arch/ive/ief (2000 - 2005)

Wat zijn de achtergronden?
Op maandag 14 oktober 2002 worden de bezetters van het Lappersfortbos (die deze zomer op de Gentse Feesten nog de Prijs voor de Democratie 2003 kregen) gewelddadig verdreven door de Brugse politie. De grote speler achter de schermen: de multinational Fabricom, eigenaar van het Lappersfortbos.
Op woensdag 16 oktober 2002 zou er een nieuwe onderhandelingsronde doorgaan tussen ex-minister van Leefmilieu Vera Dua en de onderhandelaars van Fabricom met als doel het Lappersfortbos voor een redelijke prijs terug te kopen en het opnieuw aan de gemeenschap te schenken.
Om de plannen van de minister een duwtje in de rug te geven en om onze solidariteit met de Lappersfortbosbezetters uit te drukken, organiseerde Attac Vlaanderen op dinsdag 15 oktober 2002 een geweldloze protestwake aan de zetel van Tractebel, de moedermaatschappij van Fabricom, in de Troonstraat te Brussel.
Omdat deze spontane solidariteitsactie direct moest gebeuren werd er ook geen officiële toelating gevraagd aan de burgemeester en bevoegde diensten.
Een honderdtal mensen kwamen op die oproep af en hielden zich aan de afspraken die ter plaatse werden gemaakt met de verantwoordelijke van de ordediensten.
De actie zou een uur duren, van 17u tot 18u en we zouden niet proberen de burelen van Tractebel binnendringen. We hebben een uur lang slogans geroepen "tegen de speculatie met natuur door Fabricom", over een "eerlijke prijs voor het Lappersfortbos" en dat "onze wereld niet te koop is".
Om 18u is de actie afgeblazen en is iedereen huiswaarts gegaan.

De dagvaarding?
Opmerkelijk is dat de enige nota die in het dossier zit het verslag is van de verantwoordelijke van de ordediensten waarmee eric goeman ter plekke de afspraken had gemaakt. Die afspraken waren: van 17u tot 18u en dan direct ontbinden, geen personen of verkeer hinderen, geen graffiti spuiten op de muren van Tractebel.
Op de pv staat dat iedereen zich aan de afspraken heeft gehouden, er niets gebeurd is en dat iedereen op het afgesproken uur de plaats van de actie verlaten heeft.
Toch beslist men uiteindelijk om de organisator te dagvaarden voor bovenstaande inbreuken.
Merkwaardig is echter dat op de dagvaarding die inbreuken werden gesitueerd binnen de "Wetcode, artikels 28 en 38". Meester Van Hecke wees de produceur erop dat er geen Wetcode bestaat in België en dus ook geen artikels 28 en 38. De procureur verontschuldigde zich en dacht dat het om een typfout ging. Wetcode moest feitelijk "wegcode" zijn. Opmerkelijk is dat die artikels in de wegcode feiten behandelen zoals "het bruusk openen van een portier en het hinderen van mensen" en dergelijke. Inbreuken die door de opsteller van het pv nooit zijn vastgesteld omdat er gewoon geen auto's betrokken waren bij de actie.
De procureur was ineens akkoord met een "opschorting van straf". Meester Van Hecke wilde daar niet op ingaan omdat het volgens hem om een duidelijke intimidatie ging en we een uitspraak wilden. En dat die uitspraak een vrijspraak moest zijn.

