arch/ive/ief (2000 - 2005)

Zondagnacht van 16 op 17 maart. We logeren in Hotel Palestine. Symbolischer kan het niet; in België probeerden we ook telkens de link tussen Irak en Palestina te leggen. We zijn hier pas om 12u25 vanmiddag, plaatselijke tijd, aangekomen, 22 uur na ons vertrek in België. Het is in Irak twee uur later dan bij ons. Ik denk dat we een 8 tot 900 km lang met een GMC jeep gereden hebben. Ergens op een parking hebben we drie uur in die jeep ‘geslapen'. De nacht voor ons vertrek had ik vier uur slaap. Goed begonnen, is half gewonnen.

We hadden ook een gesprekje met de ex-militaire attaché van Frankrijk in de Sovjet-Unie. Hij heeft net een boek uit. Het gaat over hoe de VS systematisch het ‘gevaar' van de Sovjet-Unie overriepen. Dat er van de Sovjet-Unie nooit een gevaar is uitgegaan, over de leugens die er door de VS over verspreid zijn. Doet me denken aan het boek van Michel Collon over de medialeugens tijdens de oorlog in Bosnië en Joegoslavië. En ook nu zijn er in verband met Irak heel wat leugens verspreid. We wisselen alvast onze adressen uit.

Het is nu kwart na twaalf, 17 maart is begonnen. Ik heb nog geen nieuws gehoord vandaag, maar de dag was in elk geval boeiend. We zagen verschillende bekenden terug. Onder andere van de Iraakse Vriendschapsvereniging, die ons tijdens een vorig verblijf begeleide. Tarik herkende ik het eerst. Hij was duidelijk blij ons terug te zien. Er volgde meteen een omhelzing en drie kussen. Het was zoals het weerzien van een vriend. Vorig jaar, in april, hadden we af en toe spanningen omdat we toen de de Internationale Vredesmissie, een reis met 120 mensen uit 17 verschillende landen, mee organiseerden en er af en toe wel eens iets was dat niet zoals gepland verliep.

Later op de dag ontmoetten we ook nog verschillende deelnemers aan de Vredesmissie van vorig jaar. Ook hier een hartelijk weerzien: Fraticelli, de kleine Corsicaan, Julia van Engeland, Markus van Duitsland, Thomas van Oostenrijk,… Ik voelde me echt welkom, een soort thuiskomen, echt tevreden dat ik aangekomen ben. Ondertussen doet de geruchtenmolen zijn werk in verband met de aanvalsdatum, vooral onder de buitenlanders. Er zijn er al verschillende vertrokken.

We hebben een babbel met Gilles Munier, die een gids over Irak schreef. Hij doet me een exemplaar, tof. Hij vertelt ons over het gerucht dat de ronde deed dat het Rachidhotel op de targetlijst van Bush staat. Waarop CNN het hotel verliet en de andere journalisten in paniek volgden.

Er heerst onder sommige journalisten een soort paniekreactie, een soort psychose. Munier kwam er zelfs eentje tegen met een vogelkooi met twee parkieten erin. Net zoals de mijnwerkers vroeger bij ons een kanariepietje in de put meenamen. Als er mijngas was, dan viel het vogeltje van zijn stokje, bij een kleine dosis. Deze journalist ging op het 12de verdiep checken of er gifgassen gebruikt worden, belachelijk.

Van Gilles Munier komen we te weten we dat waar al die schotelantennes en captatiewagens staan het Ministerie van Informatie is gevestigd en niet het TV omroepgebouw. Maar het is hetzelfde goede principe. De journalisten zijn niet verplicht om er te blijven, maar hun materiaal wel. Dus als Bush dit ministerie bombardeert, dan ook het materiaal van de internationale TV- en radiopers.

Gilles: "De bevolking reageert hier wat schizofreen. De jongeren zijn het gewoon onder oorlogsdreiging te leven, ze hebben niet anders gekend. De ouderen, die hebben er serieus schrik van. De jongeren hebben ook geen andere keuze dan die situatie als normaal te aanvaarden. Al wat Irak als voorwaarde aanvaardt, wordt gevolgd door nieuwe eisen.
Als de VS Irak op een paar dagen willen plat krijgen, dan zal dat toch maar een flauwe overwinning zijn. Bagdad is 30 op 40 km met zo'n 4 tot 5 miljoen inwoners. Dat kan je niet zo maar blijven bezetten. De ‘Amerikaanse democratie' zou zogezegd uit de puinen van Bagdad moeten opreizen, hoe willen ze dat bereiken? Je kan zo'n stad niet controleren. Zelfs na een militaire overwinning zullen ze heel wat problemen krijgen."

