelijk maken dat de sociale zekerheid een nationale kwestie is, dat we dat allemaal slechts samen zullen redden, en niet door het politieke spel te spelen om de problemen te regionaliseren, om ze te verdelen, om ons te verdelen.
Theo
Ik zou willen ingaan op een vraag die Jan gesteld heeft: is het nuttig, of mogelijk, nu een oproep te doen om in de toekomst op politiek vlak iets te doen, mensen samen te brengen en initiatief te nemen?
Ik zou daar positief op antwoorden. Natuurlijk kan dit hier niet beslist worden in een zaal met vijftien mensen. Daar moet in een veel breder kring over gesproken worden, met organisaties van uiterst links, met vakbondsmilitanten. Maar de discussie moet op gang komen.
Een tweede zaak betreft de aanvallen tegen de pensioenen, enz., aangekondigd voor het einde van het jaar zoals Maria zegt. Iedereen is het erover eens dat er een rechtstreekse band is tussen wat mogelijk is op politiek vlak en wat op sociaal vlak kan gebeuren. Hier ben ik pessimist en ben ik het eens met de analyse van Max: reeds enkele jaren incasseren we en ik verwacht niet dat dit nu gaat veranderen.
Maar een van de oorzaken waarom wij incasseren is dat er zowel op syndicaal als op politiek vlak niets enthousiasmerend is, niets dat ons naar voren kan trekken. In het najaar, of volgend jaar, als de brugpensioenen aangevallen worden, zal er in syndicale milieus wel gereageerd worden, maar men gaat daar niet echt voor vechten om het volledig te houden zoals het is. Daar ben ik van overtuigd.
Een derde punt is de zaak van politiek links waarover Max en anderen het hadden.Wanneer Max spreekt over politiek links en het zich wees voelen, ben ik daarmee akkoord. De organisaties die links genoemd worden zoals de Socialistische Partij, kunnen zich permitteren permanent naar rechts te schuiven, zolang er op politiek vlak, en dus ook op electoraal vlak, niets geloofwaardigs is wat hen dwingt om ermee rekening te houden; en dat is de verantwoordelijkheid van zowel syndicale als politieke militanten, en van politiek georganiseerde groepen zoals de Partij van de Arbeid en andere.
Moest een meer linkse lijst, al was het alleen maar op electoraal vlak, zoiets als twee of drie procent halen, door de samenwerking van militanten van verschillende organisaties, dat zou dat reeds belangrijk zijn. Het is moeilijk, maar op basis van de ervaring met de lijst DEBOUT, de Lijst Maria en deze lijst Sta Op moet er aan gewerkt worden, ook al zijn we ons wel bewust dat de ervaring met Sta Op slechts gewestelijk is en nog niet een ware doorbraak kan betekenen.
Max
Noch in de radio noch op TV komen de mensen van links aan het woord. Met de Lijst Maria slaagden we er soms in vanuit de zaal bij een debat in te grijpen, en dan konden we ons standpunt naar voren brengen. Ik herinner me dat een politieker in een debat over de sociale huisvesting in Molenbeek zei dat zij woningen aanboden voor 16.000 F. Overwegend dat men tot een derde van het loon in de huisvesting kan uitgeven, vroeg ik wie in de zaal dan wel 48.000 F verdiende. De man werd gewoon uitgefloten.
Het idee van de Blauwe Comités is het zoeken naar een manier om de mensen te bereiken, om ze uit te leggen hoe zij worden geleid en wat deze "leiders" doen. Hier zijn wij met 15. Denk even dat we tien comités op touw zetten in Brussel, dat zou 150 personen maken die naar ons luisteren.
Ik heb het ganse conflict van Clabecq meegemaakt. Op een bepaald moment waren we met 120 personen, elke zaterdag. Helaas waren er fouten. Ik betreur het, want ik heb werkelijk geloofd in een nieuwe politiek, in een open vakbeweging, of een vakbeweging van werkers, een vakbeweging van de basis. Sommigen hebben zich geïsoleerd, en ik heb gezegd, ik wil iemand zijn te midden van de werkers naast mij, en vooruitgaan, want vooraan staan met niemand achter mij, dat is niet de oplossing.
