arch/ive/ief (2000 - 2005)

Persverklaring 21 mei 2004

Verbod dreigt voor Baskisch kiesplatform

Achtergronden en documentatie op http://www.baskinfo.org, contact: info@baskinfo.org

Begin deze week zijn de Spaanse regering en het Spaanse openbaar ministerie in beroep gegaan tegen de beslissing van het kiescollege om het Baskische kiesplatform Herritarren Zerrenda (HZ) in te schrijven voor deelname aan de Europese verkiezingen op 13 juni. Vandaag zal het ‘Tribunal Supremo’ beslissen of zij het kiesplatform al dan niet verbiedt. In hoger beroep zal het constitutionele hof uiterlijk 28 mei, de dag voor de officiële start van de verkiezingscampagne, een beslissing moeten nemen.

Volgens de Spaanse regering en het openbaar ministerie is het kiesplatform een voortzetting van de vorig jaar verboden politieke partij Batasuna. Dit zou moeten blijken uit het feit dat 33 van de 56 leden van de lijst “banden hebben met Batasuna of de omgeving van ETA”. Drie van de 56 kandidaten zijn in het verleden kandidaat voor Batasuna geweest. Een van de bankrekeningen alsmede de website van HZ zou daarnaast op naam staan van iemand die verbonden is geweest met Batasuna. Het OM gaat nog een stap verder en meent dat iedereen die zich links en patriottisch (‘abertzale’) noemt, zich identificeert met ETA.

Het Baskenland Informatie Centrum protesteert met kracht tegen deze pogingen tot een verbod te komen. Een dergelijk verbod gaat in tegen het recht van de Baskische bevolking op vrije verkiezingen. Bovendien maakt een verbod de kans op een spoedige oplossing van het conflict over de politieke status van Baskenland vrijwel onmogelijk.

Batasuna kon destijds enkel verboden worden op grond van ad hoc wetgeving. De nieuwe ‘Ley de partidos’ werd met geen ander doel ingevoerd dan het verbieden van Batasuna. Want hoewel Batasuna steevast de politieke tak van ETA wordt genoemd, blijkt dit nergens uit. Niet alleen Batasuna werd verboden: elk initiatief van de linkse onafhankelijkheidsbeweging om aan verkiezingen deel te nemen werd geblokkeerd. Opvolgende kiezersplatforms werden verboden omdat leden van Batasuna op de lijst zouden staan. Aldus is het actieve kiesrecht van vele duizenden mensen zonder enige wettelijke basis - ook de Ley de partidos biedt die basis niet - afgenomen. Over het passieve kiesrecht van vele honderdduizenden zwijgen we dan nog. Batasuna wordt door tien tot twintig procent van het Baskische electoraat gesteund.

Nu de band tussen HZ en Batasuna op zijn hoogst flinterdun is, blijkt overduidelijk dat niet slechts een partij verboden is maar een legitieme politiek optie, die van de linkse onafhankelijkheidsbeweging. Het openbaar ministerie maakt daar ook geen geheim van. Links + patriottisch = ETA, aldus het openbaar ministerie. Zoiets heeft een naam: politieke onderdrukking.

Ernstig is bovendien dat de nieuwe regering van de PSOE blijkbaar niet van plan is te breken met het repressieve beleid van de PP. Kort na de verkiezingen had heel Baskenland hoop op een spoedige oplossing van het conflict. Ook de onafhankelijkheidsbeweging koesterde deze hoop en zij bood direct aan met de Spaanse regering en alle betrokken partijen in gesprek te treden over mogelijke oplossingen en benodigde concessies. Hoewel de Spaanse regering niet inging op dit aanbod bleef de hoop bestaan dat het slechts een kwestie van tijd was voordat ook bij de PSOE het besef door zou dringen dat een oplossing in Baskenland enkel door dialoog bereikt zou kunnen worden.

De teleurstelling over de huidige houding van de regering is dan ook groot, niet alleen bij de onafhankelijkheidsbeweging, ook bij de partijen die samen de Baskische regering vormen. De woordvoerder van de Baskische regering verklaarde dat de poging tot een verbod te komen: “een beslissing uit het tijdperk van Aznar en de PP is die ons verwijderd van vrede omdat het geen oplossingen biedt, omdat het verbod op ideeën nooit een oplossing breng of vrede voor onze maatschappij”. Het al dan niet mogen deelnemen aan de verkiezingen van HZ werd als een testcase gezien voor de oplossingsbereidheid van de PSOE, zeker door de onafhankelijkheidsbeweging. In de woorden van de leider van de Catalaanse partij ERC: “Als er geen wegen zijn om je politiek uit te drukken kan het voorkomen dat men denkt dat alleen de gewelddadige weg overblijft om je politieke ideeën te verdedigen”. Het moge duidelijk zijn dat dat nu juist vermeden dient te worden.

De website van HZ, ook in het engels op http://www.herritarren-zerrenda.org

Op onze website, (directe link http://www.baskinfo.org/pages/docs/hz_verbod.html) treft u meer informatie, achtergrondartikelen uit onze nieuwsbrief, relevante regelgeving en het laatste nieuws over het dreigende verbod op Herritarren Zerrenda.

