arch/ive/ief (2000 - 2005)

In een verklaring, wereldkundig gemaakt via het dagblad Özgur Politika en de Koerdische satelliettelevisie MedyaTV stelt KADEK dat "geen serieus antwoord gegeven werd op het eenzijdig staakt-het-vuren dat de PKK afkondigde op 1 september 1998. Dat maakt het onmogelijk dat staakt-het-vuren eenzijdig verder te zetten. Resultaten kunnen enkel geboekt worden als er bilaterale stappen ondernomen worden. Daarom stelt KADEK een stappenplan voor om tot een politieke oplossing te komen van het Koerdische vraagstuk." Oorlog of Vrede? Voor KADEK ligt de bal nu in het kamp van de Turkse staat. En de manier waarop haar voorzitter Abdullah Öcalan wordt behandeld is een testcase voor de vredes- of oorlogsbedoelingen van Turkije. Mizgin Sen, lid van het KNK, het Koerdistan Nationaal Congres, legde ons meer in detail uit waarom KADEK deze koerswijziging doorvoerde.

Mizgin Sen, lid KNK: "Het is gedaan met de eenzijdigheid."

Gaat KADEK terug de gewapende strijd beginnen tegen Turkije, zoals we lazen in de pers?

"Alle grote persorganen schreven na onze verklaring op 1 september dat KADEK de oorlog verklaarde aan Turkije, terwijl KADEK enkel een einde maakte aan het éénzijdig staakt-het-vuren. Men moet goed begrijpen dat de PKK reeds op 1 september 1998, dus voor de kidnapping van Abdullah Öcalan, een éénzijdig staakt-het-vuren afkondigde. Dat is dus exact vijf jaar geleden. Er zijn zoveel positieve voorstellen geformuleerd geweest naar de Turkse staat toe, zonder enige respons echter. Op die manier heeft een éénzijdig staakt-het-vuren geen enkele zin. Vooral omdat de guerrilla-krachten constant worden aangevallen en ook omdat de oorlog tegen Irak een nieuwe situatie creëert die gevaarlijk is voor de guerrilla. KADEK wil hierop anticiperen.

Is het moment wel goed gekozen? Dreigen met gewapende strijd op het moment dat de deur naar de EU voor Turkije nog niet gesloten is en met de USA in Irak die waarschijnlijk geen gewapende guerrilla zal dulden?

De laatste maanden zijn er erg veel incidenten geweest tussen Turkse troepen en KADEK-guerrilla. Turkije valt aan met zware artillerie en helicopters. De Turkse regering blijft volharden in haar poging KADEK uit te schakelen en in haar bijna eeuwenlange assimilatiepolitiek tegen het Koerdische volk. Het beste dat uit het hervormingspakket van de Turkse regering gekomen is, is de wet op de spijtoptanten. Dat heeft niets te maken met amnestie, het is een vrijgeleide voor informanten. Positieve zaken in de Turkse wetgeving zoals Koerdische namen voor kinderen worden de pas afgesneden door circulaires van de minister. Nee, KADEK verklaart niet de oorlog. In de verklaring staat dat KADEK overschakelt van een passieve zelfverdediging naar een actieve zelfverdediging. "Zolang Turkije doorgaat met aanvallen, zullen we ons niet enkel verdedigen, maar zullen we antwoorden met represailles." Dat gebeurde ook onlangs. Toen in de regio Batman zeven guerrillero's werden vermoord, antwoordde KADEK met een aanval op een politiepost in Sirnak. Na een aanval tegen KADEK-militanten in de regio Diyarbakir, antwoordde KADEK met een aanval op een convooi met de gouverneur van Dersim (Tunceli in het Turks, nvdr.). De guerrilla-tactiek zal ook wijzigingen ondergaan: niet enkel vanuit de bergen tegen soldaten, zoals gedurende 15 jaar gebeurde, maar ook in de steden, waarbij Turkse staatssymbolen en economische doelwitten zullen worden geviseerd.

Zal een vernieuwde gewapende strijd geen dumper zetten op de massa-beweging, belichaamd door DEHAP, het vroegere HADEP?

