arch/ive/ief (2000 - 2005)

Guadalajara: onschuldigen blijven in de cel na topontmoeting tussen EU en Latijns-Amerika
by Mathias Thursday, Jun. 03, 2004 at 8:17 PM

Op dinsdag 1 juni feliciteerde de gouverneur van Jalisco, Mexico, de ordediensten voor hun ‘heroïsch’ optreden tijdens de relletjes in Guadalajara. Hij beloofde hen een beloningspremie uit te betalen. Terwijl de conservatieve PAN zich nog vrolijk kan maken over het politieoptreden tijdens de ontmoeting tussen de EU en Latijns-Amerika, groeit de verontwaardiging over de brutale behandeling van gearresteerden. Zes dagen na de manifestatie bevinden zich nog 44 arrestanten in de cel. Vrijgekomen arrestanten spreken van intimidatie, agressie en seksueel misbruik in de cellen van Guadalajara. De gevangenen zelf worden onder andere beschuldigd van oproer, toedienen van slagen en verwondingen en weerspannigheid. De juridische autoriteiten vragen borgsommen tussen de 2000 en 20.000 euro. Ondertussen is het duidelijk dat veel van de arrestanten niet eens betrokken waren in de schermutselingen. Voor morgen, vrijdag 4 juni, worden er internationaal acties gepland om de vrijlating van de arrestanten te eisen en de schending van de mensenrechten in Mexico aan te klagen.

'Geen woorden maar daden’ moet de oproerpolitie vrijdagnacht in Guadalajara gedacht hebben. Enkele uren ervoor was de “Guadalajara verklaring” getekend door de delegaties uit Europa, Latijns-Amerika en de Caraïben. Die verklaring sprak zich uit voor multilateralisme, sociale integratie en een verdere uitbouw van de politieke en economische relaties tussen de betrokken regio’s. In een speciale vermelding werd opgeroepen tot respect voor de mensenrechten, ook die van krijgsgevangenen.
Terwijl de verklaring getekend werd door regeringsleiders, was een manifestatie van 5000 andersglobalisten tot op een boogscheut genaderd van het congrescentrum. Ze protesteerden tegen de neoliberale agende van de Europese Unie. De manifestatie passeerde de rode zone omheen het conferentiegebouw. Een honderdtal manifestanten zocht de confrontatie met de ordediensten, terwijl de rest naar het eindpunt wandelde en een zwart blok van anarchtisten en een sambaband bleef stil staan. Uit de beelden van de relletjes, die tot vervelens toe op de lokale televisie in Guadalajara werden getoond, valt op te maken dat ze beperkt bleven in intensiteit en omvang. Het feit dat sommige relschoppers hun gezicht niet bedekten, lijkt er op te wijzen dat passanten en lokale jeugd zich in de confrontatie mengden. Er werd met stenen en enkele dranghekkens gegooid. 20 politieagenten geraakten verwond. Het is bewezen dat er provocateurs deelnamen aan de schermutselingen.
Belangrijk is dat het anarchistische zwart blok niet in de confrontatie participeerde. De hele tijd bleven ze op het kruispunt voor de rode zone staan en vormden een mensenketting omheen zichzelf. Niemand kon in of uit het blok. Een sambaband uit DF begeleidde de anarcho-punks.
Een goed uur na de eerste confrontatie startte de politie met chargeren. Door de agressieve stijl viel de manifestatie uit elkaar. Tientallen activisten renden door de stad op zoek naar een veilige plaats. Het is op dat ogenblik dat er meer dan honderd arrestaties plaatsvonden, grotendeels op basis van het uiterlijk. Dat leidde er toe dat er voornamelijk anarcho-punks en andere alternatief uitziende jongeren gearresteerd werden. Een sprekend voorbeeld van de willekeur tijdens de arrestaties is de gevangenneming van vier leden van de sambaband: niet enkel waren deze nooit dichter dan 200 meter bij de politie gekomen, bovendien spreekt het voor zich dat er met een surdo in de hand weinig valt te rellen. De charges en arrestaties verwondden 30 manifestanten. De boodschap van de ordediensten was duidelijk: op een andersglobalistische manifestatie ben je nooit veilig.
Eenmaal in de cel werden de schendingen van de mensenrechten ernstiger. De activisten werden geslagen, uitgescholden en beledigd, vrouwen moesten zich ontkleden en er werd geen voedsel of water voorzien. Onder bedreiging tekenden de meesten een verklaring waarin ze schuld bekenden voor o.a. oproer, toedienen van slagen en verwondingen en weerspannigheid. Het koste ouders, advocaten en vrienden de grootste moeite om iets te weten te komen over de gevangenen.
Op zaterdag 29 mei werden enkele arrestanten, voornamelijk uit Guadalajara, vrij gelaten. De voorbije dagen werden acht buitenlanders aan de dienst migratie overgelverd, vier minderjarigen naar een jeugdinstantie doorverwezen en veertig arrestanten naar een zwaarbewaakte gevangenis overgebracht. Er worden torenhoge borgsommen gevraagd.
Morgen, een week na de feiten, vindt er internationaal een actiedag plaats om de politiebrutaliteit aan te klagen en de vrijlating van alle gevangenen te eisen. De Mexicaanse ambassades zijn een ideale actieplaats. In het Mexicaanse parlement vraagt de partij PRD ondertussen opheldering over de mensenrechtenschendingen. Bovendien onderzochten verschillende organisaties en sociale bewegingen de gebeurtenissen en spraken zich in de media reeds uit tegen de repressie in Guadalajara.