Hiroshima brandend actueel

Binnenkort moeten de Belgische ministers een beslissing nemen over het verwerken van Amerikaans militair plutonium tot mox-kernbrandstof door Belgonucléaire in Dessel. Mox biedt in geen geval een definitieve oplossing voor het neutraliseren van plutonium, stelt Moeder Aarde vzw. Alleen een wereldwijd verdrag over een verbod op kernwapens kan een uitweg bieden. Zeker na 11 september moeten we versneld werken aan het nauwkeurig inventariseren, immobiliseren en onbruikbaar maken van alle radioactief materiaal.

Het is vandaag precies zevenenvijftig jaar geleden dat de VS een bom zonder naam dropten boven de Japanse stad Hiroshima. De atoombom veroorzaakte een verblindende lichtflits feller dan duizend zonnen, onmiddellijk gevolgd door een explosie zoals er nog nooit een geweest was. De hel was losgebroken op aarde. Er ontstond een immense vuurbol. In het centrum van de explosie werden temperaturen opgemeten van 10 miljoen graden Celsius. Geen wonder dat de stad een halfuur later was herschapen in een oceaan van vlammen waar nauwelijks nog iemand tegen bestand was. Tachtig procent van de brandweerlui was dood of zwaargewond, en de blusapparatuur was voor 70 procent vernield. Een uur later regende het zwarte druppels uit een beklemmende stille hemel. Zachte, zwarte, olieachtige regendruppels die zwarte vlekjes maakten op de huid.

De lichtflits, de explosie, de vuurzee, de zwarte regen. Het zou daarbij niet eindigen. Enorme doses radioactiviteit waren vrijgekomen onmiddellijk tijdens en lang na de explosie. Die radioactiviteit zou langzaam maar zeker de moleculaire structuur van het lichaam en het bloed aantasten. Naar schatting 140.000 mensen stierven ten gevolge van die ene bom op Hiroshima.

Na de succesvolle explosie doopten de Amerikanen de atoombom 'Little Boy'. Mocht de explosie niet succesvol geweest zijn, dan was het 'Little Girl' geweest, aldus de perverse geschiedenis van militaire codetaal. Was het maar een meisje geweest. Maar dat is geschiedenis. En toch mogen we deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis niet vergeten.

Sindsdien maakte de mensheid een waanzinnige kernwapenwedloop mee. Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog, vijftien jaar geleden, telden we bijna 60.000 atoombommen. Vandaag zijn het er ongeveer 38.000. Nog altijd genoeg om elk levend wezen vele tientallen keren te verschroeien tot gruwelijke as, of zelfs helemaal niets meer.

Zevenenvijftig jaar later moet de Belgische regering een beslissing nemen over het verwerken van Amerikaans militair plutonium tot mox-kernbrandstof. Mox staat voor mixed oxide fuel (gemengde oxidenbrandstof); het is een mengsel van uraniumdioxide en plutoniumdioxide. Die brandstof kan worden gebruikt in kerncentrales als alternatief voor de klassieke brandstof, die bestaat uit zuiver uraniumdioxide.

Vandaag wordt dat door premier Guy Verhofstadt aan de pers voorgesteld als een historische kans voor België om mee te werken aan versnelde nucleaire ontwapening. Of wat dacht je van 'Kernwapens omsmeden tot energie'? Zo noemt de woordvoerder van minister Louis Michel het Amerikaanse plan om in België plutonium op te werken tot de nucleaire splijtstof mox. De uitspraak verwijst naar het motto van de pacifisten, 'wapens omsmeden tot ploegscharen'. Daar kan toch niemand iets op tegen hebben?

Maar waarom werd dat Amerikaanse verzoek maandenlang in het geheim in beraad gehouden door Verhofstadt en Michel? Waarom mocht de publieke opinie niet te weten komen dat België zou kunnen meewerken aan een versneld programma van nucleaire ontwapening? Inderdaad, omdat dit helemaal niks met versnelde nucleaire ontwapening te maken heeft, maar alles met een poging om de publieke opinie te misleiden. Gelukkig kon Greenpeace aan de alarmbel trekken dankzij informatie die de organisatie verzamelde via de Freedom of Information Act in Washington.

Laten we duidelijk zijn. Militair plutonium verwerken tot mox is dweilen met de kraan open. De hoeveelheid plutonium op deze planeet blijft toenemen, zowel door militaire als civiele nucleaire programma's. Ook mox doet geen plutonium verdwijnen. Integendeel: er wordt meer plutonium geproduceerd dan gesplitst. Want mox-brandstof bevat slechts 8 procent plutonium, waarvan 5 procent splijtbaar. Voor de rest bevat de mox-brandstof verarmd uranium (U-238), waarvan opnieuw plutonium gevormd wordt door bestraling. Ten tweede kan een reactor slechts maximaal 20 à 30 procent mox bevatten wegens veiligheidsredenen. De rest is verrijkt uranium waarin opnieuw plutonium gevormd wordt. De nettobalans is dan ook meer plutonium.