De mensen hangen nog vast aan hun klein persoonlijk gedoe, hun voordeeltje, en men moet de moeite doen om ze toe te spreken, om hen de problemen van de werkers uit te leggen, de dagelijkse problemen. Want zij hebben niet het bewustzijn dat wij hebben, het bewustzijn van voor iedereen te moeten strijden. Men moet ze dus opvoeden, met hen spreken. Anders zullen we daar vooraan staan, met niemand achter ons.
Raf
Op 13 juni slaan we een bladzijde om, naargelang de regering die er komt, en er is sprake van om nieuwigheden in te voeren op het niveau dat Max aanduidt. Men moet eenvoudigweg aansluiten op de dagelijkse behoeften van de mensen.
Het is paradoxaal. Iedereen in de verkiezingscampagne zegde dat er drastische maatregelen zouden komen, en Frank heeft het initiatief in Limburg doorgevoerd, niet op basis van een debat over de maatregelen, maar op basis van het feit dat, voor de mensen, de politiek een circus is geworden. Men zegt dat het allemaal "politiek is", men geeft blijk van een afschuw van de politiek, en de mensen hebben echt het gevoel dat het allemaal volledig decoratief is. Wat doen we dan?
Om te beginnen vind ik dat idee van de Blauwe Comités uitstekend. Ik weet niet of de naam goed gekozen is, maar het idee is uitstekend, volgens de werkelijkheid in de wijk, in de onderneming.
Eveneens fundamenteel is de eenheid tussen het noorden en het zuiden van het land, waarover Max het heeft. Bij alle maatregelen die zullen getroffen worden, is men bezig om deze splitsing tussen noord en zuid bewust te organiseren.
En dan is er de ondergeschiktheid van de vakbond aan de politieke partijen. De zaak van Mia De Vits is een zwaar geval.
Men moet dus beginnen met een eenvoudige dialoog, tussen verschillende comités. Het is een doel dat niet zo maar duidelijk is in vele debatten van links.
Max
Raf, ziehier misschien een voorbeeld van wat jij zegt, deze eenvoudige dialoog.
Maria had het over de pensioenen en de brugpensioenen. Wat zeggen de mensen, wanneer je een koffie neemt in de pauze? "Ik ga 35 jaar dienst hebben, ik wil vertrekken en de plaats overlaten aan jongeren die geen werk hebben, maar men laat me niet vertrekken." "Ik ben meer dan 50 jaar, ik heb pijn aan mijn rug, en er zijn geen reclasseringsposten meer. Men zet me op de mutualiteit of men werpt me buiten." Wat een rommel is dat toch allemaal?
Wanneer je dan met de politiekers gaat praten, schotelen ze je een dialoog voor waar je niets meer van begrijpt. Men heeft het over concurrentie en Europese normen, over een loopbaan waar men niet langer 40/45 bereikt, waar men ongeveer 39 jaar werkt, enz. Intussen is er nog altijd geen werk voor iedereen.
Verhofstadt belooft 200.000 arbeidsplaatsen, en De Vits, Cortebeeck en konsoorten vragen niet eens: "waar is deze werkgelegenheid?" Dan zie ik, als werker, dat er heel wat te doen is. In de scholen zou men mensen kunnen inzetten om zich met de kinderen bezig te houden gedurende de middag, men zou zich met de bejaarden kunnen bezig houden, men heeft sociale assistenten nodig..., maar er is geen geld om deze arbeidsplaatsen te scheppen. Iemand van de PvdA zou zeggen dat men een belasting op de vermogens zou kunnen heffen. Ik hoop dat Frank in zijn campagne erover zal spreken. Men moet het geld van het kapitaal gaan zoeken, het inpompen in de tewerkstelling, en het niet uitgeven om oorlog te voeren en volkeren te onderdrukken zoals in Irak of in Palestina.
Werk hebben is een recht, zoals onze slogan zegde in de campagne van de Lijst Maria. Het pensioen is eveneens een recht. En dat men nu maar eens ophoudt te foefelen! De mensen moeten beter leven, een waardigheid hebben, een job hebben.
