arch/ive/ief (2000 - 2005)

Verhuis van Wereld Sociaal Forum naar Mumbai goeie zaak voor vrouwenrechten.

Na een tussenstop in de luxueuze, met marmer betegelde luchthaven van Bahrein is landen in Bombay (of Mumbai zoals het nu wordt genoemd) een contrast dat kan het tellen. De armoede grijpt je vanaf het eerste moment naar de keel.

In de lange taxirit van de luchthaven naar het hotel, rijd je langs uitgestrekte sloppenwijken.
Van het World Social Forum, dat ik voor Divazine kom volgen, is op het eerste gezicht weinig te merken. Als je al een slogan hierrond ziet, is het voor het alternatieve forum #Mumbai resistance# , dat veel mee werk heeft gemaakt van plakken en graffiti spuiten.

Wat een verschil met Porto Alegre, de thuishaven van het WSF. Toen ik daar twee jaar geleden het WSF II bezocht, hingen er op de luchthaven al spandoeken en wist iedereen waarover het ging. Hier weten ze dat pas in de onmiddellijke omgeving van de Nesco-grounds, een ietwat desolaat tentoonstellingscomplex in de noordelijke buitenwijken van Mumbai. We zijn dan wel met meer dan 100.000 ingeschrevenen, maar in een megapool als Mumbai maakt dat niet veel indruk.

We logeren op een uur treinen van de plek waar het WSF plaatsvindt. Op de dagelijkse wandeling naar het station passeer ik een tiental families met babys en peuters die op de trottoir leven. Soms onder een plastic zeil, soms gewoon onder de blote hemel. Deze mensen hebben duidelijk wat anders aan hun hoofd.

Toch wil dat niet zeggen dat het WSF hier niet leeft. Integendeel: honderden Indiase vrijwilligers houden het Forum enthousiast draaiend. Zo draait het perscentrum volledig op IT-vrijwilligers, waaronder zeker de helft vrouwen. En Indiase activisten maken meer dan zeventig procent van de deelnemers uit. Een goede zaak, want op vorige edities waren de Aziatische landen schromelijk ondervertegenwoordigd.

Wat vooral opvalt is dat er dit jaar veel meer activiteiten zijn rond gender en vrouwenrechten: conferenties over vrouwen en oorlog, workshops over huiselijk geweld op vrouwen, en seksuele rechten, een seminarie van een mannengroep tegen geweld op vrouwen, een vrouwen-oorlogstribunaal, een manifestatie van de vredesgroep Women in Black,...
De abominabele positie van vrouwen hier in India, maar zeker ook hun groeiende weerbaarheid, heeft het programma duidelijk beinvloed.

Nobelprijswinnares
Vrijdag zette de de Iraanse Nobelprijswinnares voor de Vrede, Shirin Ebadi, vrouwenrechten al meteen op de agenda van de eerste persconferentie. Ze profileert zich nadrukkelijk als moslima en wil vanuit die positie strijden tegen het onderdrukkende patriarchale systeem.

'Het algemeen gangbare patriarchaat hier in het oosten laat geen gelijkheid toe tussen mannen en vrouwen. Dat is niet alleen voor vrouwen een slechte zaak, maar ook mannen. Een patriarchale cultuur gelooft niet in democratie, maar in het gelijk van een kleine mannelijke elite.' Volgens Ebadi is dat als een ziekte die - ook door vrouwen - wordt doorgegeven naar volgende generaties. 'Pas als we die vicieuze cirkel kunnen doorbreken, kunnen we echt werken aan gelijke rechten voor vrouwen en voor mensenrechten in het algemeen.'

Na een drukke eerste dag neem ik de trein terug naar het hotel. Als vrouw heb je op het openbare vervoer een streepje voor: er zijn aparte, minder overbevolkte vrouwencoupés, waar je beschermd bent tegen grijpgrage handen. Maar het is een 'mixed blessing': tussen tien uur 's avonds en zes uur 's ochtends mogen mannen er wel in. Heb je dan minder last van handtastelijkheden of is de boodschap dat je als vrouw na tien uur niks meer te zoeken hebt op straat?

Anne Ade

Datum: Mumbai, 17 januari 2004.

Op http://www.divazine.be meer nieuws over de WSF-activiteiten ivm vrouwenrechten.