Argentijnse Brukman arbeiders in Antwerpen

Sinds de jaren 70 heeft Argentinië een ultra-liberale politiek gevoerd die het land steeds dieper in de ellende stortte. Tegen de jaren 90 waren de laatste openbare ondernemingen uitverkocht of geliquideerd. De monetaire politiek - met de pariteit tussen de dollar en de peso - begunstigde de financiële speculatie die kapitaalvlucht tot gevolg had en daarmee de ineenstorting van het bankwezen.
Vandaag lijken de cijfers elke betekenis verloren te hebben: anderhalf miljoen nieuwe armen op enkele maanden, 55% leeft onder de armoedegrens (71% van de kinderen zijn arm), ontslagen aan de lopende band, 22% van de totale bevolking is werkloos. Beelden van kinderen die van de ondervoeding sterven zijn dagelijkse kost.
De devaluatie van de peso sinds januari 2002 heeft de crisis versterkt met als gevolg de inflatie en een inzinking van de interne markt en het reële salaris met meer dan 70%.
In die context hebben duizenden arbeiders zich georganiseerd tegen sluitingen van bedrijven. Duizenden wegblokkades door de “piqueteros”, acht algemene stakingen op twee jaar tijd, massale mobilisaties van de arbeiders en de onthouding bij de verkiezingen van meer dan 30% van de bevolking (en meer dan 20% voor links) zijn enkele voorbeelden van die strijd. De volksopstand die Argentinië sinds december op haar grondvesten doet beven is een beslissend moment geweest in deze strijd die de volksbeweging voert en waarbij zich een belangrijk deel van de middenklasse zich heeft aangesloten.
Deze mobilisatie wordt vooral gedragen door comité’s van werklozen, sommige sectoren van de vakbonden, verenigingen voor vermisten tijdens de dictaturen, door een deel van de verarmde middenklasse en door de arbeiders die de lege bedrijven zelf in handen genomen hebben en voor de produktie instaan. Vandaag zijn er meer dan 160 bedrijven in handen van de arbeidsters en arbeiders.
In de loop der jaren zijn twee van die bedrijven uitgegroeid tot referentiepunt wat betreft produktie onder arbeiderscontrole: Bruckman en Zanon.

In oktober 2001 beslist het patronaat van de keramiekfabriek ‘Zanon’ te Neuquén zich uit Argentinië terug te trekken. Zanon was één van de belangrijkste keramiekfabrieken van Zuid-Amerika. Geconfronteerd met deze toestand hebben de arbeiders de fabriek bezet en opnieuw in bedrijf genomen. Na de eerste drie werkdagen kwamen de arbeiders tot de vaststelling dat ze genoeg verdiend hadden om de lonen van de hele maand van alle arbeiders te betalen.
Gedurende de laatste jaren hebben ze 50 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd waardoor het aantal tewerkgestelde arbeiders meer dan 300 bedraagt. Ze organiseren het managment van het werk door de algemene vergaderingen en vergaderingen van de ateliers. Op die manier organiseren ze nieuwe vormen van solidariteit in een mondiale context waar het ‘ieder voor zich’ aan de orde van de dag is.
De textielfabriek Bruckman werd door de eigenaars achtergelaten in november 2001. De arbeidsters, die nergens van op de hoogte waren, hebben een maand gewacht op de terugkeer van de patroons. Tot ze op 18 december 2001 het werk in de fabriek opnieuw aangevat hebben.
Op 17 april 2003 werden de arbeidsters door de rechtbank uit hun werkplaats gedreven. De rechterlijke uitspraak stipuleerde: “Het leven en de fysieke integriteit zijn niet van hoger belang dan de economische belangen” hiermee baan ruimend voor een verschrikkelijke politierepressie vier dagen na de ontruiming toen buurtvergaderingen, de “piqueteros”-beweging, studenten en diverse politieke groepen aan de zijde van de werkneemsters manifesteerden om het bedrijf terug te nemen. Het bedrijf Bruckman werd oktober 2003 door de rechtbank definitief onteigend en aan het collectief van de arbeidsters in handen gegeven.

Het is niet Argentinië dat niet werkt, het is het Kapitalistisch systeem.

Gedurende decennia vindt in Latijns-Amerika een rooftocht van de rijkdommen plaats. De Argentijnse crisis is slechts een uitdrukking temeer van de structurele crisis die het mondiale kapitalisme treft. Het is de crisis van het imperialisme en er is geen andere oplossing dan een radicale ommekeer ten opzichte van een politiek die afhankelijkheid en onderontwikkeling veroorzaken.
Het kapitalisme past deze neoliberale politiek in alle landen toe en crisissen gelijkaardige aan die in Argentinië zijn op komst, ondermeer in Turkije waar het IMF een verregaande liberalisering voorstaat die de ondergang van de plaatselijke economie impliceert en de bevolking in armoede en miserie stort.
Deze politiek gaat gepaard met een onderdrukking en repressie van sociale bewegingen in het algemeen en progressieve en arbeidersbewegingen in het bijzonder door de inzet van een van een indrukwekkend gewelddadig politiearsenaal tijdens manifestaties, de ontwikkeling van paramilitaire milities om de bevolking te terroriseren die verdacht wordt van steun aan de strijd of door directe militaire interventies zoals het Plan Colombia of Afghanistan en Irak.
Desondanks wordt de neoliberale politiek in Argentinië niet alleen aangeklaagd, maar ontwikkelt er zich een waar alternatief dat vorm neemt in de volksvergaderingen. Mensen verenigen zich en nemen het beheer van het onderwijs, de gezondheid, de verdeling van voedsel enz. in eigen handen. Ze nemen daarmee geen vrede maar stellen politieke eisen en nemen politieke beslissingen zoals de nationalisering van de banken en de ondernemingen en de stopzetting van de schuldaflossing aan het buitenland.

De ervaring van deze arbeiders ontmaskert de geheimen van de kapitalistische uitbuiting, toont dat bedrijven die door de patroons failliet werden verklaard perfect zonder hen marcheren en dat de arbeiders best in staat zijn te produceren zonder de aanwezigheid van de patroons. Ze doen dat via collectieve beslissingen die bediscussieerd op de vergadering waaraan alle arbeidsters deelnemen.
In de loop der jaren zijn twee van die bedrijven uitgegroeid tot referentiepunt wat betreft produktie onder arbeiderscontrole: Bruckman en Zanon.

Op donderdag 20 november 2003 zijn twee arbeiders van Bruckman en Zanon in Antwerpen om ervaringen uit te wisselen en hun project voor te leggen. Op uitnodiging van het Collectif de Solidarité avec la Lutte du Peuple Argentin toeren ze door Europa en de WerklozenBond nodigt hen thuis uit. Cuylitsstraat 43 2018 Antwerpen. Na de inleiding en een korte video over de strijd in Argentinië volgt de uiteenzetting van de arbeiders. Daarna is er tijd voor debat en gedachtenwisseling. Het begint om 19 uur, de toegang is gratis (vrije bijdrage).

arch/ive/ief (2000 - 2005)