Catherine
Ik zou graag op het feit willen terugkomen dat de lijst Maria en de lijst Sta Op zeer belangrijke voorstellen zijn voor en door de werkers.
Frank, daarjuist had je het over "aan de traditionele partijen aan te tonen dat de politiek die zij toepassen geen politiek voor de werkers is". Maar ik geloof niet, dat deze partijen geen politiek voor de werkers toepassen omdat zij verloren lopen of omdat zij het niet kunnen. Ik geloof eerder dan deze partijen duidelijk een keus maken: het kapitaal verdedigen, tegen de werkers.
Het belang van zo'n lijsten zit in het feit dat ze een begin zijn van organisatie, van politieke aanwezigheid van de énige mensen die, zoals Max het goed zei, een oplossing kunnen vinden voor de problemen van de werkers: de werkers zelf.
Het zijn de énigen die ertoe in staat zijn, maar het zijn ook de énigen die er werkelijk een belang bij hebben; niet omdat ze willen verkozen zijn of omwille van een willekeurige machtsdroom, maar omdat ze in hun dagelijkse leven nood hebben aan deze oplossingen, om hun rekeningen te kunnen betalen, een opvoeding te kunnen geven aan hun kinderen, enz.
Ik geloof dus dat lijsten zoals deze van Sta Op belangrijk zijn, niet om aan de traditionele partijen de te volgen weg te tonen (van die kant is er niet veel te verwachten), maar om een echt alternatief te creëren, om een reële oplossing te vinden voor de problemen van de arbeidersklasse.
Frank
Ik herinner me een congres van het ABVV waar de vraag werd gesteld of men verder de SPa zou beschouwen als bevoorrechte onderhandelpartner. Meer dan 90% van de zaal was ertegen maar 's anderendaags kwam de hoge leiding, Mia De Vits enz., erop terug en met hun vijf besloten ze op eigen houtje dat de SPa verder de bevoorrechte onderhandelpartner zou zijn. Waar is de democratie?
Ondertussen bekommeren de SPa, de MR en anderen zich slechts erom hun postjes te behouden, terwijl ze doen geloven aan de mensen dat ze om hun belangen bekommerd zijn. Neem het voorbeeld van de pensioenen. Het is een probleem van groot geld van de verzekeringen in de grote fabrieken, en dit overal in Europa. Wanneer de mensen later op pensioen gaan, houden die verzekeringen langer hun geld.
Gary
Wij hebben veel gesproken over de werkers, over de situatie van de werkers, hun strijd en de uitdagingen, en ik zou een beetje het debat willen richten op een onderwerp dat Theo naar voren heeft gebracht: hoe zullen de werkers het hoofd bieden aan de regeringspolitiek, hoe zullen ze vorderingen maken in hun strijd en welk is het instrument van de werkers in deze strijd? Ik zou zeggen dat, ondanks het bestaan van "linkse" of uiterst linkse partijen en van vakbonden, men duidelijk ziet dat dit instrument voor de werkers nog niet bestaat, ook al zijn er uiterst linkse partijen die beweren het te zijn.
Ik ben sinds enkele jaren in België actief en ik geloof te begrijpen dat, als er een mogelijkheid bestaat om dit instrument, een alternatief, uit te bouwen, we die gezien hebben met de lijst DEBOUT, met de lijst Maria, en nu met de lijst Sta Op, allemaal pogingen om vooruit te gaan in een politieke discussie onder de werkers. Het is eveneens belangrijk om te spreken over hoe wij dit instrument kunnen uitbouwen; ik ben niet zeker dat men, zoals Raf soms zegt, een breed initiatief moet lanceren, open voor alle organisaties die zich progressief noemen. We hebben misschien iets nodig in dezelfde zin als waar Raf op aanstuurt, of de lijst Maria, de beweging Maria, dit is naar de werkers gaan, in hun strijd, naar de vakbonden gaan, gaan waar er strijd is, klein of groot.
