arch/ive/ief (2000 - 2005)

DE ARM VAN JEZUS vertelt het verhaal van de komst naar Rotterdam. Het is één verhaal van twee mannen op doorreis, twee mannen in twee tijden, met twee keer de stad die ze vasthoudt -als een moeras. De vader is vroeger gekomen, in een onbestemd verleden, de zoon later.

Het verhaal begint op het moment dat DE ZOON in Rotterdam arriveert. Jakob IJzermans (Ferry Heyne), handelsreiziger uit Amerika van Nederlandse origine. IJzermans heeft zijn vader sinds z'n vierde jaar niet meer gezien. Ooit is hij hem achterna gereisd naar Amerika met in zijn paspoort een inmiddels vergeeld portret. Steden en staten heeft ie doorzocht, maar z'n vader heeft hij nooit gevonden. Maar nu is het wachten op alles afgelopen. Wat moet gebeuren begint te gebeuren.

DE VADER.
Voor de oorlog gaat Hendrik IJzermans (Huug van Tienhoven), mijnwerker uit Schinnen op weg naar Amerika. Al sinds jaar en dag is hij van plan de mijnen te verruilen voor een betere toekomst overzee. In een morsige brochure lonken de wolkenkrabbers. Hoogte in plaats van diepte, van het duister naar het licht. In de winter ziet hij het daglicht alleen op zondag. En op 8 november, de dag dat de zon voor de laatste keer langer zal schijnen dan de werkdag duurt, neemt hij z'n kans. Om de oversteek te kunnen betalen ontvreemdt hij de 51 loonzakjes van zijn collega's en het 52ste, dat van hemzelf.

Als hij 's avonds thuis heimelijk z'n spullen bijeen zoekt begint het te regenen. Een onrustbarende hoosbui, waar de akkers en straten van overlopen. Midden in de nacht dringt het water het huis binnen, en tegen de dageraad heeft de vloed het hele dorp blank gezet; de wegen zijn verdwenen. Maar IJzermans laat zich niet tegenhouden. Hij bemachtigt een roeiboot zonder spanen en laat zich drijven tot de stroom hem een witgeverfde arm brengt. Met die geïmproviseerde peddel roeit hij weg. Het is het laatste wat de vierjarige Jakob van zijn vader ziet.

DE ZOON.
IJzermans jr, handelsreiziger in veiligheidsartikelen arriveert in Rotterdam met een duidelijke opdracht. Hij moet een grote order in de wacht te slepen bij de Ertsoverlag Moeder Maatschappij op de Maasvlakte. Maar meteen vanaf zijn aankomst op Zestienhoven beginnen dingen mis te lopen. Zijn bagage is onvindbaar, met uitzondering van een koffer demonstratiemateriaal. Als hij naar de voor hem gereserveerde hotelkamer gaat blijkt het hotel vol; niemand kent zijn naam of die van z'n bedrijf. Met alleen een koffer vol helmen, schoenen met stalen neuzen, handschoenen en oordoppen vindt hij onderdak in een klein achteraf pension. IJzermans is alleen, alleen met de stad, net als eens z'n vader.

DE VADER.
IJzermans sr. heeft het beloofde land nooit gehaald; 52 weeklonen zijn niet genoeg om in Amerika te komen. Hij wacht op een goedkopere boot en doodt de tijd met jenever. Vijf jaar later is Hendrik IJzermans nog steeds in Rotterdam. Terug naar z'n geboortedorp kan hij niet meer, en uit angst voor aanhouding noemt hij zich 'Van Schinnen.' Op zijn kleine kamer bewaart hij 52 lege enveloppen, een stukgelezen brochure en een witte arm. Een anonieme loswerker die erts en steenkool van zeeschepen in treinwagons schept, van treinwagons in rijnaken en van rijnaken weer in zeeschepen.

DE ZOON.
In de kleine kamer is het even donker als buiten. De muren zijn zwart. Zwart als een mijn. In de kamer staan een metalen bed en een grote scheefgezakte buffetkast op eendenpoten. Piepend wringt een late tram zich door de bocht. Als Jakob de klemmende kastdeur met kracht openrukt valt een witte arm uit de kast. De roestige spijker die door de hand is geslagen trekt een diepe kerf in zijn arm. Het bloed kleurt zijn witte overhemd.

Onderin de kast staat een kartonnen doos met een vergeelde brochure over Manhattan en een rij bruine enveloppen. Op het stippellijntje is telkens een naam geschreven en in het hokje rechtsboven een bedrag. Meestal ƒ 8,40 en een enkele keer ƒ 9,60 of ƒ 9,20. IJzermans leest de namen, telt de enveloppen, maar weet al lang wat ie zal vinden: de 8ste enveloppe trekt hij eruit. Hendrik IJzermans staat erop in handgeschreven letters.

Met de vondst van de arm raken de verhalen van vader en zoon elkaar. Jakob IJzermans heeft een leven lang niks van zijn vader gehoord. In Amerika heeft hij hem niet kunnen vinden. En nu ineens in Rotterdam op een ongelegen moment ligt er een spoor.

De Arm van Jezus is eind januari 2003 gepresenteerd op het Internationaal Filmfestival Rotterdam. In het voorjaar 2003 was hij bij de VPRO te zien.