arch/ive/ief (2000 - 2005)

"Aan de arbeiders van Amerika" ... "Chicago aan de arbeiders"
Zo begint en eindigt Upton Sinclair één van zijn meest bekende boeken : "The jungle" Het boek vertelt het verhaal van een Litouwse migranten familie die in de Amerikaanse vleesindustrie gaat werken. Het vertelt het verhaal van uitbuiting, ontbering, de meest vreselijke werkomstandigheden, ... en van verzet tegen al dat onrecht.
"The jungle" sloeg in als een bom, en Upton Sinclair werd door president Theodore Roosevelt uitgenodigd om over de wantoestanden in Chicago te praten. In plaats van, zoals Roosevelt wellicht verwacht had, de schrijver gevleid zou zwijgen na deze presidentiële belangstelling, ging Upton verder met zijn strijd voor rechtvaardigheid. Roosevelt werd kwaad. Hij kon het regeren beter aan de regering overlaten. Riep de president. Onder druk van de publieke opinie werd er weliswaar een commissie samengesteld die de werkomstandigheden in de stockyards van Chicago zou gaan onderzoeken.

In 1927 schrijft Upton Sinclair "Oil!". In dat boekt beschrijft hij het altijd actuele thema van de macht van oliemaatschappijen. In "Oil!" worden corrupte ambtenaren op alle niveaus - van klerken in dienst van de gemeente tot functionarissen- met steekpenningen omgekocht.
In Boston werd het boek verboden. Sinclair reisde meteen naar Boston om daar zelf zijn boek op straat te verkopen. Hij verkocht er de "fig-leave" editie van zijn roman. De gecensureerde pagina's waren onleesbaar gemaakt, er was een vijgenblad overheen gedrukt.

De doodstraf tegen de onschuldige Italiaanse Anarchisten Sacco en Vanzetti nam Sinclair in 1928 als uitgangspunt voor "Boston" . Sacco en Vanzetti werden ter dood veroordeeld voor hun vermeende aandeel in een roofoverval, maar bleken later onschuldig te zijn.
De schrijver had Sacco en Vanzetti een paar keer in gevangenis opgezocht en had met hen gecorrespondeerd. Na hun dood ging hij hun geschiedenis nauwkeurig na, hij sprak met hun advocaten en met een heleboel mensen die de twee Anarchisten hadden gekend. Deze reconstructie van de feiten leidde tot "Boston" Het boek werd weerom een onvervalste aanklacht tegen de Amerikaanse samenleving.

In de jaren dertig werden de boeken van Sinclair door linkse militanten op straten en pleinen verkocht. Er werden aan de hand van zijn boeken lezingen gegeven, theater producties opgezet,... ze waren een wapen in de strijd voor een rechtvaardige wereld.

Upton Sinclair slaagde er in om de dagelijks realiteit van zijn onderwerpen te schetsen alsof je er zelf bij bent. Daarvoor deed hij soms jarenlang onderzoek, zijn romans zijn daardoor niet alleen spannende verhalen maar ook stuk voor stuk staaltjes van onderzoeksjournalistiek. Zijn boeken en verhalen zijn zeer toegankelijk

Al te dikwijls blijft onderzoekjournalistiek een saaie en haast onleesbare opeenstapeling van cijfers, feiten, namen,... Van de lezer word niet alleen verwacht dat hij hooggeschoold is maar ook dat hij zeer geconcentreerd uren aan stuk namen, cijfers, .... kan plaatsen en onthouden.
Het is zelfs een soort mode geworden om teksten te schrijven waarvoor je minstens 5 jaar universiteit moet hebben gestudeerd alvorens je er ook nog maar iets van kan begrijpen. Blijkbaar denken sommige mensen dat ze pas serieus worden genomen als ze erin slagen om een tekst te schrijven die niemand nog begrijpt. Maar het is natuurlijk ook een manier om kennis ver weg te houden van het gewone volk. Terwijl men de meest complexe wetten uit de fysica, informatica, ... op een zo begrijpbaar mogelijke manier kan brengen, slagen sociale wetenschappers er in om taaltje te hanteren dat zij zelf nog nauwelijks begrijpen.
Ze worden door elite op handen gedragen dergelijke sociale wetenschappers en onderzoeksjournalisten. Ze worden uitgenodigd om allerlei symposia, fora, ... en zijn gevierde gasten in laatavond praatshows. Ze zijn immers volledig ongevaarlijk voor het establishment daar niemand hen begrijpt.

Upton Sinclair die was gevaarlijk en werd gevreesd door presidenten, ministers, bedrijfsleiders, ....
Niet alleen omdat hij zeer nauwkeurig de sociale realiteit en de problemen in kaart wist te brengen. Hij was vooral gevaarlijk omdat hij dat deed op een begrijpbare manier en miljoenen mensen wist te bereiken met zijn verhalen.

.