arch/ive/ief (2000 - 2005)

Om 18 uur kom ik totaal onverwacht terecht in een exposé van enkele grote kleppers van de beweging. Koen (Warmenbol) en ik waren even blijven zitten na een seminarie over rechten, tot plots het gedrum in de gang aanzwol tot Chomski-proporties, al was de aula half zo groot als die van gisteren. Terwijl iedereen die buiten wilde zich snel uit de voeten maakte bleef ik zitten. Nauwelijks 10 minuten later zat alles vol tot op de vensterbanken. Oorzaak van de grote belangstelling bleek de persoon van Ignatio Ramonet te zijn, de gevierde hoofdredacteur van Le Monde Diplomatique en oprichter van de ATTAC-beweging. Je kan vragen hebben bij de hype rond zijn figuur, maar van Ramonet was ik toch onder de indruk. Hij bracht in perfect Spaans een glasheldere analyse van de media-evolutie van de laatste jaren. De journalist trok flink van leer tegen Berlusconi, die zowat het schoolvoorbeeld is van een ongeoorloofde en gevaarlijke vermenging van economisch, culturele en politieke macht. En verder de bedenkelijke ontwikkeling van zien = begrijpen. Alsof we terugkeren naar de tijd van voor Galilei, die vertelde ook dat de aarde rond de zon draaide alhoewel we dagelijks het omgekeerde zien. Door ons op 11 september voortdurend de beelden van de inslag in de twee torens in de ogen te wrijven, voelen we ons haast bevredigd als deelgenoot maar afstand nemen en begrijpen... dat is er niet meer bij. 

>> RECHT OP WATER, RECHT OP LEVEN

De problemen die te maken hebben met water zijn één van de vaak terugkerende themas op dit Forum.Vanmorgen woonde ik de conferentie bij die het kader aangaf van de discussie.

De Indische vertegenwoordigster van de Narmada-dam-beweging zette meteen de emotionele toon. Water is leven. En iedereen heeft recht op een minimum hoeveelheid water per dag. Duurzaam waterbeheer moet bovendien rekening houden met de volgende generaties. De globalisering- of beter de corporatisering- wil water commercialiseren, bekijkt water als koopwaar. Maar het zijn de arme mensen die de consequenties dragen van die jacht naar winst.

De spreker waar iedereen naar uitkeek was Ricardo Petrella. Deze in Brussel docerende Italiaan geldt als een van de autoriteiten op gebied van water. Het talrijk opgekomen publiek luisterde geboeid naar zijn openingwoorden:  ?Gedaan is de tijd van discussie en kritiek op wat is. We willen de situatie veranderen, de economie en het beleid over water. We moeten de strijd aangaan met de ´global oligarchy`.? Hij illustreerde met tal van voorbeelden het beleid van die oligarchie: privatisering, commercialisering en het samenwerken van privé en publieke sector. Is het normaal dat we steeds meer mineraal water drinken dat eigendom is van Danone, Nestle en Coca Cola? We beginnen te accepteren dat we voor water moeten betalen.

Petrella legde haarscherp de manier bloot waarop de oligarchie macht uitoefent. Zij heeft de macht om de kennis te produceren: zij geeft aan hoe we het probleem moeten verstaan, zij geeft de analysekaders. Zij beinvloedt de media en bepaalt de water-agenda. Zij organiseert campagnes en conferenties en verklaart de oorlog van het water: tussen Bolivia en Colombia , tusen |Italië en ex-Joegoslavië, enz.. En wij aanvaarden die analyses...  Daarom moeten we in onze eigen taal gaan spreken, en onze eigen analyses maken. We moeten lokaal verzet steunen tegen de grote water-bedrijven. En we moeten het wezen van de oligarchie aanvechten en democratische instellingen eisen. We kunnen niet accepteren dat parlementen geen macht meer hebben over wateraangelegenheden.

Na Petrella kwam een brede waaier van militanten vertellen over hun lokale strijd. Erg dynamisch was de MAB uit Brazilië zelf. De MAB is de beweging van mensen die getroffen worden door de bouw van dammen. Zij zetten even de zaal op stelten met een symbolisch spektakel en hadden een hele schare militanten meegebracht. Het Belgisch bedrijf Tractebel wordt door hen aangeklaagd als een van de buitenlandse bedrijven die de Braziliaanse rivieren exploiteren zonder aandacht voor de mensen die er wonen. Wordt zeker vervolgd!

Petrella trok na een lange voormiddag van uiteenzettingen en interventies (ondermeer door een van onze Filipijnse partners), volgende conclusies:

Er  is een explosie van lokaal verzet tegen privatisering, en het aantal overwinningen neemt toe. Rond het water probleem vormt zich een beweging, en dat is goed nieuws.

Ten tweede gaan alle deelnemers ermee akkoord dat het recht op leven het belangrijkste is voor een nieuwe samenleving, en niet het recht op winst.

Na een hele dag waterdebatten vroeg ik aan Martin Tanschuling, van onze Filipijnse partner PHILNET, waarom hij deze discussies bijwoonde: ´´Water is een erg essentieel element, even belangrijk als land. Het heeft trouwens ook in het programma van de conferentie veel ruimte gekregen. Ik zelf werk rond rurale democratie en ontwikkeling. Vanuit die praktijk weet ik dat de controle over water even belangrijk is als de controle over grond.   En PHILNET is lid van de Freedom of Debt Coalition die actie voerden rond de privatisering van het water in Manila.?

Welke inzichten heeft hij opgedaan? ?Ik onthou hieruit dat het dringend tijd is om actie te ondernemen rond water. Als water onderdeel zou worden van de WTO onderhandelingen staan we er slecht voor. Ik ga ook volledig akkoord met de Canadese deelneemster die zei dat we moeten focussen op de gemeenten. Het monster is globaal, maar het verzet is lokaal... Nu de mensen de gevolgen ervaren van de waterprivatisering is de tijd rijp om te beginnen werken rond privatisering.? Wat Martin vandaag wat miste zijn precies de inspanningen op lokaal vlak. Bijvoorbeeld de vorming van gemeentelijke raden, en ook het in standhouden van de waterwingebieden. Daar zijn zij wel mee bezig.

In landelijke gebieden in de Filipijnen stelt zich het probleem vooral in termen van water voor productie versus water voor golfterreinen.  Zelfs in gebieden waar water schaars is worden golfterreinen aangelegd.

Of zo´n dag praten ook  contacten oplevert? ?Ik ontmoette een militant van een waterbedrijf uit Uruguay dat geprivatiseerd werd door Suez, hetzelfde bedrijf dat ook betrokken is bij de privatisering in Metro Manila. Wij hebben adressen uitgewisseld. Nu nog Fransen vinden die Suez kunnen aanpakken.?

Myriam Keustermans en Koen Stuyck