Het politieke pleidooi voor het gewaarborgde recht op vrijheid van meningsuiting
Daarna begon meester Van Hecke zijn politiek pleidooi voor het recht op spontane geweldloze sociale actie als belangrijke vrijheid van meningsuiting in een democratische rechtsstaat.
Hij verwees eerst naar een arrest van het Europees Hof in Straatsburg. Het bestraffen van een vreedzame protestwake zou in strijd zijn met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft in vroegere rechtspraak gesteld dat vreedzame protesten en betogingen onder het recht op vrije meningsuiting vallen, zoals voorzien in art. 10 EVRM. In het arrest Steel e.a. van 23 september 1998 veroordeelde het Hof het arresteren van manifestanten die gewoon flyers uitdeelden. Het Hof stelde dat er in dit geval geen sprake kon zijn van een schending van de openbare orde en dat de inperking van het recht op vrije meningsuiting in dit geval disproportioneel was met het nagestreefde doel en bijgevolg niet 'noodzakelijk in een democratische maatschappij'.
Een belangrijke conclusie hieruit is dat spontane sociale acties die de normale werkzaamheden niet verhinderen, niet kunnen ingeperkt worden uit overwegingen van "openbare orde". Eisen dat een vreedzame protestwake per definitie aan een voorafgaande toelating onderworpen is van de burgemeester, is bijgevolg in strijd met art. 10 EVRM. Het achteraf bestraffen van het houden van dergelijke geweldloze protestwake zonder toelating is dat zeker. Het tweede arrest waar meester Van Hecke naar verwees was een arrest van een rechter in Leuven die verleden jaar in het Leuvense politiereglement, dat twaalf jaar oud was, inbreuken vaststelde tegen de vrijheid van meningsuiting.
Interessant voor dit proces is dat een van die inbreuken is "zonder toelating van de burgemeester, een samenscholing, een groepsgewijze verplaatsing of een optocht te hebben georganiseerd of eraan te hebben deelgenomen".
Dit kon volgens dit arrest geen aanleiding zijn voor een vervolging. Laat dit nu juist het punt zijn in het Brusselse politiereglement om wel te vervolgen.
Er ontstond een discussie tussen de rechter en meester Van Hecke over de eis van het aanvragen voor een actie minimum zes werkdagen op voorhand.
Meester Van Hecke pleitte dat wanneer men dit reglement strak wil hanteren en geen uitzonderingen toestaan er dan nooit meer kans was op spontane sociale actie, waardoor dus de vrijheid van meningsuiting serieus in het gedrang kwam.
Eric Goeman wees de rechter op een andere spontane sociale actie die hij georganiseerd had vier jaar geleden. Toen 's morgens de bombardementen op Kosovo begonnen heeft hij via het e-mail netwerk mensen opgeroepen om dezelfde avond nog een mensenketting voor vrede te vormen rondom het Gentse stadhuis. Er kwamen uiteindelijk 150 mensen opdagen. Er is nooit vervolgd en opgetreden achteraf. De woordvoerder van Attac Vlaanderen stelde aan de rechter de vraag of men minimum zes "bloedige" oorlogsdagen moet wachten om een spontane actie voor de vrede te voeren zoals in het Brusselse politiereglement wordt bepaald?
Meester Van Hecke wees nog op het feit dat we een uitspraak wilden en zeker niet wilden aansturen op een verjaring. De rechter was zeker gevoelig voor de argumenten van de vrijheid van meningsuiting maar voelde een grote verantwoordelijkheid wanneer hij hier tot een vrijspraak zou komen omdat hij wilde inschatten wat daarvan de gevolgen zouden zijn. Hij beloofde de twee ingediende arresten grondig te lezen en beloofde een uitspraak op 28 oktober. Meester Van Hecke verwees opnieuw naar het gevaar van verjaring waardoor men niet meer verplicht zou zijn tot een uitspraak. De rechter ging op dit argument in en vervroegde uiteindelijk zijn uitspraak naar 14 oktober 2003. 14/10 = één jaar ontruiming !!

Proces tegen woordvoerder is een intimidatieproces
Volgens Attac Vlaanderen wil het parket van de procureur des Konings te Brussel een duidelijk signaal geven en via een intimidatieproces een voorbeeld stellen dat spontane sociale actie niet mag, ook niet als die geweldloos is en niet tot ordeverstoring heeft geleid.
Attac Vlaanderen eist als sociale beweging die ijvert voor een andere wereld, een wereld die niet te koop is, het recht op om geweldloze sociale actie te voeren waar en wanneer zij het wensen. De publieke ruimte is nu volledig gedomineerd door het private bedrijfsleven, door de reklame en de propaganda voor de konsumptiemaatschappij.
Veel andersmondialisten en zeker een sociale beweging zoalsAttac Vlaanderen verzetten zich tegen deze kolonisering van de openbare ruimte en eisen het recht op om deze ruimte terug te nemen. Sociale actie is een publiek strijdmiddel tegen de private dominantie.
Attac Vlaanderen verklaart zich solidair met haar woordvoerder en wil een vrijspraak waardoor een belangrijk politiek signaal zou gegeven worden voor het recht op spontane geweldloze sociale actie in een democratische rechtsstaat.
Indien onze woordvoerder veroordeeld wordt dan is dat een uitspraak tegen het recht op vrijheid van meningsuiting. Indien er geen uitspraak komt en men de zaak laat verjaren dan zitten we terug bij af.

omdat een andere wereld mogelijk is, Attac Vlaanderen [e-mail] mailto:vlaanderen@attac.be [tel-fax] 09/3724491 [mobiel] 0476/990714 [site] http://www.attac.be