arch/ive/ief (2000 - 2005)

Dagboekverslag van 9 september 2003, Ein-El-Hilweh, zuid-Libanon

Gisteren, zondag, was ik uitgenodigd bij de familie van een van mijn beste vrienden hier, en meteen bij het binnenkomen werd ik meegetroond naar de slaapkamer, die overdag ook dienst doet als salon. De zus lag daar op het bed, met aan haar arm een baxter die ze hadden opgehangen aan het raam."Mijn zus is ziek, kan jij eens kijken of alles nog in orde is met dit hier (de baxter). Ik kon mijn ogen niet geloven, wat deed zij hier thuis met die baxter? Maar toen ik aan m'n vriend vroeg of de dokter haar zomaar naar huis gestuurd had kreeg ik een duidelijk antwoord: "Vorige keer toen ze ziek was heeft ze 3 dagen in het ziekenhuis gelegen en dat heeft haar een fortuin gekost, dat kan ze zich nu niet veroorloven, dus zijn we naar een privé-arts gegaan, die ons medicatie heeft voorgeschreven met de baxter en konden we meteen naar huis. En om die baxter eraf te halen? Simpel haar moeder kan dat doen had de dokter gezegd! En wat ze nu eigenlijk had, dat wist ze niet. Waarvoor de medicatie diende, dat wist ze niet, maar die baxter die toch wel een bron van infectie kon zijn die niet te onderschatten is, zeker als je ziet hoe opeengepakt deze mensen leven, haar vier kinderen die om aandacht vragen, alle broers en zussen die constant binnen en buiten lopen, ik was er niet goed van!

Weet je, op zich zijn hier wel genoeg dokters, het krioelt hier van de "prive-kliniekjes", maar het probleem is dat de mensen dat allemaal totaal niet kunnen betalen.

M'n vriend zei me achteraf dat zijn zus in een zeer moeilijke situatie vertoeft, vooral financieel, als je zo 4 kinderen moet grootbrengen. De familie probeert haar zo goed mogelijk op te vangen, maar ze moeten zelf ook nog zien te overleven. M'n vriend zelf verdient met zijn job in een NGO (PARD) 200 dollar per maand! Probeer daar op je eentje al maar eens van te overleven!

En ik hoor regelmatig nog van die verhalen van families zonder enig inkomen, die hun kinderen zelfs niet naar een UNRWA-school kunnen laten gaan, want zelfs in UNRWA-scholen moet je zelf je schooluniform, boeken, boekentas, enz… betalen! Ik dacht dat UNRWA er net was voor diegenen die het het moeilijkst hebben, maar nee. Een zus van de familie waar ik logeer werkt in een centrum van het PFLP, die "ratrapagekinderen" begeleiden. Gisteren vertelde ze me dat er 2 groepen kinderen komen: kinderen die naar UNRWA-scholen gaan, maar hulp nodig hebben om bij te werken, en dan heb je de andere groep kinderen die gewoon niet naar de UNRWA-scholen kunnen gaan, omdat de ouders het niet kunnen betalen, en die in dit centrum worden opgevangen, en op zijn minst leren lezen en schrijven, een minimum, maar het is wel gratis. Ik was al kritisch t.o.v. UNRWA, maar dit ging echt wel even mijn petje te boven. En ik heb hier eens rondgevraagd of ik via UNRWA die 200kg schoolmateriaal hier kon krijgen, en dat zou eventueel wel kunnen, maar dan zou UNRWA zelf het materiaal verdelen en weer de armste kinderen uit de boot laten vallen, geen sprake van!

Dag in dag uit word ik geconfronteerd met deze feiten, die je op het eerste gezicht niet merkt, ze zitten als het ware verdoken achter de muren, maar als je je eenmaal door die muur gewrongen hebt, komt het ware leven naar boven, en dat is zeer schrijnend.

Een paar dagen geleden was er een vergadering met de jongeren die mee geweest waren op zomerkamp in juli, en ik vroeg hen daar hoe zij hun toekomst zien in de realiteit, of zij enig perspectief zien om terug te keren naar hun land en of ze enige strategieën hebben om dit te realiseren? De meningen waren zeer uiteenlopend, sommigen waren zeer duidelijk:"First the weapons, than the aknowledge", anderen zagen het eerder omgekeerd, en vonden dat ze door middel van praten en diplomatie een weg moesten zoeken. Maar allemaal waren ze ervan overtuigd dat ooit, hun kinderen of kleinkinderen terug naar Palestina zouden keren… .