Wij hadden het over de strijd van Ford Genk; het is waar dat er een betoging geweest is die een beetje droevig was, maar daar waren vele militanten die het hunne hebben bijgedragen, die de staking en de piketten aan de ingang van de fabriek gingen ondersteunen, en ik geloof dat het daar is waar het alternatief ligt. Ik geloof niet dat het volstaat om enkele acties te lanceren, maar dat we eerder vanaf bepaalde ervaringen beetje bij beetje vooruit moeten gaan. En het is in die zin dat ik me afvraag in hoever het werk kan convergeren dat, bijvoorbeeld, gedaan wordt door de beweging Maria, met wat Raf en Theo doen, en de kameraden in Vlaanderen met het Sociale Forum voor Werk, hoe wij dit alternatief kunnen uitbouwen met deze ervaringen, deze 'Blauwe Comités' zoals Max het noemt. Zij kunnen natuurlijk bestaan, maar er is een instrument nodig dat klaar is om deze initiatieven te lanceren, te stimuleren en te coördineren. Wij gaan niet met ons 15 hier weggaan en zeggen: nu maak ik mijn blauw comité. We moeten stappen zetten om naar dit politiek instrument te gaan dat in staat is onze strijd te coördineren.
Ik zeg het duidelijk, ik ben actief in een politieke partij, maar ik geloof niet dat er op heden een alternatief bestaat; en als er een mogelijkheid bestaat om naar een politiek instrument te gaan, dan ligt ze hier, in deze ervaringen. En in dezelfde zin als Jan zei bijna aan het begin van de vergadering, hoe zie je de mogelijkheid om een instrument voor de werkers te bouwen, hoe kunnen we dit initiatief lanceren, hoe kunnen we in een discussie op lange termijn gaan?
Ik ben een jonge werker, een politieke militant, maar jullie hebben de ervaring van jaren vakbeweging en strijd. Je hebt de ervaring van DEBOUT, van de lijst Maria en van Sta Op, die niet alleen maar ideeën zijn die wij in het hoofd hebben, maar ervaringen die ons een zeker niveau tonen van de strijd van de werkers en hun resultaten, behoeften die de werkers uitspreken, werkers die, zoals Raf zei, de verkiezingen aan hun laarzen lappen en vinden dat dit allemaal leeg is. Het is in deze richting dat we willen werken en deze initiatieven willen blijven ondersteunen.
Frank
Het probleem is dat het in de fabrieken heel moeilijk is de mensen te overtuigen. Er zijn grote drama's zoals bij Sabena of Ford, maar er zijn nog teveel mensen die het relatief goed hebben, met kinderen die nog niet het ongeluk hebben 's morgens hun boterham niet te krijgen. Hier in België en in de Europese landen is het nog niet de catastrofe zoals in landen als Rusland of in het Zuiden, waar de mensen omkomen van honger.
Iedereen heeft heel wat schulden en vreest zijn job te verliezen, en de patroons gebruiken dat als chantage. De mensen zijn zich er niet van bewust dat men ons in Europa en in België de sociale wetgeving, de pensioenen aan het afpakken is waarvoor de mensen hebben gevochten.
Men moet dus de mensen helpen, van zich laten horen, maar de media staan daar niet voor open, voor mensen als wij.
Max
Ik zeg ik nu aan de mensen: als je niet tevreden bent over de vakbond, schrijf. Aan Frank of Maria zeggen dat je schoon genoeg hebt van je vrijgestelde die niets doet, dat zal niets veranderen, maar als jij schrijft zullen zij moeten reageren. Ik schrijf nu, aan de politiekers, aan mijn baas, en ik probeer aan de boodschap ruchtbaarheid te geven, zo mogelijk in de pers.
In Limburg willen de arbeiders niet meer door de politiekers gesust worden. Men moet dan een duidelijke boodschap geven. Soms gaat het om kleinigheden, een brief, een of twee personen die reageren wanneer er een probleem is, maar de kleine beekjes maken de grote rivieren.
Bovendien vind ik het niet goed dat men steeds weer de intellectuelen en de werkers tegen elkaar opzet. Men probeert de arbeiders in hun categorie op te sluiten. Jullie zijn werkers, wij, de politiekers, zullen voor u denken! Maar wie is het die weet hoe de mensen leven? Die mensen, wat weten zij van wat er op het werk omgaat? Niets! Zij, zij weten niet wat de mensen beleven. Onlangs nog heb ik een promotie geweigerd; men wilde me opzij zetten. Ik wil conducteur blijven, omdat het daar is dat ik de mensen kan verdedigen, dat ik de problemen ken. Met de lijst Maria hebben we ons verplicht, ingeval iemand werd gekozen, om halftime te werken en halftime het politieke werk te doen. Ook dat is belangrijk.
