arch/ive/ief (2000 - 2005)

De concurrentielogica die de neoliberale mondialisering nu al zo'n twee decennia met zich meebrengt, mondt behalve in de aantasting van de sociale verworvenheden en het milieu uit in fiscale dumping en verspreiding van belastingsparadijzen en andere off-shorecentra. Dit beleid verzwakt de mogelijkheden tot openbare financiering en loopt uit op de ontmanteling van de openbare diensten, die nochtans belangrijke factoren van binnenlandse groei en sociale rechtvaardigheid zijn. In het Zuiden hebben de structurele aanpassingsprogramma's opgelegd door het IMF en de Wereldbank na de schuldencrisis van de Derde Wereld geleid tot een drastische vermindering van de openbare uitgaven en de vernietiging van essentiële publieke diensten als de gezondheidszorg en het onderwijs.

Op dit moment maken onze regeringen zich op om onder de bescherming van het "Algemeen Akkoord inzake Handel in Diensten" (GATS) van de WTO, te onderhandelen over de liberalisering van de diensten die de deur openzet naar de privatisering van de openbare diensten. Elke lidstaat zou vóór 30 juni 2002 aan de WTO en aan de betrokken landen zijn wensen moeten meedelen aangaande de dienstensectoren die ze op het grondgebeid van de andere leden geliberaliseerd zouden willen zien. Vervolgens zal elke lidstaat tot 31 maart 2003 de tijd krijgen om de WTO en de andere lidstaten op de hoogte te stellen van welke diensten ze ter liberalisering aanbiedt. Alle diensten komen in aanmerking, met inbegrip van het onderwijs en de gezondheidszorg. Het GATS-akkoord heeft immers betrekking op alle door de overheid aangeboden diensten waarbij er concurrentie bestaat met minstens één andere aanbieder van deze diensten. Welnu, in alle landen zijn er privé-ziekenhuizen of scholen die concurreren met de openbare scholen en ziekenhuizen.

De versnelling van de liberalisering en van de privatisering van deze diensten vormt een bedreiging voor de burgers, vooral omdat de opdeling van de openbare bedrijven het mogelijk maakt de rendabele delen te privatiseren en de onrendabele stukken ten laste van de gemeenschap te laten. Argumenten als zou de liberalisering een prijsdaling met zich meebrengen en de privatisering een beter beheer zijn ongefundeerd. Denken we maar aan de stijgingen van de electriciteitsprijzen in Californië, het falen van de Britse en Nederlandse spoorwegen en het faillisement van Enron. Wij weigeren de toegang tot de openbare dienstverlening te beperken tot de voldoende koopkrachtige "klanten". De begrippen efficiëntie en sociale rendabiliteit mogen niet aan de hand van economische en produktivistische criteria worden gedefinieerd. Er moeten nieuwe indicatoren worden gehanteerd om de universele toegankelijkheid en de vermindering van ongelijkheid te herdefiniëren als basisprincipes van de opdracht van de openbare dienst.

De openbare diensten moeten niet enkel worden gehandhaafd, maar dienen ook uitgebouwd te worden om de universele bevrediging van de mensenrechten en de economische, sociale en culturele rechten te waarborgen. Dat gebeurt door middel van een toereikende financiering en dus door een Europese fiscale harmonisering die breekt met de huidige logica van fiscale dumping, door de strijd tegen de verbreiding van belastingsparadijzen en belastingsontduiking, door het invoeren van nieuwe belastingen (Tobintaks, taks op CO2-verbruik, een beurstaks,…) en door de financiering van duurzame ontwikkeling in het Zuiden. In Europa, de versterking en uitbreiding van de openbare diensten zou in bepaalde gevallen kunnen gebeuren onder de vorm van een communautaire openbare onderneming.

We zijn erg ongerust over het feit dat de Europese onderhandelingen, die door de Commissie in naam van de lidstaten geleid worden, geheim zijn en dus ontdaan zijn van elke democratische controle en debat. We eisen van de Belgische regering en de Europese Unie dat ze de liberaliseringsaanvragen en - aanbiedingen publiek maken zodat een discussie over de inzet van de onderhandelingen mogelijk wordt.

