arch/ive/ief (2000 - 2005)

De vijfde WTO-ministerconferentie is opnieuw op een mislukking uitgedraaid. Gisterennacht en deze morgen is er druk onderhandeld in kleine groepen, voornamelijke over de ´Singapore issues'. De ontwikkelingslanden hielden voet bij stuk: wij willen hierover niet onderhandelen. Ten einde raad is Lamy aan de Europese Raad gaan vragen of hij dan twee van de vier thema's mocht laten vallen, namelijk investeringen en concurrentieregels. De Raad gaf groen licht, maar ontwikkelingslanden gaven te kennen dat ze ook over de overige twee, openbare aanbestedingen en douaneformaliteiten, niet wilden praten. Daarop sloot de Mexicaanse voorzitter, Derbez, het debat, om vervolgens meteen de plenaire vergadering samen te roepen en de mislukking af te kondigen.

Bij de Europese delegatieswas de verslagenheid groot. Zij haddan het gevoel dat ze nog maar begonnen waren met de onderhandelingen, maar dat Derbez hen afgeblokt heeft. Waarop zich dan de vraag stelt hoe hij dat heeft durven doen. Daar zal in de komende weken nog een aardig boompje over opgezet worden.

In ieder geval, het is fantastisch dat de ontwikkelingslanden zo goed hebben samengewerkt en hun oppostie hebben stand gehouden. Al jaren zeggen ze dat ze van een uitbreiding van de WTO-akkoorden niet willen weten. De EU bleef altijd maar aandringen en in Doha hadden ze hun slag bijna thuis. De EU heeft altijd gedacht dat het verzet van de ontwikkelingslanden maar tactisch was en dat haar zin toch kon doordrukken. Dit is dus duidelijk een overwinning voor de ontwikkelingslanden: gedaan met het doorduwen van beslissingen via ondoorzichtige informele achterkamergesprekken. Nee is nee.

De vraag is natuurlijk of dit geen pyrusoverwinning is en of het imperium niet hard zal terugslaan. Andere vraag is of de tekst die in Cancun op tafel lag niet toch nog veel beter had kunnen worden voor de ontwikkelingslanden. Ik betwijfel het. De EU zou na het opgeven van de twee belangrijkste Singapore issues zeker niet meer geneigd geweest zijn om nog verdere toegevingen te doen. Vooral de kleiner ontwikkelingslanden zouden dan blijven zitten zijn met de verder afbraak van de bescherming van hun landbouw en industrie, en met dure verplichtingen inzake overheidsaanbestedingen en doauneverrichtingen. Nee, waarschijnlijk klopt hier het gezegde: geen akkoord is beter dan een slecht akkoord.

En nu maar hopen dat die Singapore issues voor lange tijd van de tafel verdwijnen en dat er werk gemaakt wordt van de evaluatie en bijsturing van de bestaande akkoorden, en van een betere internationale handelsorganisatie, een die niet blind vertrekt van vrijhandel, maar zoekt naar handelsafspraken die landen de mogelijkheid laat om een economische beleid uit te werken waarin ontwikkeling, sociale en milieubekommernissen centraal staan.