arch/ive/ief (2000 - 2005)

Een glimlach toveren op het gezicht van een gewond kind…

"Ik bel even om te zeggen dat (Dr.) Colette (Moulaert) en ik nog in leven zijn. Het gaat zelfs goed met ons, hoewel de vermoeidheid wel begint te wegen.

Vandaag zijn we gaan kijken naar een bomkrater, geslagen door een kruisraket, midden in een woonwijk. Een ‘vergissing' uiteraard… De krater was 15 m breed en een tiental meter diep. Tot op 100 m afstand waren er ruiten kapot, deuren uit hun hengsels gerukt. Een buurman van het getroffen huis, die als bij wonder ongedeerd was, vervloekte Bush en zei: "Wij zitten nu in hetzelfde schuitje als de Palestijnen. Hun huizen worden vernield, maar ze bouwen ze telkens weer op. Dat zullen wij ook doen, tien keer als het moet!"

De moraal van de mensen is zeer goed. De eerste twee dagen waren de bewoners van Bagdad wat zenuwachtig, met al die Amerikaanse propaganda dat het VS-leger er korte metten mee zou maken. Maar nu het de VS-troepen niet voor de wind gaat en Irak stevig weerstand biedt, lopen de mensen hier glunderend rond. Ze zeggen: "Laat ze maar komen, ze zullen het geweten hebben!" Maar ik hou toch mijn hart vast, ik vrees dat de VS wel eens smerige wapens zouden kunnen gebruiken en veel slachtoffers kunnen maken in Bagdad. Uit frustratie.

We zijn opnieuw naar het Yarmouk-ziekenhuis geweest. Vergeleken met de dag voordien, waren er een dertigtal nieuwe gewonden toegekomen. Voor de gewonde kinderen had ik kindertekeningen voor vrede bij, gemaakt door Belgische schoolkinderen. Een kleurige tekening met een wereldbol en "Peace, No War!" erop toverde een glimlach op het gezicht van een gewond meisje. Op de spoedgevallendienst zei de anesthesist ons dat hij voorlopig nog voldoende materiaal had. Maar het hospitaal telt slechts vier beademingsmachines voor de zwaargewonden… We ontmoetten ook een neurochirurg, die voor hersenoperaties van het ene naar het andere ziekenhuis holt. Hij was de hele nacht bezig geweest, hij had nog bloedvlekken op zijn brilglazen! Morgen willen we naar een ander ziekenhuis, en zoeken we de Unicef-staf op."