Spanje verbiedt Baskische kieslijst Herritarren Zerrenda

Gisterenavond, vrijdag 21 mei, annuleerde het Spaanse hooggerechtshof (Tribunal Supremo) deelname van de Baskische kieslijst Herritarren Zerrenda (HZ).

HZ heeft vandaag en maandag de gelegenheid haar zaak te bepleiten voor het constitutionele hof. Dit hof zal uiterlijk donderdag een beslissing nemen over de grondwettelijkheid van de beslissing van het hooggerechtshof. De termijnen in deze procedure waren voor HZ reden bij het hooggerechtshof te klagen dat haar recht op een eerlijke verdediging geschonden werd. Hoewel de inschrijving door de kiesraad van HZ op 8 mei een feit was kon het Spaanse openbaar ministerie en de Spaanse regering tot en met woensdag 19 mei haar beroep indienen waarna HZ welgeteld 24 uur kreeg om daar schriftelijk op te reageren. Nu dient HZ niet alleen voor aanstaande mandag in beroep te gaan, doch ook reeds haar zaak aan het Hof te presenteren.

Volgens het hooggerechtshof blijkt uit de feiten de “impuls en controle van het Batasuna-complex”en is HZ dus een opvolger van de op grond van de wet op de partijen verboden Baskische politieke partij Batasuna. Het hof “is tot de vaste overtuiging gekomen dat er een gezamenlijke strategie bestaat, gepland en geleid door de terroristische organisatie ETA en door de leiders van de verboden partijen, bedoeld om politieke, sociale en financiële steun te verwerven ten behoeve van Herritarren Zerrenda”. Deze “vaste overtuiging” baseert het hof op de expliciete steun die HZ van “personen gelieerd aan Batasuna”ontving, “de voorafgaande en voortdurende strategie, bedoeld om HZ op te richten en doen ontwikkelen, het verzamelen van handtekeningen en financiën en de band tussen de lijstduwers en kandidaten met Batasuna”
Het hooggerechtshof komt tot de conclusie dat na het verbod op Batasuna en de daaropvolgende kieslijsten binnen ETA, een debat ontstond over hoe de negatieve gevolgen van de juridische beslissingen tegengegaan konden worden en ontwikkelde ETA een strategie om deel te kunnen nemen aan de Europese verkiezingen. Het bewijs van deze theorie lijkt het hof te zoeken in het feit dat een links-abertzale kandidaat zich inderdaad presenteerde. Daarnaast acht het hof bewezen dat 10 van de 56 kandidaten banden hebben gehad met Batasuna.
De beslissing van het hof is, in de woorden van de woordvoerder van PNV, voorspelbaar en “toont een absoluut gebrek aan capaciteit om onpartijdig en onafhankelijk te handelen”. Een woordvoerder van de politieke partij Aralar verklaarde zich ronduit tegenstander van het vonnis “zowel qua redenering als qua interpretatie van de feiten” en hij wijst op de zeer kwalijke gevolgen voor de vredesprocessen die Baskenland zo hard nodig heeft.
Woordvoerder van HZ, Marije Fullaondo, noemt de uitspraak een agressie zonder rechtsgrond tegen het Baskische volk. Volgens Fullaondo is het onzin om HZ met Batasuna te vergelijken omdat enkele kandidaten van HZ ook kandidaat voor Batasuna zijn geweest. De verdediging van HZ wijst er op dat deze personen kandidaat voor Batasuna waren toen dit een legale partij was. De politieke rechten van deze personen zijn nooit ingeperkt dus niet valt in te zien waarom deze mensen niet kandidaat kunnen staan voor een kieslijst. Ook wijst de verdediging op de grote hoeveelheden stukken die Spanje heeft ingediend. Het hof kon aldus naar believen de door haar relevant geachte informatie putten uit duizenden pagina’s aan politierapporten zonder duidelijk te (hoeven) maken waarop deze rapporten gebaseerd zijn of aan te geven waarom sommige informatie wel relevant geacht werd en andere niet. Dat dit inherent is aan de korte beslissingstijd die het hof heeft (24 uur) wijst alleen maar op de onrechtmatigheid van de procedure.
Het Baskenland Informatie Centrum vindt de uitspraak groteske waanzin. Het hof ontneemt alle mensen die ooit iets te maken hebben gehad met wat het hof het Batasuna-complex noemt hun passieve en actieve kiesrechten. Uit de uitspraak volgt dat zelfs deelname aan het “forum voor nationaal debat” gezien wordt als bewijs dat je tot dit complex behoort omdat dit forum “door ETA is georganiseerd”. En wanneer je tot dit “complex” behoort worden je rechten op politieke deelname blijkbaar afgenomen. Zo slikt het hof alle politieke complottheorieën van onderzoeksrechter Garzon voor zoete koek en verzint ze er zelf nog een paar bij om daar vervolgens vergaande consequenties aan te verbinden. De beschuldiging dat Batasuna, en daarmee HZ, onder leiding staan van ETA is uit de lucht gegrepen en enkel bedoeld om het verbod in de ogen van de Spaanse bevolking acceptabel te maken. De stelling wordt evenwel niet onderbouwd, laat staan dat enig bewijs geleverd wordt.