arch/ive/ief (2000 - 2005)

EURODAC: het slot op Fort Europa
Sinds 15 januari is Eurodac officieel in werking getreden, en hiermee is meteen het slot geplaatst op Fort Europa. In dit artikel wil ik dieper ingaan op wat Eurodac precies is en hoe dit past in de toepassing de repressieve logica van Europa.

WAT IS EURODAC?
Eurodac moet een gigantische databank van vingerafdrukken van asielzoekers en ‘illegalen'worden, met als doel de toepassing van de Dublinconventie te vergemakkelijken.
Bij het opstellen van het Dublinakkoord voorzag men problemen bij het controleren welke land verantwoordelijk zou zijn voor een asielzoeker of ‘illegale immigrant'. Een database van vingerafdrukken, gecombineerd met data zoals geslacht, een referentienummer en het land van de eerste asielaanvraag/ het land van binnenkomst, zou het mogelijk maken om de asielzoeker of ‘sans-papiers' te identificeren en te vergelijken met bestaande dossiers en zo dubbele asielaanvragen of ‘asielhoppen ' te vermijden. Om Eurodac te verdedigen tegen kritiek schermde men met het argument dat lange asielprocedures en de bijhorende onzekerheid, welke vaak het gevolg zijn van een onderzoek over welk land nu verantwoordelijk is voor het dossier, met dit systeem tot het verleden zou behoren.
In de praktijk wordt van elke ‘asielzoeker', elke ‘persoon die illegaal de buitengrenzen van de EU probeert over te steken' en elke sans-papiers die men kan vinden vingerafdrukken genomen. De enige uitzondering betreft kinderen onder de 14 jaar.
De duur dat men die vingerafdrukken bijhoudt hangt af van tot welke categorie je behoort: van asielzoekers wordt de data bijgehouden gedurende 10 jaar, tenzij je het burgerschap verkrijgt van een van de lidstaten. Data verkregen van iemand die ‘illegaal' een buitengrens probeert over te steken worden twee jaar bijgehouden vanaf de datum van de vingerafdrukken, en worden intussen enkel uitgewist als hij ofwel het grondgebied van de EU verlaten heeft (vrijwillig of gedwongen) ofwel een verblijfsvergunning verkregen heeft. Bij ‘sans-papiers' die binnen een lidstaat aangehouden worden, worden vingerafdrukken genomen die vergeleken worden met het databestand en na vergelijking worden die gegevens in principe uitgewist. De vergelijking mag in principe niet langer duren dan 24 uur.
De Europese raad en het Europees parlement zouden het boeltje moeten controleren:
Na 1 jaar krijgen ze een verslag voorgeschoteld, na drie jaar een algemene evaluatie. Na 4 jaar moeten statistieken worden gepubliceerd met het aantal personen dat erkend werd en toegelaten als vluchteling; hoeveel vluchtelingen meerdere asielvragen in verschillende landen ingediend hadden etc… .

BIG BROTHER IS WATCHING

Alhoewel men pretendeerde dat Eurodac met het welzijn van vluchtelingen voor ogen werd opgezet, bleek in de praktijk vlug dat Eurodac enkel een instrument van controle en repressie is, opgezet om het opsporen en uitwijzen van asielzoekers of sans-papiers te vergemakkelijken, en de grenzen van Fort Europa efficiënter af te sluiten.
Hiertoe breidde men de mogelijkheden om Eurodac te gebruiken enorm uit:
Lidstaten kunnen meer doen dan alleen controleren of iemand al een procedure heeft lopen, zolang dat ‘volgens de wetten van dat land' verloopt, zij kunnen bijvoorbeeld zelf ook die vingerafdrukken bijhouden, als dit mag volgens de wetten van dat land.
Terwijl het systeem aanvankelijk enkel bedoeld was voor asielzoekers is het uitgebreid om andere mensen die onder de Dublin conventie vallen (‘illegale immigranten') ook te kunnen controleren.
De steeds verdergaande controle en data verzameling lijkt een nooit geziene Big Brother gebaard te hebben. Het recht op privacy lijkt dan ook massaal geschonden. Ook de mensen die dit snode plan uitdokterden hebben rekening gehouden met dit argument: er is een limiet op de duur dat de data worden bijgehouden, en officieel kan iedereen van wie de gegevens worden opgenomen in het bestand zelf deze nakijken en er verbeteringen in aanbrengen of vragen om de gegevens te verwijderen, in de praktijk is niet duidelijk hoe immigranten, die vaak de institutionele mogelijkheden ontberen om klacht in te dienen deze kunnen controleren,

BESLUIT
Eurodac is eigenlijk het sluitstuk in de strijd tegen migratie die de hoofden van de Europese ministers beheerst: een systeem op basis van vingerafdrukken maakt opsporen en uitwijzen van illegalen veel gemakkelijker. Eurodac past in een systeem van systematisering van de uitwisseling van gegevens over asielzoekers, vluchtelingen, sans-papiers. In die zin overlapt het met het Schengen Information System , dat in theorie enkel voor ‘bedreigingen voor de veiligheid, zoals drugssmokkelaars, terroristen, ….' opgezet werd, maar in praktijk ook gebruikt wordt om informatie door te geven over personen die de toegang tot het grondgebied van één van de EU landen geweigerd zijn (afgewezen asielzoekers dus, een mooi voorbeeld van de criminalisering van deze mensen). Het verschil tussen Eurodac en SIS ligt in de details: informatie wordt minder lang vastgehouden bij SIS, Vingerafdrukken zouden betrouwbaarder zijn,…; in de praktijk overlappen de twee systemen elkaar.
In de steeds meer repressieve asielpolitiek moeten het recht op privacy (ook het onze) en het recht op asiel eraan geloven. De hoofdzaak wordt de beheersing over de ‘golf van migratie': asielzoekers en migranten moeten buiten Europa gehouden worden, degenen die wel binnenkomen moeten streng gecontroleerd worden en zo snel mogelijk weer gerepatrieerd worden. Als vluchtelingenactivisten is het dan ook noodzakelijk om te protesteren tegen dit systeem.

voetnoten:
De officiële beslissing dateert van 11 december 2000 (council regulation no 2725/2000), maar pas na de installatie van de nodige infrastructuur in de verschillende landen kon het in werking treden.
Voor een volledige (engelstalige) uitleg, inclusief doelstelling, werking, controle, etc.. verwijs ik naar: http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/lvb/133081.htm
Dublinconventie(15 juni 19990): dit is een akkoord tussen de landen binnen de Eu dat bepaalt welk land verantwoordelijk is voor de asielzoeker of ‘illegale immigrant'. In principe is het land van aankomst verantwoordelijk voor de verwerking van de asielaanvraag of de verblijfsvergunning van de betrokken vluchteling of immigrant.
Met asielhoppen bedoelt men dat de asielzoeker, als zijn asielaanvraag is afgewezen in één land, onder een andere naam probeert een nieuwe asielaanvraag in te dienen in een andere lidstaat

Het verdrag van Schengen regelt de afschaffing van de controle op de binnengrenzen van de EU, om te vermijden dat ‘criminaliteit' vrij spel zou hebben binnen de EU werd een Schengen Information System, met zetel in Strassbourg opgezet, bedoeld om gegevens over mogelijke bedreigingen uit te wisselen en de buitengrenzen beter te controleren, meer info op Noborder website, waar een volledige analyse en bespreking staat. Het SIS wordt dan ook veelvuldig gebruikt door Binnenlandse Zaken en politie(remember de europtoppen), die beiden zijn aangesloten op het systeem