Griet
Het is zeer moeilijk geweest om de Lijst Sta Op te creëren. Men is laat begonnen. Het is duidelijk dat Frank niet veel stemmen zal hebben maar dat verhindert niet dat het initiatief zeer belangrijk is. Het heeft de verdienste het debat te openen over een alternatief dat op concrete politieke voorstellen is gebaseerd. Dat gebeurt met een grote openheid, maar niettemin diep links, en zonder prefab waarheden. Er is nog een lange weg af te leggen om dit alternatief te creëren, maar het is belangrijk om te beginnen.
Theo
Een vraag aan Maria en Max. Wanneer men aan verkiezingen deelneemt leeft men een beetje boven zijn stand. Ook al is men echt minoritair in de samenleving, toch verkrijgt men een ruimer gehoor dan de werkelijke betekenis, door aan het politieke spel deel te nemen. Anderzijds is het bekomen van stemmen en het losweken van interesse ook een test. Men kan een ruim gehoor hebben en een ontgoochelend antwoord. Dit is ook de ervaring van heel wat uiterst linkse partijen.
Mijn vraag is hoe men die onderbreking tussen opeenvolgende en gelijkaardige electorale initiatieven kan dichten, en welke concrete voorstellen er zijn om daartoe te komen. Ik zie het idee van Max, die blauwe comités, als een voorstel in die richting.
Maria
De ervaring die ik met de verkiezingen heb, is dat ik nooit zoveel politieke discussies met de arbeiderswereld heb gehad. Men discussiëert over alles. Als ik vandaag iets betreur om de lijst niet te hebben ingediend, dan zou het dat zijn.
Er waren veel mensen die voor het Vlaams Blok zouden stemmen, die het niet gedaan hebben en voor ons hebben gestemd. De mensen zijn dat ganse circus, zoals Frank het uitdrukt, beu.
Er zijn mensen van de NMBS die me hetzelfde hebben gezegd, dat zij vroeger nooit deze discussies hadden gehad. De lijst liet hen toe om politiek te discussiëren op het werk.
Ik moet zeggen dat ik zeer enthousiast was met de Lijst Maria. Men had een zeer goed team, van alle nationaliteiten, zeer gemotiveerd. We hadden de illusie om een parlementslid te hebben en ik geloof dat men niet voldoende heeft nagedacht over het aantal stemmen dat dit vertegenwoordigde, maar in elk geval is 6.000 stemmen heel wat.
Max
Maria, jij had meer stemmen dan mijn directeur, voorzitter van de MIVB, die over betaalde afficheplakkers beschikte.
Griet zegt dat men er een beetje laat is mee begonnen. Raf heeft me verschillende keren gebeld om over strijdbewegingen te spreken. Het probleem is dat, wanneer we werkelijk geëngageerde arbeiders zijn - we zijn arbeiders alvorens delegee te zijn - we liefst steeds maar meer zouden willen doen, maar men is verplicht om een keus te maken. De mensen begrijpen dat. Het politieke werk en het vakbondswerk in de onderneming is enorm. Het is belangrijk om linkse posities in de vakbond te handhaven, wetend dat het vakbondsapparaat alles doet om te remmen, en dat van de andere kant de arbeiders soms vrij individualistisch zijn.
Men doet vaak beroep op ons. We nemen aan debatten deel. We hebben een comité op touw gezet voor de bescherming van de delegees, na het ontslag van Maaike. En als men er niet bij is, is er een leegte. We doen het met overtuiging, en een van de problemen is het middel te vinden om een team te vormen tussen ons.
Je moet je een beetje kunnen ontlasten, Frank. Er zijn mensen die in jouw geloven en die je zullen vooruit duwen, en wanneer deze mensen rond jouw enthousiast zijn, zal er iets groter zijn dan jouw.
