arch/ive/ief (2000 - 2005)

De leden van Attac nemen met droefheid kennis van het overlijden van James Tobin, voormalig winnaar van de Nobelprijs voor economie. Anderen zullen de verdiensten van het wetenschappelijke werk van deze grote Keynesiaan, die zich in de jaren '60 verzette tegen de monetaristische theorieën van Milton Friedman waarvan het falen nu gebleken is, beter kunnen beschrijven dan wij. Op enkele duizenden meters afstand en met niet meer dan twee telefoonconversaties is er evenwel een speciale band tussen ATTAC en Tobin gecreëerd: de taks die zijn naam draagt. Niet dat ATTAC ooit enige aanspraak gemaakt heeft op het beschermheerschap van deze man waarvan wij helemaal niet ontkennen dat hij vrijhandelsstandpunten verdedigde die wij niet delen. De Tobintaks daarentegen is een benaming die sinds de jaren '70 deel uitmaakt van het publieke discours en was en blijft een van onze belangrijkste eisen.

In vier jaar tijd is deze taks op de speculatie op de wisselmarkten, een soort mondiale solidariteitsbelasting, een belangrijk element geworden in het politieke debat in Frankrijk, Europa en daarbuiten in elk land waar bewegingen tegen de neoliberale globalisering actief zijn. Tijdens het Wereld Sociaal Forum in januari jongstleden, was de taks het onderwerp van een plenaire conferentie die gevolgd werd door duizenden afgevaardigden en van verscheidene seminaries en ateliers. De naam van James Tobin is op die manier uit de kleine cirkel van economen ontsnapt en is zeker bij diegenen die de taks verdedigen het symbool geworden van de wil over te gaan tot een planetaire sociale redistributie. Niettegenstaande Tobin zich niet kon terugvinden in de perspectieven van Attac, heeft hij zijn mening over de pertinentie van zijn taks nooit veranderd. Omdat hij wist hoe virulent het verzet van de Amerikaanse regering tegen de taks is, twijfelde hij enkel aan de politieke haalbaarheid ervan. Het is op dit niveau, het niveau van de politiek, dat wij de strijd verderzetten; in de eerste plaats in Europa en met de andere ATTAC's en de verschillende bewegingen die van de Tobintaks een van hun belangrijkste doelstellingen gemaakt hebben. Dat is het beste eerbetoon dat wij kunnen maken aan de herinnering van deze grote econoom.

Attac Frankrijk, Parijs, 12 maart 2002.

Deze tekst verscheen eerder al in Grain de Sable, de elektronische nieuwsbrief van Attac-Internationaal (n°314 – vrijdag 15/03/02). Nederlandse vertaling door Stijn Oosterlynck voor Attac-Vlaanderen. Deze tekst mag/moet vrij verspreid worden (mits volledige bronvermelding).