De vredesconsensus van Jakarta

De invasie van Irak door de Verenigde Staten kostte vele doden en vernielingen. Dat lag aan de basis van een verrassende en historische globale beweging tegen de oorlog. Zelfs de New York Times moest deze beweging "de andere wereldsupermacht" noemen.

Dat het belang van deze beweging niet kan ontkend worden werd vooral duidelijk tijdens de massale, internationaal gecoördineerde betogingen, die op 15 februari de wereld overspoelden.

Na de invasie en bezetting van Irak door de ene supermacht, zijn vertegenwoordigers van de andere supermacht onmiddellijk samengekomen in Jakarta, om de toestand te bekijken, plannen te maken voor de nabije toekomst, en een strategie uit te werken.

De conferentie in Jakarta, Indonesië, die snel werd georganiseerd van 19 tot 21 mei 2003, stond open voor iedereen. De deelnemers en deelneemsters kwamen uit enkele van de grootste nationale en continentale platforms en netwerken voor rechtvaardigheid en vrede die wereldwijd actief zijn.

Er waren mensen van de Asian Peace Alliance, een breed netwerk van organisaties tegen de oorlog uit gans Azië; van de Britse Stop the War Coalition, die de historische betogingen in Londen organiseerde; van United for Peace and Justice, het grootste platform tegen de oorlog uit de Verenigde Staten; van het Italiaans Sociaal Forum, dat aan de basis lag van de 1 miljoen betogers tijdens het Europees Sociaal Forum verleden jaar; van de Istanbul No to War Coordination, die de massale acties in Turkije organiseerde; van Books not Bombs, een scholierenbeweging uit Australië; en van talrijke nationale platforms.

Er waren ook andere bewegingen aanwezig: Irakese activisten voor de democratie, verantwoordelijken voor de organisatie van het volgend WSF in India, van de Wereld Vrouwen Mars, van vakbonden uit Indonesië, van het South Africa anti-Privatization Forum, van Greenpeace, van Focus on the Global South en van Jubilee South. Door visa-problemen moesten vertegenwoordigers uit Pakistan en uit Palestina, en een Irakese balling uit Japan, afzeggen.

De deelnemers kwamen uit de volgende landen: Afghanistan, Australië, Oostenrijk, Brazilië, Canada, Oost-Timor, Frankrijk, Hong Kong, India, Indonesië, Irak, Israël, Italië, Japan, Korea, Libanon, Maleisië, Nederland, Nicaragua, de Filippijnen, Zuid-Afrika, Tunesië, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Na drie dagen intensieve debatten en discussies hebben de deelnemers een "vredesconsensus van Jakarta" uitgewerkt, een verklaring van eenheid, en een specifiek actieplan dat zij voorleggen aan de globale beweging voor vrede en rechtvaardigheid. Deze "consensus" zal vertaald worden in het Arabisch, het Frans, het Spaans, het Bahasa uit Indonesië, het Italiaans, enz., en voorgelegd worden op de volgende internationale bijeenkomst tegen de oorlog op 31 mei.

Verklaring van eenheid

Wij ondergetekenden, militanten voor vrede en gerechtigheid die sociale bewegingen en netwerken vertegenwoordigen uit 26 landen in Azië, Europa, Australië, Afrika, Noord- en Latijns-Amerika, zijn samengekomen in Jakarta, Indonesië. Deze afgelopen drie dagen hebben we uitdrukking willen geven aan onze verontwaardiging over de oplopende militaire agressie onder leiding van de regering van de Verenigde Staten, meest recentelijk gericht tegen Irak.

Wij verklaren dat de oorlog tegen en de invasie van Irak onrechtvaardig zijn, illegaal en illegitiem, en wij roepen de internationale gemeenschap op deze agressie door de USA te veroordelen. Wij vragen de onmiddellijke terugtrekking van alle vreemde troepen uit Irak, en het recht van de Irakezen zelf hun toekomst te bepalen volgens het principe van het zelfbeschikkingsrecht. Onze conferentie roept de regeringen op elke erkenning op te schorten van een regime dat geïnstalleerd zou worden door de VS-bezetters.