Tegenover de logica van de "vermarkting" van alle menselijke activiteiten ontwikkeld in de GATS, is het onontkoombaar om klaar en duidelijk te definiëren wat er uit de marktlogica moet gehaald worden. Het doel van openbare diensten is niet winstmaximalisering, maar de maximale bevrediging van de menselijke basisbehoeften binnen het kader van duurzame ontwikkeling. Het is dus onontbeerlijk om vitale sectoren als gezondheidszorg, onderwijs, water, cultuur, milieu, sociale diensten, sociale huisvesting, de audiovisuele sector, het vervoer en de energie uit het GATS-onderhandelingspakket te lichten. Zij moeten onafhankelijk van de wetten van de wereldmarkt worden omgevormd tot "mondiale openbare diensten" die toegankelijk zijn voor alle burgers ter wereld.

Ondertekenende organisaties zijn: ATTAC, CADTM, CSC, FGTB, Greenpeace, Oxfam-Solidariteit, Inter-environnement Wallonnie-Bruxelles, Bond Beter Leefmilieu, Wereldwinkel

************************************************************

Naar aanleiding van de Mei 2002, een internationale campagne van Attac tegen de privatisering van de openbare diensten, waarbij voor Belgie elke lokale Belgische Attac-kern een actie organiseert waarbij de privatisering van een bepaalde sector onder de aandacht wordt gebracht, vind je vanaf 1 mei een special over privatiseringen op onze website (met focus op de GATS). Think global, act local!

*******************************************************
Verder in deze Heet van de Naald:

Sharon: eens terrorist, altijd terrorist - door Stephen Gowans

Waarom terroristen terroristen en vrijheidsstrijders vrijheidstrijders zijn

De Contras, de Mujahadin, het Kosovaarse Bevrijdingsfront worden vrijheidsstrijders, rebellen of ondergrondse militaire groeperingen genoemd, nooit terroristen - tot zij van kamp verwisselen. Terrorist of rebel zijn hangt af van wie het is of wat het doel is. Daarom is Sharon een vrijheidsstrijder en een Palestijnse zelfmoordenaar een terrorist.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

De schaduw van de VS waart rond over Venezuela - door Conn Hallinan

Het begrip 'democratie' heeft een veelzijdige betekenis voor de VS

Ongeacht de uiteindelijke uitkomst van de recente militaire coup en tegencoup in Venezuela, staan er toch twee dingen vast: Venezuela is niet een zoveelste bananen-olierepubliek; en de Verenigde Staten hebben hun imago in Latijns-Amerika eens te meer zware schade toegebracht.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Mediaconcentratie in Vlaanderen - door Jan-Pieter Everaerts

Onafhankelijke bedenkingen bij het geaborteerde debat over de mediaconcentratie

Recent 'woedde' in de pers een kortstondig debat over de mediaconcentratie in Vlaanderen. Jan-Pieter Everaerts zet de bijdragen aan dat debat op een rijtje en stelt vragen die op het debat een ander licht werpen.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Clearing: klaar en duidelijk ? - door Gaëtan Regniers

Clearinginstituten en de transparantie van financiële instellingen

In maart lanceerden twee senatoren een voorstel om een onderzoekscommissie op te richten. Die zou het gebruik van rekeningen bij 'clearing'maatschappijen om fiscale fraude en witwaspraktijken toe te passen moeten nagaan. In april ontvangt Guy Verhofstadt de door 'Clearstream' in het leven geroepen 'Vision for Europe-prijs. Ver van ons om een verband tussen beide zaken te leggen, maar wel goed om nog eens te kijken wat een 'clearinghouse' eigenlijk doet.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Oproep voor een versterking van de openbare diensten

Liberalisering van diensten eerste stap naar de privatisering van openbare diensten

Het is onontbeerlijk om vitale sectoren als gezondheidszorg, onderwijs, water, cultuur, milieu, sociale diensten, sociale huisvesting, de audiovisuele sector, het vervoer en de energie uit het GATS-onderhandelingspakket te lichten.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Het goede doel als big business - door Omer Mommaerts en Marc Vandepitte

Alles wordt geprivatiseerd, dus ook de ontwikkelingssamenwerking

In november 2000 zag de vzw CFP het daglicht. Het Corporate Funding Programme, een samenwerking tussen 'big business' en niet gouvernementele organisaties kreeg van het begin af aan veel kritiek. Ondertussen vernamen we deze week dat Oxfam de samenwerking opzegt en uit het CFP stapt. Onderstaand kritisch artikel van Omer Mommaerts en Marc Vandepitte werd geschreven op het moment van de oprichten van het CFP. Aangehecht aan het artikel vindt je de persmededeling van Oxfam Solidariteit met de motivatie van haar terugtrekknen uit het Corporate Funding Program.