In verband met Roadmap, die wordt gewoon weggelachen, maar velen zeggen wel dat ze het mogelijk zien dat Israël de vluchtelingen zal toestaan "terug te keren" naar Westbank en Gaza. Alleen toen ik hun vroeg of ze dat zouden doen, was hun antwoord duidelijk neen, want zij willen hun eigen stukje land terug, in Israël.

Ik vroeg de verantwoordelijke ook wat hij vindt van het feit dat zoveel jongeren op zoek gaan naar een mogelijkheid om in het buitenland een leven op te bouwen en of dat te maken heeft met de alsmaar groeiende impact van het kapitalisme dat toch vooral greep krijgt op de jongeren. Volgens hem is dit voor de Palestijnse vluchtelingen toch nog niet echt doorgedrongen, oppervlakkig misschien wel, qua kleding en zo. Maar de jongeren hier blijven zich toch nog enorm bewust van hun wortels, en dus ook van hun vijand. Hij gaf het voorbeeld van zichzelf en een aantal vrienden die soms al een paar jaar niet meer gewerkt hebben, maar toch blijft die drang aanwezig om te strijden tegen die vijand, Israël, en dus ook indirect Amerika. "Ik merk ook" zei hij "dat vele van die jongeren die vertrekken naar het buitenland om te studeren, uiteindelijk terug komen, zelfs tot in dit kamp, omdat hun band met hun wortels zo stevig is…". Nu dit heeft misschien ook welt te maken met het feit dat het niet altijd zo uitstekend is in Europa als men denkt, maar jongeren die terug komen hebben meestal enorm veel energie om in actie te schieten iets te doen.

Als je het kamp binnen komt, dan moet je elke keer voorbij een levensgrote poster van Arafat (Abu Omar) en ik vind het altijd raar, omdat de meeste mensen hier in het kamp nu niet echt Arafat-fan zijn. Op die vergadering heeft men me – proberen - uit te leggen (want het is echt gecompliceerd) hoe dat komt. De PLO, hoewel officieel niet meer aanwezig, is nog altijd de overkoepelende organisatie, en Fatah (van Arafat) is, vooral in Palestina dan - de "sterkste" fractie (daarom niet de grootste, wel met de meeste macht, wegens Arafat zelf). Dus dit is al niet echt democratisch. Maar de structuur van het kamp is nog altijd gebouwd op deze verdeling, en dus aan de ingang van het kamp staat een checkpoint van Fatah, dus met Arafat. En de andere partijen kunnen ook geen kant uit, want hij is de "leider van de Palestijnen" en men is niet van plan zich te laten opsplitsen. Maar op mijn vraag of men dat in de praktijk ook vind, kreeg ik enkel gefronste wenkbrauwen …! Dus hetgeen nu eerst zou moeten gebeuren is democratische verkiezingen binnen de Palestijnse fracties, om het evenwicht te herstellen, maar dat is natuurlijk bijna ondenkbaar dat dit gebeurt! Zo stelt ook Walid, dat als we iets willen veranderen voor de vluchtelingen we van binnen uit moeten beginnen, te beginnen met de annulatie van de "populaire comités" en een comité oprichten dat democratisch verkozen is, waarbij iedereen zijn programma opstelt, en een strategie uittekent, en pas als we dit bereikt hebben, kunnen we samen vechten voor de terugkeer.

Vorige week heb ik voor het eerst een operatie bijgewoond van een schotwonde. Er zaten nog wat schrapnels in de arm en die moesten eruit. Ik heb wat rondgevraagd over de oorzaak, en iedereen wist wel over wie ik het had, maar veel kreeg ik niet losgepeuterd. "Familieruzie…" blijkbaar… .

Ik denk dat als ik terug kom in België ik het weer heel moeilijk ga hebben met het terug aanpassen aan de realiteit ginder. Hier leer je echt te overleven met noodzakelijke dingen, zonder enige luxe…

Joke