Wij stellen de bewegingen voor rechtvaardigheid en vrede voor een Internationaal Volkerentribunaal op te zetten om recht te spreken over de oorlogsstokers en om onderzoek te doen naar de oorlogsmisdaden. De oorlogsbondgenoten mogen niet ontlopen aan de politieke, morele en economische verantwoordelijkheid voor hun misdaden.

Dit houdt de betaling in van herstelvergoedingen voor de oorlogsschade, rechtstreeks aan de Irakezen, die de wederopbouw van hun land moeten kunnen beheren zonder controle van buitenlandse bedrijven, van de Wereldbank, van het Internationaal Munt Fonds of van de Verenigde Naties. De permanente leden van de Veiligheidsraad moeten in dezelfde zin de verantwoordelijkheid opnemen voor de gevolgen van meer dan tien jaar sancties. Wij roepen op tot de totale kwijtschelding van de Irakese schuld. Tegelijk klagen we de schijnheiligheid aan van de VS-regering, die zelf oproept tot deze kwijtschelding omdat dit haar goed uitkomt, terwijl ze buitenissige eisen stelt wat betreft schuldaflossing aan de andere ontwikkelingslanden.

Terwijl tanks en bommen Irak vernielden ging in het naburige Palestina het Israëlisch leger, gesteund door de VS, verder met het moorden, het bestoken en het gevangen zetten van het Palestijnse volk, met maatregelen die doen denken aan de Apartheid in Zuid-Afrika. Wij steunen de internationale strijd om een einde te maken aan de koloniale bezetting van Palestina, en roepen op tot de ontmanteling van alle Israëlische kolonies en tot het recht op terugkeer van alle Palestijnse vluchtelingen. Wij veroordelen de groeiende inmenging van de VS in Palestina, en vragen de erkenning van de nationale Palestijnse rechten als een voorafgaande voorwaarde voor een vrede in de regio die rechtvaardig is, en dus duurzaam.

De invasie van Irak maakt deel uit van de lopende economische oorlog tegen de volkeren van het Zuiden. Beheerst door de regels van het IMF, de Wereldbank en de WHO, wordt onze wereld alsmaar onrechtvaardiger en ongelijker. In september vergadert in Cancun, Mexico, de top van de WHO, waar de leiders van de imperialistische wereld afspraken zullen maken over hun strategie. Zij dompelen de wereld onder in een reeks oorlogen voor de controle over olie, voor de economische en politieke hegemonie, en om de werkende en verarmde massa's te onderwerpen.

In naam van de strijd tegen het "terrorisme" heeft de VS-regering het niet te verdedigen concept uitgewerkt van de preventieve oorlog. Onder die vlag werd gisteren Afghanistan aangevallen, vandaag Irak, terwijl de doelwitten van morgen landen kunnen zijn als Syrië, Iran, Noord-Korea, Venezuela, Colombia, Cuba, of gelijk welk ander land waarover geoordeeld wordt dat het zich verzet tegen de politieke en economische belangen van de VS-regering. We stellen met ongerustheid vast hoe de wereld verder militariseert. Dat uit zich in open of gesloten oorlogen, in de proliferatie van militaire basissen van de VS, en in de stijging van de militaire uitgaven en oorlogsoperaties. We verzetten ons tegen elke daad van agressie, of die nu gericht is tegen het volk van Aceh, van Mindanao, van Kasjmir of van Koerdistan.

In deze militaristische atmosfeer worden gemarginaliseerde gemeenschappen van migranten en etnische minderheden steeds meer geplaagd door politieoptredens.

Wij roepen op tot globale ontwapening. We vragen meer bepaald de ontmanteling van alle nucleaire wapens. Wij steunen de oproep om van het Midden-Oosten een zone vrij van massavernietigingswapens te maken, te beginnen met Israël, de Staat die over de grootste vernietigingscapaciteit beschikt.

We zullen verder bouwen aan de internationale beweging voor gerechtigdheid en vrede die in de dagen van 14 tot 16 februari, toen miljoenen mensen opstapten tegen de oorlog tegen Irak, op een schitterende wijze het bewijs geleverd heeft van haar kracht.

