NAVO-top Praag: België mee in Amerikaans rakettenschild

Op de NAVO-top in Praag die morgen begint wordt de deur open gezet voor Europese deelname aan de VS-plannen voor een rakettenschild. Het opstarten van een haalbaarheidsstudie voor dergelijk rakettenschild in NAVO-verband zal worden goedgekeurd. Hiermee geven de Europese landen hun verzet tegen de Amerikaanse plannen op. Na de top in Firenze op 24-25 mei 2000 liet minister Michel nog veel verbaal geweld horen tegen de VS-voorstellen, nu niets meer. Under Secretary of State for Arms Control and International Security John Bolton: "It is no longer a question of whether missile defenses will be deployed. Rather the relevant questions are now "what," "how," and "when."

Met het opstarten van deze haalbaarheidsstudie geven de Europese landen hun verzet tegen de Amerikaanse plannen op en wordt de politieke discussie gesloten. Enkel de technische haalbaarheid is nog punt van discussie. Een typevoorbeeld van de sluipende besluitvorming in de NAVO. Bolton stelt dat de slotverklaring van Praag "the framework within which NATO allies can work cooperatively toward fielding the required capabilities" zal vormen. De Europese NAVO-landen zullen bijgevolg mee het rakettenschild plaatsen èn betalen.

De Amerikaanse Star Wars-plannen hebben lang op verzet gestuit omwille van de vrees dat deze een nieuwe wapenwedloop op gang zouden brengen. Met dergelijk rakettenschild (als het werkt) verwerft de VS een first-strike vermogen. Misschien niet onmiddellijk tegen grote kernmogendheden zoals Rusland maar alleszins tegen kleine zoals China. Dergelijk schild maakt dat verschillende landen mogelijk hun kernwapenprogramma's nieuw leven in blazen.
Dergelijk schild past ook in een globale interventiepolitiek doordat het het afschrikkend vermogen van kleinere landen teniet doet. En dergelijke globale interventiepolitiek wordt de nieuwe rol van de NAVO.

Op de NAVO-top in Praag staan de uitbreiding en de nieuwe rol van de NAVO op het programma. Deze nieuwe rol krijgt vooral vorm in de voorgestelde Response Force, een snel ontplooibare troepenmacht die wereldwijd ingezet moet kunnen worden als antwoord op o.m. terrorisme.
Tevens zal de slotverklaring ruimte laten voor de Amerikaanse politiek van pre-emptive strikes, het aanvallen van een land voordat het zelf tot agressie is kunnen overgaan. Dergelijke politiek komt neer op het opzij schuiven van het bestaande internationale recht m.b.t. zelfverdediging en leidt tot het terug aanvaarden van oorlog als normaal middel van internationale politiek. Binnen de NAVO is niet iedereen hiervoor te vinden maar ook hier wordt geplooid voor de VS.

Deze nieuwe globale interventiepolitiek heeft ook zware consequenties voor de in NAVO-verband geplaatste Amerikaanse kernwapens in Kleine Brogel en elders in Europa. Deze dienen niet enkel meer tegen het ondertussen zeer hypothetische Russische gevaar maar krijgen nieuwe doelwitten. En nieuwe rollen: sinds de al eerder genoemde top in Firenze in 2000 laat de NAVO-strategie ook ruimte voor kernwapengebruik tegen niet-kernwapenstaten en dit volledig in strijd met de beloftes van de kernwapenstaten bij de verlenging van het Non-Proliferatieverdrag.

arch/ive/ief (2000 - 2005)