Top in Den Haag, een persoonlijk verslag.

Gisteren ben ik iets voor drie uur 's namiddags in Berchem, Antwerpen vertrokken, richting Den Haag. Het ligt in mijn bedoeling op te volgen wat "Resistance is fertile!" (RIF!) inhoudt. Op een drietal dagen hoop ik dat uit te vinden. En misschien ga ik na het weekend nog wel eens terug, want dit front van individuen en organisaties (RIF!) heeft een tiendaags programma voorbereid van activiteiten om het hoofd te bieden aan het wereldwijde verlies aan biologische diversiteit en maatschappelijke problemen die daar aan gerelateerd zijn.

Biodiversiteit is essentieel voor een ecologisch evenwicht dat toelaat het leven op aarde te garanderen. Het huidig verlies eraan werkt op rechtstreekse wijze verdere ecologische ontwrichting en, onrechtstreeks, maatschappelijke uitholling in de hand. Boeren uit de derde wereld, inheemsen en anderen ondervinden dit aan den lijve.

De aanleiding voor deze activiteitenmarathon is een even lange topconferentie van de Verenigde Naties, die volgens de eco-activisten niet ver genoeg gaat in het aankaarten van de problemen rond biologische diversiteit. Het besef is er wat deze conferentie werkelijk inhoudt : het is niet de bedoeling om de voornaamste oorzaken van de natuurlijke diversiteitsvernieling aan te pakken, noch om de toenemende greep van de bedrijfswereld op de natuur af te wenden. Tijdens deze conferentie zal alweer pijnlijk duidelijk worden dat bovennationale instellingen als de Verenigde Naties ongeveer net zo goed een verlengstuk vormen van multinationals en andere grote ondernemingen als nationale overheden.

Ik ben snel hier geraakt. Eerst ben ik te voet naar een oprit van de autosnelweg, richting Breda, gewandeld. Ik was nog een beste plaats aan het uitzoeken om te staan met mijn liftbordje (opschrift Nederland) toen ik een auto al zag stoppen voor me. En de rest van de rit ging bijna even goed. Net voor drie uur 's namiddags was ik vertrokken en na drie verschillende liften was ik hier om vijf uur . Een Joegoslaaf had me opgepikt in Breda. Het opschrift was veranderd, er stond nu "Rotterdam" op. "Waar moet je zijn in Rotterdam?", vroeg hij. "Eigenlijk ga ik naar Den Haag." De lach die daarop volgde herinnerde me aan de zigeunerfilms van Emir Kusturica. "Er zijn zoveel buitenlanders in Rotterdam dat we niet veel moeten vrezen voor Pim Fortuyn.", gaf hij mee. Voor Fortuyn, de nieuwe rechts-populistische ster aan het Nederlands staatkundig firmament, kunnen buitenlanders die al in Nederland zijn veelal blijven. Hij gaat daar niet zo ver in als het Vlaams Blok, wat hem in de ogen van buitenlandse Rotterdammers als deze Joegoslaaf ongetwijfeld minder gevaarlijk maakt. Maar.. wie verzekert ons dat Fortuyn dit standpunt zal handhaven? Ik maakte dat hem duidelijk, en weer lachte hij, maar anders. Hij leek me gelijk te willen geven, een aangenaam moment.

Het duurde een tijdje voor ik de ontmoetings- en slaapplaats had gevonden. Ik was thuis het adres vergeten, en zo belandde ik eerst in het kraakpand "De blauwe aanslag", om het te weten te proberen komen. Dit pand gaat al heel lang mee. En dat merkte ik ook. Bij volkskeukens in Vlaanderen valt het me altijd op dat ik tot de oudsten behoor. Toch ben ik nog maar 31. Hier was dat anders. Ik zag mensen van alle leeftijden. En toch veel A's met een cirkel er rond.

Een zelfde sfeer hangt in het "RIF!"-centrum, zonder de oudjes weliswaar. Wel is er iemand die men "Opa" noemt, een oudere, grijzende man met lange dreadlocks. Opa helpt hier buitenlanders aan een fiets, door onderdelen van fietswrakken aan elkaar te helpen koppelen. Niet overbodig, want de hoofdactie vindt morgen plaats, met een fietsdemonstratie. Maar niet altijd evident, vermits er een tekort aan fietswrakken is. Ik heb me in ieder geval al voorgenomen om mee uit te kijken of er op straat geen vindbaar zijn. Voorlopig heb ik ook slechts een fiets voor vandaag en krijg ik soms het gevoel dat het gammele ding uit elkaar gaat vallen.

Voorts spoort men hier mensen aan om aan media-activisme te doen. Momenteel bevind ik me in het sociamedia-centrum, waar een handvol computers dienst doen als bron voor informatie en externe communicatie. Misschien ga ik nog wel radio-interviews doen. Maar zoals ik al verschillende keren hier heb benadrukt : ik plan zo weinig mogelijk. Ik ben dan ook geen tophopper, voel me vaak eerder een socioloog die aan veldonderzoek wil doen tijdens grote toppen. Ik voel geen aandrang om een ruit in te gooien, maar interesseer me voor de woede en overtuigingen van diegenen die het wel doen. Hier blijft het voorlopig in ieder geval rustig. Een dode gaat hier niet vallen, dat staat nu ongeveer al wel vast, en misschien trekt me dat juist zo aan aan de ecologische beweging in de Benelux, de doordachte zin voor vormen van geweldloosheid. Het Earth Liberation Front en anarcho-primitivisme krijgen hier voorlopig geen voet aan de grond, zoals in Angelsaksische landen wel het geval is. Niet dat deze fenomenen zo gewelddadig zijn, dat wordt vaak overschat, maar toch..

Gisteren volgde ik nog een avond met sprekers over Inheemse volkeren, biodiversiteit en globalisatie. Interessant waren de bijdragen van twee vrouwen uit de Derde Wereld. Joji Carino en Lucy Mulenkei kwamen openlijk op voor de rechten van inheemsen, en deden dat heel wat meer overtuigend dan Bram van Oijk, die de Nederlandse regering vertegenwoordigde. Hij werkt zelf op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Zijn bijdrage deed me nogal denken aan die van Verhofstadt binnen het geheel van discussies over globalisering. Maar ik ken hem te weinig om te merken of er van een even grote mate van hypocrisie sprake is. Het is in ieder geval een feit dat de derde wereld niets hoeft te verwachten van de paarse regering in Nederland. Ze mogen dan een sociaal-democratische premier hebben, Wim Kok, de man zijn ideologie is te vergelijken met die van Tony Blair. "Third way" dus, neoliberalisme in een sociaal kleedje.

De eerstkomende dagen zulen in ieder geval nog veel buitenlandse sprekers aan bod komen. En ook het kleine kransje activisten bestaat voorlopig voor een groot deel uit buitenlanders. Maar morgen wordt dat ongetwijfeld anders. Ik hou jullie op de hoogte.

arch/ive/ief (2000 - 2005)