Dat je plutonium onschadelijk maakt via mox is eveneens een fabeltje. In een studie in opdracht van het Amerikaanse ministerie van Energie besloten veertien Amerikaanse experts dat mox in geen geval een definitieve oplossing biedt voor het neutraliseren van plutonium. Experts van kernwapenlaboratoria raamden dat vier geschoolde mensen binnen een termijn van zes weken 8 kilo plutonium uit mox-brandstof zouden kunnen scheiden. Voor de productie van een kernwapen hoef je er slechts enkele dagen bij te tellen. En dat kan, nog steeds volgens de experts, met weinig middelen en gereedschap.

Als België oprecht wil meewerken aan versnelde nucleaire ontwapening, zijn hier alvast twee realistische stappen. Ten eerste kunnen we stoppen met het produceren van meer plutonium. De civiele nucleaire uitstap in België is een belangrijke stap in de goede richting. Ten tweede moet ons land duidelijk 'ja' zeggen op het Amerikaanse verzoek. Maar niet door de mox-technologie aan te bieden, net zoals buurland Duitsland dat weigerde aan Rusland. Dat zal enkel een gevaarlijke plutoniumindustrie langer in leven houden, wat we absoluut moeten vermijden. België kan wel zijn vitrificatietechnologie uit Mol aanbieden om het plutonium te verglazen en te immobiliseren. Volgens het VS-ministerie van Energie is dat trouwens ook een goedkoper procédé. Daarenboven is het veel veiliger omdat je kunt vermijden dat het plutonium opnieuw onttrokken wordt door bijvoorbeeld ander hoogactief afval erin te vermengen, waardoor het herwinnen van plutonium sterk bemoeilijkt en bijzonder duur wordt. Om diefstal te verhinderen kan het plutonium samen met ander hoogactief afval worden verwerkt, zoals cesium 137. Het stelen van dat verglaasde afval wordt dan letterlijk een dodelijke bezigheid.

Enkel met een internationaal verdrag over een verbod op kernwapens zal men de verdere verspreiding en het mogelijke gebruik van kernwapens daadwerkelijk kunnen tegengaan. België kan daarbij een voortrekkersrol vervullen, zoals met het verdrag op landmijnen. Het onderhandelen van een wereldwijd verdrag is trouwens een wettelijke plicht voor alle ondertekenaars van het nucleair non-proliferatieverdrag, waaronder België. Een wettelijk engagement dat hoofdzakelijk de Navo-lidstaten sinds 1970 jaarlijks opnieuw naast zich neerleggen, tot groeiende ergernis van de vele ambassadeurs op de algemene vergadering van de Verenigde Naties. Een modelverdrag circuleert sinds 1997 in de Verenigde Naties <http://www.lcnp.org/mnwc/>

Ter nagedachtenis van alle onschuldige slachtoffers uit Hiroshima, Nagasaki en de vele miljoenen onschuldige slachtoffers van de nucleaire industrie vragen wij een eind aan dit radioactieve avontuur en een waarachtig begin van nucleaire ontwapening. Zeker na 11 september moeten we versneld werken aan het nauwkeurig inventariseren, immobiliseren en onbruikbaar maken van alle radioactief materiaal.

En als we nog een concrete stap willen zetten, laten we dan ook vegen voor eigen deur en de illegale massavernietigingswapens uit Kleine Brogel terugsturen naar afzender.

Op zaterdag 7 september stappen mensen naar hun plaatselijk politiekantoor om klacht neer te leggen wegens misdaden tegen de vrede, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Op 8 juli 1996 stelde het Internationaal Gerechtshof van Den Haag, het hoogste juridische orgaan ter wereld, dat dreiging met en gebruik van kernwapens onverenigbaar zijn met het oorlogsrecht en het humanitair recht.
Het Internationaal Hof stelde dat het international humanitair- en oorlogsrecht, waaronder de Conventies van Genève, de Conventie van Den Haag, de Genocide conventie en de Nurenberg-principes, van toepassing is op kernwapens. De NAVO en de Belgische overheid weigeren hun defensiepolitiek hiermee in overeenstemming te brengen. Op de vliegtuigbasis van Kleine Brogel worden kernbommen gestationeerd. De Belgische overheid treft voorbereidingen om nucleaire wapens in te zetten en geeft orders aan haar militair peroneel om zich te trainen en gereed te houden voor het gebruik van kernwapens. In oorlogstijd zullen Belgisch F16's deze atoombommen naar hun doelwit brengen. Met deze nucleaire politiek schendt de NAVO en de Belgische overheid de regels van het internationaal recht, zoals gepreciseerd door het Internationaal Gerechtshof van Den Haag. Deze schendingen van het internationaal recht vallen onder de reikwijdte van de internationale misdrijven als oorlogsmisdaden, misdaden tegen de vrede en misdaden tegen de mensheid. Wil je meewerken aan de klachtendag, neem contact op met een regiogroep <http://www.motherearth.org/bomspotting/nl/region_nl.php> uit jouw buurt of mail <bomspotting@vredesactie.be>

arch/ive/ief (2000 - 2005)