arch/ive/ief (2000 - 2005)

Zaterdag namiddag aan gekomen in Cancun na een veel te lange vlucht, verwelkomd door de hitte. Het wordt puffen en hijgen hier. Een busje brengt mij naar de "Hotelzone". Zo heet het lange smalle eiland in de vorm van een grote zeven dat met het vasteland verbonden is met twee bruggen. De "zeven" is niet breder dan een brede boulevard met aan weerskanten een hele reeks gigantische hotels. Achter die hotels zouden prachtige stranden liggen, maar die zijn vanaf de weg niet meer te zien. Tussen twee hotels door vang ik wel een glimp op van enkele Mexicaanse oorlogsbodems. Die moeten de WTO-conferentie bewaken tegen terroristische aanslagen. Het luchtruim boven de hotelzone is gesloten. Enkele duizenden veilgheidstroepen doen het grondwerk. Volgens een buschauffeur zouden de straatvegers in witte overals trouwens ook politiemensen zijn.

In één van de hotels is het NGO-centrum ondergebracht. Een behoorlijk eind van het Conventiecentrum waar de WTO-conferentie doorgaat. In een ander hotel worden dagelijkse briefings georganiseerd. Gelukkig zit daar ook de Belgische delegatie, anders wordt het helemaal een rondgeloop van hot naar her.

Tussen de hotels in is er af en toe een shoppings- annex uitgaanscentrum. Een ongelovelijke hoop kitsch bij elkaar. En duur! Duidelijk niets voor de gewone portemonnee.

De alternatieve bijeenkomsten gaan door in de stad zelf, op het vasteland. De hotelzone wordt immers afgesloten voor al wie geen badge heeft. De twee bruggen naar de zone gaan gewoon dicht en gedaan. Veel tijd om naar de stad te gaan zal er trouwens toch niet zijn. De bedoeling is dat ik de conferentie van binnenuit volg. Als waarnemer in de Belgische delegatie zal ik twee maal per dag deel nemen aan de Belgische briefings. Daarnaast zal ik zoveel mogelijk proberen de WTO-vergaderingen zelf te volgen. Alleen 's avonds trek ik de stad in, om samen met collega's uit alle uithoeken van de wereld de brokken informatie in elkaar te puzzelen.

Geen geld, geen water.

Aan water is er in de hotelzone geen gebrek zo te zien. De reusachtige zwembaden van de luxehotels zijn boordevol, en de omringende tuinen ogen mooi groen.
In de stad zelf is situatie nogal anders. In de populaire buurten waar het personeel van de hotels woont is er maar enkele uren per dag water. Rond het pompstation waar water naar Isla Mujeres wordt gepompt, het toeristeneiland ten noorden van de stad, hebben de mensen geen toegang tot water. Het lokale onthaalcomité, gevormd door lokale sociale bewegingen, organiseert samen met enkele internationale NGO's op dinsdag een rondleiding voor de pers doorheen het echte Cancun. Daar wil ik bij zijn. Het verslag ervan stuur ik op.

De waterdistributie en -zuivering in Cancun is in handen van Suez, de numero uno in de wereld van de private watermaatschappijen. De privatisering van het water in Cancun dateert van 1995. De concessie werd verleend aan een joint venture van de Grupo Mexicano de Desarollo (de Mexicaanse ontwikkelingsmaatschappij, semi-overheid zoals onze gewestelijke ontwikkelingsmaatschappijen, vermoed ik) en het Spaanse Agua de Barcelona (Agbar). In maart 1999 verkocht Agbar haar aandeel van 49,9% aan Azurix (dochter van het Amerikaanse Enron).

Azurix had drie zetels in de Raad van Beheer, de Mexicaanse ontwikkelingsmaatschappij maar twee. Azurix mocht ook de drie topbestuurders van de joint venture aanduiden.
Maar ondertussen, in juli 2002, heeft ook Azurix-Enron haar aandeel doorgeschoven. Naar Ondeo, dochter van Suez dus.

Een andere oude bekende in de Mexicaanse wateren is de Wereldbank. Vorig jaar verleende ze de Mexicaanse Nationale Watercommissie, Conagua, een lening van 250 miljoen dollar. Met het geld kan Conagua stadsbesturen leningen aanbieden voor de verbetering van de waterdiensten (distributie en zuivering) …op voorwaarde dat ze de publiek-private partnerschappen opzetten (de privé binnenhalen dus), hun reglementeringen aanpassen om privé-investeringen meer bescherming te bieden en het principe van "cost recovery" toepassen. "Cost recovery" is een stopwoord van de Wereldbank. Om mensen te leren zuining om te gaan met water moet de prijs van het water de volledige kost dekken. In vele landen heeft de toepassing van dit principe al geleid tot enorme stijgingen van de prijzen. Prijzen die grote delen van de bevolking zich niet meer kunnen veroorloven ...