Maandag 24 maart 23u. gesprek met Colette en Ghazwan.
Ik probeer al dagen vruchteloos naar Bagdad te bellen, maar het is me nooit gelukt. Ik blijf proberen –de aanhouder wint, zeggen ze toch- en geloof het of niet, maar na wat gekraak op de international airwaves hoor ik een kalme vriendelijke telefonist zeggen: "Palestine", ik zeg: "how are you?". Hij antwoordt: "fine, thank you". "Can you connect me to room 832, please", vraag ik en ik hoor de stem van Colette. Wonderlijk. Ik heb haar blijkbaar wakker gemaakt, ze was even ingedut, ondanks de bombardementen die een half uur geleden weer in hevigheid waren losgebarsten. Een half versufte Colette heeft wat tijd nodig om te beseffen wie ze aan de lijn heeft. Ik verontschuldig me dus dat ik haar heb wakker gemaakt, want dat ze haar slaap goed kan gebruiken. "Ah, mais c'est pas grave », zegt ze, alweer klaar en monter in haar steeds enthousiaste stijl. "Ik kan nu wat rusten, want als de bombardementen weer in hevigheid toenemen, zal er van slaap niet veel meer terechtkomen". De verbinding is zeer slecht en ik hoor nog geen tiende van wat ze allemaal zegt, dus beperk ik mij ertoe om haar de vele hartverwarmende reacties mede te delen, van Japan tot Chili, op de internationale mailing die ik gisteren naar 5.000 adressen heb verstuurd. Ik stel haar gerichte vragen over de "targets" en ze antwoordt dat er veel "spijtige vergissingen" gebeuren met de zgn precisiebombardementen. Ze vertelt me over de intact gebleven spirit van verzet bij de Iraakse bevolking en de kalmte en discipline die het volk hier aan de dag legt om het leven zo "normaal" mogelijk te laten verlopen. De stroom valt regelmatig uit maar het gewone leven gaat hier toch gewoon door, zo goed en zo kwaad het kan. Ze vertelt me ook dat de VS en Britse troepen al van zaterdagmorgen in Bagdad hadden moeten aankomen, maar dat ze blijkbaar verdwaald zijn in de woestijn. Ze vermijden de steden, waar ze op hevig verzet stuiten van de Iraakse bevolking. Na acht minuten slechte verbinding ben ik verplicht om haar nog het beste te wensen en maan haar aan tot voorzichtigheid. "Pas de problème" meen ik te begrijpen, en ik laat haar verder "genieten" van haar nachtrust. Beneden is Geert zijn dagelijks verslag aan het schrijven, dus die kan ik nu niet aan de lijn krijgen. "Colette, on est tous avec toi et soit prudent". Ik hang op, en kan nog steeds niet geloven dat de verbinding met Irak gelukt is. Enkele dagen geleden zei een vriendelijke Amerikaanse stem me nog:" We're sorry, calls to this country are not permitted".  Nog een beetje opgewonden na dit telefoontje, waag ik het erop om mijn vriend Ghazwan te telefoneren. De man is gepensioneerd, 60 jaar. Ik heb hem leren kennen via het internet, omdat hij mee discuteerde op de internationale anti-sanctiessites en ik heb met hem 10 dagen in Bagdad rondgetoerd in januari. "A one man anti-sanctions campaigner" noemt hij zichzelf. Hij kent iedereen van de Iraq Peace Teams, en via hem heb ik wereldwijde waardevolle contacten kunnen leggen met anti-santciebewegingen. Ik tik het nummer in. Het signaal gaat over en de telefoon wordt opgenomen. Deze keer is de verbinding iets beter, en ik kan sneller begrijpen wat hij zegt. Hij heeft zijn familie "in veiligheid" gebracht op het platteland en is nog maar een uurtje geleden teruggekeerd naar Bagdad. "I want to fight the bastards when they arrive in Baghdad", zegt hij. Deze uitspraken zijn tekenend. Ik hoorde ze al in januari. Maar ik nam ze toch met een korrel zout. Maar hij komt terug naar Bagdad, klaar om de Yankees een warm onthaal te geven. "They're lost in the desert" zegt hij. Ze dachten Irak binnen te komen en een warm onthaal te krijgen van de Iraakse bevolking. Dat warm onthaal hebben ze gekregen, met kogels. Ze dachten dat ze de Shi'ieten in het Zuiden kwamen bevrijden, maar het is wel even anders uitgedraaid". "They're nowhere. Lost in the sandstorms". En er klinkt zelfs een smakelijke lach door de telefoon. Die lach zal ik meerdere malen horen tijdens ons 15 minuten durend gesprek. Heb je geen last van de rook van de in brand gestoken olie rond Bagdad, vraag ik hem. Hij antwoordt: "Dirk, je weet toch, dat als je 2 pakjes sigaretten per dag rookt, dat er dan al veel rook moet zijn om last te hebben van je longen." Alweer een lach. Het slapen gaat ook, zegt hij: "a little noisy, but it's OK, you get used to it". Ghazwan is bijzonder opgetogen dat de verwachte plunderingen vanuit de armenwijken tijdens de bombardementen niet zijn doorgegaan. Hij verwondert zich over de kalmte hier, het gedisciplineerd gedrag van de Iraakse mensen. Hijzelf klinkt ook niet echt angstig of paniekerig. Maar de bevolking was voorbereid: ze hebben hun voedselrantsoenen voor de komende 5 maand al in februari gekregen. Dat heeft de Iraakse regering goed voorzien en georganiseerd.
Over de vraag over het economisch leven, tijdens deze dagen van hellebrand, antwoordt hij dat 90% van de winkels gesloten zijn, en dat de economie voor 90% lamligt. Er zijn nog maar weinig taxi's op straat en er zijn dus ook geen ochtend- of avondspitsen meer. Maar hij heeft de indruk dat langzaam maar zeker het leven terug op gang komt. Hij vertelt dat een precisiebombardement daarstraks een huizengroep heeft getroffen en dat er minstens 5 slachtoffers zijn gevallen. Gewone mensen, wiens leven, wiens toekomst abrupt wordt beëindigd, een verlies waar de familie generaties lang zal om rouwen. Beschamend. Tot nu toe zijn er nog geen "civil targets" opzettelijk gebombardeerd. Daar zal Bush wel voor opletten na de negatieve rapporten die in de nasleep van Desert Storm bekend werden: schandelijke rapporten over opzettelijke vernietiging van waterzuiveringsstations, rioleringssystemen, electriciteit, communicatie en voedselopslagplaatsen.. Maar Ghazwan denkt dat, als de F**kers nog meer tegenstand krijgen, ze niet zullen aarzelen om de steden uit te hongeren en alle voorzieningen te bombarderen. Bush spreekt over de "Geneva Conventions", maar hij heeft nu verdorie al splinter- en clusterbommen gebruikt in Basra. We houden ons hart vast, maar we zijn voorbereid. Dit hangt al 12 jaar boven ons hoofd, en verzet is voor ons een vanzelfsprekendheid geworden zoals eten en drinken." Hij zegt dat hij na ons gesprek naar Colette zal bellen. Ik ben er zeker van: als Ghazwan zich bij ons medical team voegt, hebben ze er een goede compagnon bij.