arch/ive/ief (2000 - 2005)

<p >Vanaf  7 mei kampeert Rita Jongeneelen voor het
gesloten centrum van Merksplas in haar tentje. Rita is 50 jaar en heeft een
relatie met Alex, een Georgiër die als ‘illegale’ vluchteling in het centrum
opgesloten zit.</p>

<p >Alex is een
33-jarige Georgiër van Joods-Russische afkomst. Hij is kunstenaar, goudsmid met
nogal wat contacten in Antwerpse kunstenaar- en juweliermiddens. Omwille van
zijn afkomst werd hij gediscrimineerd
in Georgië. Na protesten van hem in een TV-programma werd hij bedreigd.
Zijn atelier is in brand gestoken en hij is gevlucht. Hij is in
België sinds 2000 en heeft twee jaar een relatie met Rita. </p>

<p >Rita is het beu. Ze wil een aantal dingen
aanklagen. De kern van haar betoog is als volgt te verwoorden: vluchtelingen
zijn geen misdadigers, zij dienen niet gestraft te worden en hun familie of
vrienden al helemaal niet. Iedereen heeft recht op respect en een humane
behandeling.</p>

<p >Concreet vraagt ze een dringende oplossing voor volgende
problemen</p>

<p ><b>een doorzichtige procedure </b> die een einde maakt
aan de onzekerheid en het feit dat iedereen in het ongewisse blijft. Op de dag
dat hij vrijgelaten zou worden, hoort de man dat hij nog twee maanden langer
zal zitten. (En misschien vier). Zonder motivatie of uitleg. </p>

<p ><b>een oplossing voor het transportprobleem</b> op zon- en
feestdagen is er geen openbaar vervoer. Op andere dagen is de vrouw voor 1 uur bezoek
de hele dag onderweg. In andere centra zijn de bezoekuren soepeler. Soms tot
16 uur. In de gevangenis van Merksplas kunnen de gevangenen bezoek ontvangen
tot 16 uur, waarom de vluchtelingen niet? (de gevangenis ligt vlak langs het vluchtelingencentrum).
Als een familielid 1 minuut te laat komt (bijvoorbeeld omdat de bus vertraging
heeft) is bezoek uitgesloten. Bezoekers die onlangs uit Nederland kwamen,
mochten niet binnen omdat ze enkele minuten te laat kwamen. De bezoektijd wordt
systematisch ingekrompen door het getreuzel en getreiter van de bewakers zodat
het soms slechts een half uur bedraagt. Mensen komen daarvoor vanuit Brussel,
Antwerpen en zelfs Oostende. </p>

<p >De vrouw stelde vast dat de <b>toiletten al twee maanden
niet gekuist zijn</b>, de man zelf douchet zich regelmatig niet omdat de douches
onmenselijk smerig zijn, de bezoekerszaal wordt zelden gepoetst. Het wemelt er
van de kakkerlakken. (dit punt is ondertussen al gebeterd dankzij de actie van
Rita)</p>

<p >Het vluchtelingencentrum in Merksplas is een gesloten in
stelling. Enkel uitgeprocedeerden komen hier terecht, in afwachting van hun
uitwijzing. Officieel worden ze na een bepaalde tijd op het vliegtuig gezet
naar hun plaats van oorsprong. Maar dat is de theorie. In de praktijk is die
“bepaalde” tijd helemaal niet zo erg bepaald. “De tijd die de vluchtelingen
moeten doorbrengen in het opvangcentrum varieert van geval tot geval. Er zijn
vluchtelingen gekend die 8 maanden hebben ‘vastgezeten’ tussen aankomst in het
centrum en definitieve uitwijzing.”, aldus Angela Vandewiele van het VAK.
Dikwijls loopt de uitwijzing vertraging op indien de vluchteling niet over de
nodige identificatiepapieren beschikt. Veel landen weigeren gewoonweg om
vluchtelingen zonder papieren terug binnen de grenzen te laten. Indien het niet
tot een oplossing voor deze mensen komt, worden ze in België simpelweg op
straat gezet met een uitwijzingsbevel dat ze binnen 5 dagen het land moeten
verlaten. Na 5 dagen verdwijnen de meesten dan ook in de illegaliteit. </p>

Het vluchtelingencentrul van Merksplas is een gesloten instelling. De bewoners worden op dezelfde manier behandeld als gevangenen. Soms staat ook de isoleercel op het programma.

Angela van het VAK peilt naar de ervaringen van de bezoekers, en biedt hun steun aan.

Gelukkig bleef de regen uit. Het werd een gezellige picknick.

Alex, de vriend van Rita, die reeds twee weken voor het gesloten centrum van Merksplas kampeert is vandaag blijkbaar vrijgekomen.

Goed nieuws voor Rita dus...