Ook de uitbouw van een echt internationalisme van onderuit maakt deel uit van onze principes, voor de opbouw van een internationale gemeenschap op te bouwen gebaseerd op gelijkheid en democratie. Ons werk is internationaal, in verzet tegen onze respectieve nationale regeringen wanneer hun politiek bijdraagt tot oorlog, militarisme en neoliberalisme.

We verzetten ons tegen de oorlogen in alle varianten, open, verklaard, tussen Staten, tegen de sociale bewegingen, de economische oorlog tegen de armen van deze planeet, en de oorlog tegen de politieke militanten die zich verzetten tegen de heersende orde. Wij willen een zo breed mogelijke eenheid tussen onze organisaties handhaven, ook met de organisaties uit de islamgemeenschap, met de groepen die opkomen voor de verdediging van het leefmilieu en met de bewegingen die zich verzetten tegen racisme en seksisme.

Ons werk wil verbonden zijn met de groeiende sociale en klassenmobilisaties in verzet tegen de neoliberale mondialisering. De oorlog met geweren en bommen is niet meer dan de meest bloedige vorm van de overheersing van het neoliberalisme en het imperialisme.

We roepen alle organisaties, sociale bewegingen en personen op, die het eens zijn met onze analyse en ons actieplan, aan te sluiten bij onze gemeenschappelijke inzet voor de opbouw van een Wereldwijd Netwerk van Solidariteit voor een Globale Vrede, meer bepaald tijdens de ontmoetingen van Evian (top G8), Cancun (conferentie WHO), de continentale sociale forums en het komende Wereld Sociaal Forum in Bombay. Een wereld zonder oorlog, uitbuiting, ongelijkheid, armoede en repressie is mogelijk. De werkelijkheid van dit alternatief wordt tastbaar in de groeiende mobilisatie van jongeren, vrouwen, werkende mensen, studenten, migranten, werklozen, activisten voor de mensenrechten en de vrede en gerechtigdheid, die hun energie en strijdlust inzetten om samen te werken voor een ware vrede gebaseerd op globale rechtvaardigheid voor de volkeren van gans de wereld.

Verklaring en actieplan voor Irak

De invasie en bezetting van Irak onder leiding van de VSA zijn illegaal

In 1946 heeft het Nurembergtribunaal geoordeeld dat "het aanvangen met een agressieoorlog niet alleen een internationale misdaad is; het is de opperste internationale misdaad, die enkel daarin van andere oorlogsmisdaden verschilt dat zij in zich het opgetelde kwaad van het geheel verenigt."

Vandaar dat wij vragen

Het onmiddellijk einde van de illegale bezetting van Irak door de VS en Groot-Brittannië, en de onmiddellijke terugtrekking van de vreemde troepen, raadgevers, militaire vertegenwoordigers, militaire uitrusting en wapens.

Wij leggen de nadruk op het volgende:

Het Irakese volk heeft het absolute en soevereine recht haar eigen toekomst vast te leggen. Geen enkele bezettingsmacht heeft het recht de territoriale integriteit van Irak te schenden. Alleen het Irakese volk zelf kan beslissen of het internationale hulp nodig heeft.

De bezetting van Irak door de VS en Groot-Brittannië is illegaal, net zoals elke administratieve autoriteit of interim regering opgezet door de bezettende mogendheden. Geen enkele beslissing door de bezettende mogendheden of hun vertegenwoordigers bindt dus het Irakese volk.

De borgrekening van de Irakese olie die gehouden wordt door de Verenigde Naties mag niet worden gebuikt om de factuur te betalen van de herstelwerken aan de schade die werd veroorzaakt door de illegale oorlog en de VN-sancties. De fondsen moeten op een rekening op naam van het Irakese volk worden bijgehouden, tot er een legitieme en werkelijk representatieve regering is.

Wij steunen krachtig de onafhankelijke hulp en solidariteit vanuit de civiele samenleving met het Irakese volk. Maar de Verenigde Naties, hun agentschappen, en de andere al dan niet gouvernementele organisaties mogen geen dekmantel vormen voor de illegale invasie van Irak, en mogen van die invasie ook niet profiteren. Humanitaire hulp mag niet worden gebruikt om de militaire, politieke en economische doestellingen van de bezettingsmachten te steunen of te promoten.

