arch/ive/ief (2000 - 2005)

Een aantrekkelijke naam: journalisten zonder grenzen. Een op het eerste zicht eerbare missie: wereldwijd de persvrijheid verdedigen. Maar schijn bedriegt.
In een persconferentie op 18 maart in het Europees Parlement in Brussel, wil Reporters Sans Frontières (RSF), Cuba aan de schandpaal nagelen. De conferentie wordt gepatroneerd door Bronislaw Geremek, de katholieke ex-Buitenlandminister van Polen en mede-oprichter van Solidarnosc, en door de nieuw-rechtse Franse filosoof Bernard-Henri Lévy. Ze zullen een drietal zogenaamde dissidenten uit Cuba opvoeren, die allen gewerkt hebben voor de Cubaans-Amerikaanse Nationale Stichting (FNCA), een extreem-rechtse Cubaanse terroristenorganisatie in Miami.

RSF beweert zonder blikken of blozen dat de persvrijheid in Latijns-Amerika het meest bedreigd is in… Cuba! Het verwijst daarvoor naar het proces tegen 75 Cubaanse "dissidenten", waaronder een paar journalisten, in april vorig jaar. Maar het is bewezen dat die allemaal betaald werden door de diplomatieke missie van de Verenigde Staten in Havanna, en dat zij hun artikels eerst daar ter goedkeuring moesten voorleggen. Wie in Cuba actief en bewust meeheult met de vijand - de VS houden Cuba al 45 jaar lang in een wurggreep en bestoken het land met terroristische aanvallen - krijgt inderdaad gevangenisstraf.

De laatste tien jaar werden in Latijns-Amerika 179 journalisten vermoord. Meer dan 100 van die doden vielen in Colombia. RSF vindt de situatie voor de pers in Colombia dan ook een beetje "moelijk". In Cuba, waar nooit ook maar één journalist is vermoord, is de situatie volgens RSF echter "zeer ernstig". RSF-voorman Robert Ménard wil in Brussel "elementaire maatregelen voorstellen tegen Cuba als een land dat de mensenrechten schendt", en roept zelfs op om Cubaanse tegoeden in het buitenland te blokkeren.

Zulke radicaal anti-Cubaanse standpunten zijn normaal alleen maar te horen bij de extreem-rechtse Cubaanse ballingenorganisaties in Miami. En inderdaad, Robert Ménard is daar vriend aan huis. Op de website van het "onafhankelijke" RSF staan artikels uit tijdschrijften ("De Cuba" en "Luz Cubana") die gefinancierd en gecontroleerd worden door de diplomatieke missie van de VS - lees: de CIA - in Cuba. In januari was Ménard op bezoek in Miami. De verzamelde anti-Cubaanse groeperingen haalden de man in als ware hij een staatshoofd. RSF gaf er een persconferentie in het Bacardi-Huis, de VS-multinational die zich specialiseert in het misbruiken van de naam "Havana Club" voor zijn rum, en in het sponsoren van terrorisme tegen Cuba. De persstrategie van RSF is in handen van het sjieke communicatiebedrijf Saatchi & Saatchi Worldwide, een belangijke peiler van de Franse multinational Publicis, de vierde grootste communicatiegroep ter wereld. Onder het kliënteel van Publicis: de multinationals Dupont, Johnson & Johnson, Toyota, én… het VS-leger! Granma International (13 oktober 2003) legt in het lang en het breed de banden bloot van Robert Ménard met de CIA. RSF krijgt o.a. fondsen van de Amerikaanse National Endowment for Democracy and het US Agency for International Development, twee gekende kanalen voor CIA-steun.

Hoe geloofwaardig is dit RSF? Niemand minder dan de Verenigde Naties heeft de organisatie al op haar plaats gezet als een zootje ongeregeld. Nadat RSF pamfletten had uitgedeeld tijdens een commissiezitting over de mensenrechten, ontnam de VN haar voor één jaar de status van geaccrediteerde ngo bij de Sociaal-Economische Raad. RSF heeft al meer in het zand gebeten. Vorig jaar wilde ze de wereldbekende foto van Che Guevara misbruiken in een campagne om het toerisme naar Cuba te ontmoedigen. RSF werd teruggefloten door de rechtbank wegens schending van het portretrecht. Gaan Ménard & Co. in Brussel nog eens op hun bek? Er is alvast een àndere persconferentie dezelfde dag, ook in het Europeees Parlement, met onafhankelijk EP-lid Patsy Sörensen en auteur Hernando Calvo Ospina.