De massa-beweging blijft prioritair. Wij noemen dat de "Serhildan", de rebellie. Het gebruik van gewapende strijd maakt deel uit van de globale strijd, maar mag niet in de plaats komen van de massa-beweging. Een massa-beweging in heel Koerdistan voor een democratiseringsproces is het belangrijkste wat er te doen staat. KADEK wil mee die massa-beweging opbouwen. Maar een vreedzame massabeweging moet ergens toe leiden. Onze massa's worden ongeduldig.

KADEK wil een "road map", een stappenplan, zoals voor de Palestijnen en de Israelis. Maar dat laatste is op de spreekwoordelijke "muur" uiteengespat. Zal een stappenplan voor de Koerden in Turkije meer kans op slagen hebben?

Stappen moeten bilateraal en gelijktijdig gezet worden. Dus het kan niet dat één partij A-B-C zegt vooraleer de andere partij D-E-F zegt. Het moet A-A, B-B, C-C zijn. Dat is het originele van het stappenplan voor het Israëlisch-Palestijns conflict. Dat is ook wat KADEK wil om de Koerdische kwestie op te lossen in Turkije. Sinds jaren doen wij eenzijdige voorstellen, van radikaal tot zeer gematigd, zo gematigd zelfs dat velen zeiden: de PKK weet niet meer wat ze wil. Die taktiek heeft ons niet vooruitgeholpen. KADEK's voorstel voor een stappenplan is het resultaat van die discussie over het eenzijdig staakt-het-vuren. Het is gedaan met de eenzijdigheid. In de plaats moeten bilaterale stappen gezet worden, te beginnen met een bilateraal staakt-het-vuren. KADEK geeft Turkije daarvoor de tijd tot één december 2003. Daarna moeten beide partijen kleine stappen ondernemen, die het probleem niet oplossen, maar die als functie hebben wederzijds vertrouwen te winnen. Die fase zou moeten duren tot 1 april. Daarna zouden meer substantiële maatregelen moeten genomen worden om uiteindelijk tegen 1 september 2004 tot een bevredigende situatie te komen, zodat een vreedzame politieke oplossing kan gevonden worden voor één van de belangrijkste conflicten van het Midden-Oosten.

Zoniet?

Zoniet zal er een escalatie komen van militaire operaties. De oorlog zal ook in de steden gebracht worden, in tegenstelling tot de vorige 20 jaar. Burgers zullen echter niet geviseerd worden. Selectieve doelwitten zullen worden uitgekozen om de Turkse staat te dwingen toegevingen te doen. In een oorlog kan jammer genoeg echter niet worden uitgesloten dat er burgerslachtoffers vallen. Zelfs de USA kan dat met haar zogenaamde "precisiebombardementen" niet verhinderen, in Afghanistan noch in Irak. Maar ik herhaal het, volgens KADEK kan het conflict niet militair worden opgelost, wel politiek. Daarom is de massa-beweging belangrijk. De politieke druk zal moeten komen van de civiele samenleving.

Heeft de andersglobalisatiebeweging invloed op de strategie van KADEK?

KADEK is ideologisch niet meer voor het concept natie-staat. Die notie natie-staat is niet meer operationeel in de huidige wereldsituatie. In het licht van de huidige globalisering en alterglobalisering steunt KADEK meer op culturele identiteit dan op nationale identiteit. Daarom ijvert KADEK voor een federale oplossing in elk van de landen waar de Koerden een belangrijk deel van de bevolking uitmaken, nl. Turkije, Iran, Irak en Syrië. Dat is volgens KADEK in de huidige wereldconjunctuur meer haalbaar dan een onafhankelijk Koerdistan.

Kan u zich inbeelden dat Turkije deel uitmaakt van een internationale peace keeping force in Irak?

De Turkse staat vormt een bedreiging voor alle Koerden, niet alleen voor KADEK, maar ook voor de Iraakse Koerden van PDK en PUK. De USA zou willen dat Turkije meehelpt Irak te stabiliseren, maar Turkije is wel het laatste land op deze aardbol dat veiligheid kan brengen in Irak.