De Conventies van Genève bepalen dat de bezettende macht moreel en wettelijk verantwoordelijk is voor humanitaire bijstand, hulp, steun aan de wederopbouw en de ontwikkeling van het land. Men moet dus niet "hulp" noemen wat aan het Irakese volk verschuldigd is.

Het Irakese volk is soeverein over alle grondstoffen en gemeenschapsgoederen. De bezettingsmachten of hun private mandatarissen hebben dus niet het recht een beslissing te nemen over de controle of de uitbating van grondstoffen, basisdiensten en -goederen.

Het geheel van de kosten voor de wederopbouw, compensatiebetalingen, het herstel van de materiële, sociale, economische, psychologische, ecologische en culturele schade en de vergoeding voor het verloren gegaan erfgoed tengevolge van de invasie van Irak geleid door de VS, moet gedragen worden door de verantwoordelijken voor de agressie.

Het herstel van de materiële, sociale, economische, psychologische, ecologische en culturele schade en de vergoeding voor het verloren gegaan erfgoed tengevolge van de sancties die door de VS aan de Veiligheidsraad van de VN werden opgedrongen, moeten gedragen worden door de permanente leden van de Veiligheidsraad.

Bovendien moeten herstelbetalingen gebeuren ten voordele van alle personen die verliezen geleden hebben of fysische, economische of psychologische schade hebben geleden als gevolg van 12 jaar sancties en van de invasie van 2003, op basis van individuele of collectieve aanvragen, en beheerd door een onafhankelijke rechtbank voor herstelbetalingen.

Wij roepen op de bezetting van Irak door de VS en hun bondgenoten als illegitiem te bestempelen

Wij steunen elke poging een nationaal congres of een grondwetgevende vergadering samen te roepen, of iedere andere vorm van democratische zelforganisatie, die erop gericht is de legitimiteit te vestigen van een nieuwe Irakese Staat. Dit proces moet volledig onafhankelijk van de bezettingsmachten verlopen.

Wij roepen de Verenigde Naties, de Organisatie van de Islamitische Conferentie en de Arabische Liga op de internationale wetten te doen respecteren, een einde te maken aan de bezetting, en de vestiging te ondersteunen van een democratische vorm van zelfbestuur in Irak.

Wij vragen de internationale gemeenschap en alle regeringen in de wereld te weigeren iedere vorm van gezag of regering te erkennen die gevestigd is door of onder de bezetting.

Wij ondersteunen de campagne die gelanceerd is door de Internationale Organisatie van Juristen tegen Atoomwapens en van anderen die erop gericht is de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ertoe aan te zetten een advies te vragen aan het Internationaal Gerechtshof over de illegaliteit van het gebruik van geweld tegen Irak en van de doctrine van de "preventieve oorlog".

Wij steunen de campagne die oproept tot de instelling van een internationale rechtbank van de Verenigde Naties om te oordelen over de oorlogsmisdaden en de verantwoordelijken voor de invasie en de bezetting van Irak. Wij vragen dat alle regeringen het recht erkennen van de Irakezen vrij te reizen en terug te keren naar Irak.

Wij verwerpen het plan van de Verenigde Staten "een nieuwe orde van het Midden-Oosten" te vestigen, inbegrepen het economische luik van dit plan, de "Vrijhandelszone van het Midden-Oosten", voorgesteld door Bush.

Wij verbinden er ons toe solidair samen te werken met het volk en de civiele samenleving van Irak en de democratische krachten te ondersteunen.

1. Wij verbinden er ons toe een reeks zendingen te organiseren met het oog op onderzoek en getuigenis in Irak, samen met de organisaties uit de civiele samenleving die reeds op dat terrein actief zijn, om met zo veel mogelijk democratische organisaties in Irak contacten te leggen, mogelijkerwijze uitlopend op de organisatie van een conferentie in Bagdad over de oorlog en de bezetting.

2. Wij verbinden er ons toe de voorwaarden te scheppen om deel te nemen aan het opzetten in Irak van een of meerdere Observatiecentra van de Bezetting. Het is de bedoeling te werken als een centrum dat de militaire bezetting en iedere regering die de VS zouden installeren bewaakt, en er informatie over verspreidt.

