Proces Clabecq • Vonnis valt op 22 mei

Op de allerlaatste zitting van het historische proces tegen de Dertien van Clabecq maakten de vijf advocaten brandhout van alle argumenten ten laste. Ze kregen daarbij hulp van een zesde musketier, D'Orazio hemzelf, die de advocate van de tegenpartij ter hulp schoot toen ze haar woorden niet vond...

Bijna de klok rond! Voorzitter Collin wilde absoluut een eind maken aan het eindeloze proces Clabecq, vorige dinsdag. Om 20u30 sloot hij de vijftigste en laatste zitting. De eerste vond plaats op 26 november 1998.

Advocaat Graindorge heeft het over de mep in het gezicht van curator Zenner. Het incident gebeurde net na de enorme mars voor werk in Tubize en kon de delegees alleen schade berokkenen, zo stelt hij. Je kunt er hen dus moeilijk van verdenken dat zij daartoe zouden hebben aangezet. "Meneer Zenner heeft de zaak op een perfecte manier uitgespeeld. Een deel van de publieke opinie keerde zich nadien tegen D'Orazio."

En over de zogenaamde bedreigingen van D'Orazio tegen de kinderen van Zenner, zegt Graindorge: "Wij waren de eersten om hiertegen klacht in te dienen." Wegens laster. Maar na een mini-onderzoek werd de zaak in recordtempo afgehandeld en onontvankelijk verklaard.

Indertijd had Zenner gezegd dat hij geen klacht zou indienen. Maar tijdens het proces stelde hij zich burgerlijke partij. Zijn advocate, mevrouw Kirsch, die ook raadsvrouw was van Israëls eerste minister Sharon, komt de symbolische euro bepleiten die haar cliënt eist. De verklaringen van de beklaagden en van de getuigen rukt ze uit hun context wanneer ze stelt: "het incident in Ittre bood de delegees een...

- ...een uitweg, zegt D'Orazio haar voor, want hij kent die theorie maar al te goed.

- ...juist, ja, een uitweg, bevestigt de advocate en ze stoot het publiek nog eens voor het hoofd met haar uitspraak: "Wij weten dat de arbeiders iemand bang kunnen maken."

D'Orazio zegt dat hij geen spijt kan hebben van de feiten, zoals Hirsch van hem wil horen, vermits hij het niet gedaan heeft. Feiten die hij tot hun ware dimensie herleidt: "In de Forges zijn er doden gevallen, zware gewonden. Ik begrijp dat u uw cliënt verdedigt en dat u dit voorval moet voorstellen als een volkerenmoord. Maar die volkerenmoord is wel ergens anders gebeurd, in een ander land", zo sneert hij naar de advocate van Zenner/Sharon.

De PV's van de rijkswachters zijn vervalst

Advocaat Ramboer pleit in verband met het verkeersincident op de avenue Louise in Brussel. Die dag zat de delegee in de Forges een barbecue voor te bereiden. De belangrijkste aanstoker van deze klacht, een zekere Gossens, is een jonge advocaat van het kabinet dat de belangen behartigt van... Duferco, de overnemer van de Forges, zo onthult Ramboer. Niks met elkaar te maken, zeker?

Maar de camionnette van de Forges die D'Orazio gebruikte was die dag nochtans op de avenue Louise, weet voorzitter Collin. Klopt, antwoordt advocaat Dermagne, maar de sleutels van die camionnette bevonden zich in het lokaal van de portier en daar kon iedereen ze gaan halen: arbeiders, bewakers, kaders van het onderhoud...

Advocaat Fermon gaat uitvoerig in op de botsing tussen de arbeiders en de rijkswacht op de autostrade E19. Hij stelt eerst en vooral ernstige onregelmatigheden vast op vlak van de bewijsvoering. Het onderzoek lag helemaal in handen van de rijkswacht en zelfs bij agenten die direct bij de feiten betrokken waren. Op de honderd PV's in deze zaak zijn er slechts twee die niet van de rijkswacht komen. De rijkswacht speelt alle rollen: burgerlijke partij, onderzoeker, verantwoordelijke voor de openbare orde tot zelfs medisch expert en expert voor het opmeten van de schade...