Er zijn mensen die er zich plotseling van bewust zijn geworden dat Maria aan politiek kan doen. Het is belangrijk, zoals Jan zegt, dat de arbeiders het initiatief moeten hebben, dat ze zich op de lijst zetten, dat ze zich mobiliseren.
De CDh en andere partijen van dat soort vissen eveneens arbeiders van de Sabena op, en geven hen mediamiddelen. Aan ons om over ons te doen spreken, en daarvoor moeten we ons beter structureren.
Maria had het over een goed team in de campagne. Zonder dat is het onmogelijk; maandag kom jij op TV, dinsdag doet jij dat, enz. Nu, dat team, dat moet verder gaan.
Sta Op is nu op gang en we wensen van harte dat je goede resultaten heb, maar we zeggen ook dat we ons eromheen moeten organiseren opdat het na de verkiezingen, met of zonder parlementslid, zou verder gaan.
Men moet met de mensen blijven spreken, al zijn we maar 15 of 20; het is de enige manier om ervoor te zorgen dat we morgen een kans hebben dat, op een gegeven moment, de werkers zeggen, kijk, die willen me verdedigen, die zijn altijd daar, we zullen alles doen om ze te helpen.
Men kritiseert de vakbondsstructuren. En het is waar dat de mensen zo van de vakbond zijn teleurgesteld dat ze niet eens meer willen stemmen. Op 240 metrobestuurders hebben er 30 gestemd.
Dus moeten wij in de vakbond vechten. Ik zeg aan de mensen: als je niet tevreden bent, schrijf.
Zegt het hem, aan de vrijgestelde: jij hebt de collectieve arbeidsovereenkomst gemaakt en we verliezen alles; waarom heb je dat gedaan? leg uit! Men moet van de vakbonden eisen dat ze zich rechtvaardigen. Wanneer Frank op tafel klopt en zegt dat het niet goed is, dat men de SPa en hun politiek niet langer wil volgen, en dat Mia De Vits zegt dat men er toch mee doorgaat, wel, dat ze het uitleggen! Geef me redenen om de SPa te ondersteunen!
Dat is het wat we niet genoeg doen. Men verplicht de structuren niet om zich te rechtvaardigen. Van twee dingen een: ofwel zullen de vakbondshoofden hun houding veranderen, ofwel zullen ze vallen. Zij kunnen ervoor zorgen dat de basen een of twee of drie strijdlustige delegees op straat zetten, maar er komt een ogenblik waarop het stop is, waarop ze het niet meer kunnen doen.
Frank
Ze veranderen is onmogelijk, want die mensen, zowel bij de socialisten als bij de katholieken, hebben alleen maar in hun hoofd hun postje te bewaren. Het is hetzelfde in de politiek.
We hebben weinig tijd gehad voor de lijst, maar we moeten verder werken en proberen de mensen te overtuigen, communiceren. Het is niet makkelijk. Maar daarvoor zet ik me in.
Martin
Ik geloof dat men zich nu zou moeten organiseren om de voortzetting van onze samenkomst te concretiseren.
Ik herinner me het initiatief dat werd gelanceerd door Bert Verhogen, van DHL, die een nationale oproep had gelanceerd om een beweging op gang te brengen voor de bescherming van de ontslagen delegees en voor de verdediging van de vakbondsrechten.
Hij voorzag een eerste samenkomst na een aantal ondertekenaars en eventueel een nationale betoging.
Zou het niet aangewezen zijn dezelfde methode te volgen en een oproep, een kleine tekst of een platform in deze richting te voorzien?

Na een korte discussie is men het eens over twee praktische conclusies:
1. Er wordt een verslag van dit debat gemaakt om er ruime verspreiding aan te geven.
2. Maria, Max, Frank en Raf zullen het nodige doen om samen een vergadering bijeen te roepen na de verkiezingen en na de vakantie, dit is in september 2004, om de continuïteit te verzekeren van wat het voorwerp heeft uitgemaakt van dit debat. De aanwezigen verbinden zich ertoe te mobiliseren opdat deze vergadering een zeer ruime deelname zou hebben onder al degenen die werkelijk de belangen van de werkers willen verdedigen.