3. Wij verbinden er ons toe zoveel mogelijk instrumenten te scheppen voor rechtstreeks contact met de Irakezen, inbegrepen het zenden van massa-delegaties naar Irak, met het doel talrijke banden te scheppen tussen de Irakese organisaties en individuen en de globale civiele samenleving, meer bepaald de bewegingen tegen de oorlog, de altermondialistische bewegingen en het Wereld Sociaal Forum.
Wij verbinden er ons ook toe een nieuwe website met globale informatie over Irak op te zetten, en andere middelen om de bestaande informatie en informatiebronnen te coördineren.

4. Op basis van de voorstellen van de Turkse, Japanse, Zuid-Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse bewegingen verbinden wij ons ertoe een Internationaal Volkerentribunaal op te zetten om de verantwoordelijken voor de oorlog en de bezetting van Irak te vervolgen. Dit Tribunaal zou in verscheidene landen moeten worden georganiseerd, met een internationale ploeg procureurs en rechters.

5. Wij roepen op tot een internationale boycot van de producten van de VS op 4 juli 2004, onafhankelijkheidsdag in de VS, en steunen alle andere initiatieven voor de boycot van VS-producten.

Actieplan tegen de globalisering
en het militarisme

Wij steunen de oproep van de Hemisferische en Globale Assemblee tegen de Vrijhandelszone van de Amerika's (ALCA) en de WHO, tot een actieweek tegen de WHO tijdens de vergadering van de ministerraad in Cancun in Mexico. Meer bepaald roepen wij de pacifistische en de volksorganisaties op, op 9 september te mobiliseren tegen de WHO en op 13 september tegen de globalisering en de oorlog.

Wij steunen de oproep van de recente conferentie in Chiapas tot een "gerichte boycot" tegen Coca Cola, Mc Donalds, Texaco, CNN en Fox tijdens deze actieweek.

Wij veroordelen de groeiende sfeer van een nieuw McCarthysme dat door de regering Bush in de VS in de hand wordt gewerkt. Wij roepen op tot een campagne "de wereld zegt 'neen' aan Bush", die een hoogtepunt zou moeten kennen tijdens de Republikeinse Conventie in New York in september 2004. Deze campagne wil miljoenen mensen in de wereld mobiliseren in een globaal referendum dat er op gericht is de legitimiteit van "Keizer" Bush aan te tasten.

Wij roepen op onze strategie te concentreren tegen de proliferatie van Amerikaanse basissen overal in de wereld. Wij engageren ons tot de organisatie van een internationale actiedag tegen deze basissen in de eerste helft van 2004, die gecoördineerd zou worden door de Asian Peace Alliance.

Jakarta, 21 mei 2003

Voor meer informatie, contacteer Herbert Docena,
herbert@focusphilippines.org

Gedurende de conferentie hadden sommige organisaties of individuen zich op voorhand opgegeven om werkgroepen te vormen rond specifieke campagnes en projecten. Ben je in één van deze projecten geïnteresseerd, neem dan contact op met één van deze mensen:

International War Crimes Tribunal
c/o Istanbul No to War Coordination (c/o Sungur
Savran: ossavran@hotmail.com)

‘World Says ‘No’ to Bush Campaign’
c/o Medea Benjamin of Global Exchange
(medea@globalexchange.org)

International Campaign vs US Military Bases
c/o the Asian Peace Alliance (c/o Jeannie
Manipon: jeannie@asianexchange.org)

International Campaign vs Corporate Looters
c/o Corpwatch (c/o Pratap Chatterjee:
pchatterjee@igc.org)

Occupation Watch Centers in Iraq
c/o Medea Benjamin of Global Exchange
(medea@globalexchange.org)

International Delegations to Iraq
c/o Herbert Docena of Focus on the Global South
(herbert@focusphilippines.org)

Anti-War General Assembly during the World
Social Forum Mumbai 2003
c/o Kamal Chenoy, WSF Organizing Committee
(chenoy@vsnl.com)

International Conference in Baghdad
c/o wpi@no-log.org

Wens je regelmatig op de hoogte te worden gehouden, geef je dan op voor de maillist door een mailtje te sturen naar herbert@focusphilippines.org.

arch/ive/ief (2000 - 2005)