Bovendien zijn die PV's overduidelijk vervalst, zegt Fermon: de eerste 27 PV's werden allemaal opgesteld om 14u10, de dag zelf van de feiten, door twee man. "Zelfs met ultramoderne informatica is zoiets onmogelijk." Hoe kan de verdediging dan het echte verloop van het onderzoek achterhalen? En de videobeelden die de rijkswacht voorlegde, tonen de stoet die toekomt aan de autostrade en dan het treffen zelf, waarbij iets is weggesneden op het cruciaal moment: hoe zijn die rellen begonnen? "De rijkswacht doet er niet altijd goed aan iedereen voor onnozelaars te houden, ons zowel als u", gooit Fermon de rechtbank voor de voeten.

Fontaine, Franceschini en Butera worden vervolgd voor de gebeurtenissen op de autostrade, wegens opstandigheid en Fontaine ook voor slagen aan agenten. Met de 'Chinese' hoed die hij altijd op had, was hij makkelijk herkenbaar. Maar hij komt niet voor op de foto's, noch in de verklaringen van de rijkswachters. Franceschini houdt volgens sommige foto's een stok vast. Hij of iemand die op hem lijkt: de betrokkene herkent zichzelf niet op de vage afdrukken. En voor Butera geldt als bewijs een minuscule gekleurde vlek op een foto waar hij... sterke gelijkenissen met zijn broer op vertoont. Dat is alles wat er in dit "povere dossier" zit.

Een officier van de BOB spreekt de rijkswacht tegen

D'Orazio en Marra zouden volgens het parket de machiavellistische aanstokers zijn van de botsing: door de arbeiders wijs te maken dat ze toelating hadden om de autostrade te bezetten en de rijkswacht op de mouw te spelden dat ze naar de industriezone van Wautersbrakel trokken. Daarom zegt de rijkswacht vandaag dat D'Orazio de BOB'ers niet wilde binnenlaten op de assemblée waar beslist werd de E19 te gaan bezetten. Brute pech: Fermon herinnert zich dat "Lestrade, chef van de BOB'ers, hier is komen bevestigen dat hij op die assemblée was, ook al wist hij zich niet meer wat er gezegd was." De advocaat voegt er aan toe dat alle documenten die de rijkswacht destijds opstelde nergens over de industriezone spreken, alleen over de autostrade.

Dan is het de beurt aan advocate Pétré die de voorzitter om een "inspanning" vraagt vermits hij de gewoonte heeft strafzaken te behandelen terwijl het hier om een collectief conflict gaat, iets wat "buiten zijn bevoegdheid valt." Want volgens de wet van 5 maart 1968 wordt een collectief conflict behandeld door een paritaire commissie. Als bewijs voert ze het vonnis aan van een rechter over... Clabecq zelf: het vonnis geeft de curatoren ongelijk toen zij een dwangsom eisten tegen de delegees als zij zich nog in de fabriek zouden vertonen. Voor deze rechter was het duidelijk: "Het conflict tussen de arbeiders en de curatoren is een collectief conflict, en dat gaat de rechterlijke macht niet aan."

Fermon neemt opnieuw het woord om het gebruik van artikel 66§4 van de stafwet aan de kaak te stellen: het is gericht tegen de toespraken en geschriften van leiders van een sociale en/of politieke strijd. Deze wet werd drie keer in het parlement behandeld: in 1887 na de arbeidersopstanden van 1886, tijdens de strijd voor het algemeen stemrecht in 1891 en tegen de vredesbeweging in 1934.

Door het proces toe te spitsen op dit artikel, maakt het parket er duidelijk een politiek proces van. En dus, besluit Fermon voor het Hof, "moet u deze wet - die men fascistisch zou genoemd hebben als hij in een andere periode was gestemd - afwegen tegen artikel 10 van de Europese Conventie van de Rechten van de Mens met betrekking tot de vrije meningsuiting."

arch/ive/ief (2000 - 2005)