Nadien schrijf ik gauw een eerste stukje verslag. Ik wil niet rusten, geen douche nemen, geen tijd verliezen, want het kan zijn dat we binnen twee dagen niets meer verstuurd krijgen. Gek, Ik leer dankzij Bush werken met een digitaal fototoestel en videocamera. Ik kan beelden opslaan op een laptop, bewerken met Photoshop en dan doorsturen via het internet.

Op ‘doktersbezoek' met ‘vitaminen'

Uiteindelijk gaan we nog even wandelen langs de Tigris. We zijn in Mesopotamië, de wieg van onze westerse beschaving. We spreken hier en daar mensen aan met: "We zijn van België, Belgica." En dat we onze solidariteit willen uiten. België roept weer positieve reacties op. Spreken met handen en voeten. Er wordt veel gelachen. Je zou niet zeggen dat hier binnen een paar dagen oorlog uitbreekt.

Er komt volk uit een schouwburg. Er zijn een aantal vrouwen met make-up bij, zonder sluier. Er wordt hier elke avond toneel gespeeld. Misschien toch eens gaan kijken? Maar onze paar woorden Arabisch zullen niet volstaan. Ze helpen wel om contact te leggen, om mensen aan het lachen te brengen. Aan een houtvuur met boomstronken, is men vis aan het barbecuen, een specialiteit van de streek. Het is killig en regenachtig. Het vuur doet goed. We nemen een paar digitale foto's en de resultaten, die we meteen op het kleine schermpje kunnen laten zien, doen velen glimlachen. Er hangt hier een open gastvrije sfeer, niets van vijandigheid, niets van militair aandoende sfeer. Verschillende mensen groeten ons.

Iemand spreekt ons aan om iets te gaan drinken. Daar gaan we graag op in. In een theehuis, bestellen we een ‘tsjaai', de waterpijp sla ik af. Het ruikt wel goed. Ali Huassein, onze toevallige gastheer, blijkt een gouden medaille marathon te hebben behaald tijdens de wereldkampioenschappen van 1985 in Hirosima. Fier haalt hij zijn deelnemersbewijs van toen boven. Ook de foto in volle glorietijd. Hij liep de marathon toen in twee uur en twintig minuten. Nu is het record op twee uur en zeven minuten (dat weet ik van hem). Ik kon hem meteen van luierik ‘verwijten'.
Hij vertelt: "We willen geen oorlog. Ik zou graag iedere dag met jullie hier iets komen drinken, wat praten en lachen, een waterpijp roken. Maar Bush wil dat niet. Ze liegen over ons. We hebben die chemische en biologische wapens niet. Het is hem om de olie te doen."

We nemen nog verschillende foto's, over het gewone leven hier. Overmorgen kan het gedaan zijn, kan het te laat zijn. En ik wil deze levenskracht toch op beeld hebben. Jammer dat ik het niet gefilmd heb. Deze mensen zitten niet lijdzaam toe te kijken. Ze hebben een fierheid.

Ik lurk voor de foto toch even van een waterpijp, en dat stinkt niet zoals een sigaret. We vertellen dat we solidair met hen willen zijn. Iemand vraagt: "Waarom komen jullie hier, nu de oorlog kan beginnen?" Wij: "Omdat we juist dan bij jullie willen zijn, om onze solidariteit te tonen, om bij jullie te zijn." We worden gemeend bedankt en mensen laten hun respect blijken. Je ziet dat dit hen deugd doet. En dat geeft jezelf ook energie, een tof gevoel, dat doet deugd wederzijds. Het is helemaal geen eenrichtingsverkeer van de blanke. Neen dit zijn ervaringen die je niet vergeet.

Vanavond toch weer gevoeld dat het nuttig is te komen. Ik ben zeer tevreden dat ik er ben. Het is nu kwart na drie, en ik ga dit nog doormailen, maar ik ben tevreden dat ik het nog uitgeschreven heb.